Yezidilik Nedir?

           Yaratılış

• Yezidiler kendilerine “Azday Halkı” adını verirler. İnançları arasında:Dünya sonsuzdur, dünyayı yaratan tanrı onu asla yıkmaz,Doğanın korunması ve doğaya saygıyı benimserler,Günde üç defa güneşe dönerek ibadet edilir,Çarşamba gününü dinlenme günü olarak kabul ederler çünkü, Melek Tavus’un yaratıldığı gün, İlk iki insanın yaratıldığı gün ve Şahid bin Car’ın meydana geldiği gündür çarşamba,Sonradan Yezidi olmaya izin verilmez,Şeytan’ın adını telaffuz etmek haramdır,Şeytan’ın adını anımsatan kelimeleri anmak (Kitan, Şar, Şat, mel’un, na’l) haramdır.

        Şahid bin Car

• Melek Tavus, Azda’nın verdiği buyruk doğrultusunda ve yine Azda’dan aldığı bir toz ile Erkek ile Kadın’ı, ve evreni yaratır. Bu ilk iki insandan toplam 80 çocuk dünyaya gelir. Daha sonra bu ilk iki insan, ideal insan konuda anlaşmazlığa düşerek kavgaya tutuşurlar ve sınavdan geçirilmelerine karar verilir. Her ikisi de ruhlarını, düşüncelerini bir küpe doldururlar ve ağzını kapatırlar. 40 gün sonra Erkek olanın küpünden Şahid bin Car adında güzel bir genç çıkar. Kadınınkinden ise sürüngenler, akrepler, çıyanlar.Adam Şahid bin Car’ı o kadar sever ki diğer 80 çocuğuyla artık ilgilenmez olur. Bu da kadın ve 80 çocuğu arasında kıskançlık ve nefrete neden olur. Karar verirler Şahid bin Car öldürülecektir. Kadın bir parola belirler ve suikastın yapılacağını bu parolayla bildireceğini söyler. Ancak her şeyi bilen ve duyan Melek Tavus’u hesaba katmamıştır Melek Tavus, yarattığı dört cine emir verir ve cinler gece olunca bu 80 çocuğun ağızlarına üflerler. Uyandıklarında 80’i de farklı dil konuşmaktadırlar. Bu sebeple annelerinin söylediği parolayı da anlayamazlar Şahid bin Car böylelikle Melek Tavus’un sayesinde kurtulur.Daha sonra Şahid bin Car’a dişi bir melek gönderilir ve bundan olan çocuklar Yezidilerin atalarını oluşturur, diğer 80Çocuktan dünyaya gelenlerse diğer insanları oluştururlar.

       Melek Tavus

• Yezidi inancının merkezinde Tanrı ile O’nun yarattığı yedi melek ve onları idare eden Melek Tavus bulunmaktadır. Başlangıçta Tanrı Azda kendi ateşinden Melek Tavus’u yaratır ve ona evreni ve insanı yaratma görevini verir. Bununla birlikte yaradılış işinde Tavus’a yardımcı olacak altı melek daha yaratır. Bunun üzerine Melek Tavus, Azda’nın verdiği buyruk doğrultusunda ve yine Azda’dan aldığı bir toz ile Erkek ile Kadın’ı, ve evreni yaratır. Ayrıca ayak işlerini görmesi için de dört tane de cin.Daha sonra Melek Tavus yarattığı bu iki insanı takdim etmek üzere Azda’nın yanına gider ve Azda Melek Tavus’a “Bundan sonra bu iki insana tabi olacaksın” der. Yezidilere göre Adem yaratılınca Tanrı’ya olan bağlılığından dolayı Melek Tavus, ona secde etmeyi reddedince isyan etmiş ve Tanrı’ya asi bir konuma düşmüştür. Ardından bu hususa o kadar üzülür ki gözlerinden akan yaşlar, cehennem ateşini söndürür. Tanrı onun bu samimiyetini görünce onu affeder ve dünyanın idaresini ona devreder.

      Yezidiler’in Kutsal Kitapları

Yezidiler’in iki kutsal kitabı olduğu ortaya atılmış;

1. Meshaf Reş: 15. yy da yazıldığı ortaya atılmış olan ve Yezidiler’in mitolojisini anlatan bir eser. Ayrıca kitabın sonunda Yezidiler’in yapmalarının yasak olduğu şeyler bildirilir.

2. Kitab el Celve: Daha geniş bir zaman diliminde yazılmış, Yezidiler’i bilgilendiren bir kitaptır. Bu kitabın içide bu kitabın sadece Yezidiler tarafından okunması gerektiği ve yabancıların eline geçmemesi gerektiği söylenir. Beş bölümden oluşur.

• Birinci Bölüm: Melek Tavus’un ezeli oluşu, ve sıfatları. Diğer dinlerin artık hükümsüz oluşu ve kitaplarının geçerliliğini yitirmiş olduğu.
• İkinci Bölüm: Ödül ve Ceza, Reenkarnasyon.
• Üçüncü Bölüm: Herşeyin Melek Tavus’un denetiminde olduğunu anlatan bölüm.
• Dördüncü Bölüm: Mevsimler, yasalar ile ilgili bilgiler ve yabancı inançlara kapılmamak gerektiğine dair uyarılar.
• Beşinci Bölüm: Kendisini simgeleyen kavramlara saygılı olmayı buyuran bölüm.

Bugün çağdaş dilbilimciler bu eserlerin aslında Yezidilerin kutsal kitabı olmadığını kabul ederler ve yukarıda geçen iki eserin de eski çağlara dayanmadığı kanıtlanmıştır. Bunun en büyük sebebi Yezidiliğin büyük ölçüde sözlü bir edebî geleneğe dayanmasıdır; bu sebeple büyük İbrahimî dinlerdeki gibi bir yazılı kutsal metin mevcut değildir. Bununla birlikte son zamanlarda Yezidiler ritüellerde kullandıkları şarkılar gibi çeşitli dinî sözlü edebiyatı yazılı forma geçirmeye ve basmaya başlamışlardır.

Günümüzde yaklaşık 750 bin civarında Yezidiliğe mensup kişinin olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’de Siirt, Batman, Mardin, Urfa ve Diyarbakır’da Yezidiliğe mensup 50.000 civarında insan bulunmaktadır. Yezîdîlik’te fasulye, marul (peygamber ismine benzediği için), bakla, lahana gibi sebzelerle, balık (Hz. Yunus’u sakladığı için saygısızlık olmasın diye), geyik, domuz ve horoz eti yemek haramdır. Melek Tâvus’un rengi olan mavi renkli elbise giymek de yasaktır. Bıyık kesmek günahtır. Yılan, akrep, boğa gibi hayvanlar kutsal sayılır. Şeytan, mel‘un, lânet gibi kelimeler Melek Tâvus’u ima ettiği düşüncesiyle telaffuz edilmez. Beyaz, siyah, kırmızı, yeşil ve kahverengi gibi renkler kutsal kabul edildiğinden daha çok bu renklerde elbiseler giyilir.