Her yıl pek çok insan sonbahar ve kış aylarının gelmesiyle ve günlerin kısalmaya başlamasıyla bir çeşit mevsimsel duygu durum bozukluğuna yani depresyona girebiliyor. Bazı insanlar için ise ilkbahar ve yaz mevsimlerinde oluşan bir çeşit depresyonun da görüldüğü olmaktadır.
Peki, nedir bu yaz depresyonu ve birçok insan neden bu depresyondan bu kadar ciddi etkileniyor?
Yaz Depresyonu Nedir?
Kış depresyonuna nazaran yaz depresyonu daha az görülmektedir. Neden gerçekleştiği tam olarak bilinmese de stres, genetik faktörler, geçmişte yaşadığımız travmatik bir vakanın her yıl aynı zamanlarda hatırlanması mevsimsel depresyonu tetikleyebilir. Yakın tarihlerde yapılan araştırmalara göre; biyolojik etkiler ve psikolojik faktörler sebebiyle yaz mevsiminde depresyon vakalarının olduğunu göstermektedir.
Erkeklere oranla kadınlar mevsimsel duygu durum bozukluğu rahatsızlığından dört kat daha fazla mustarip olmaktadırlar. Aynı zamanda, klinik vakalarda da gözlemlenildiği gibi mevsimsel depresyonlardan mustarip insanların ilk anda hastalığı ciddiye almadıklarını ve sadece bir moral bozukluğu olarak görerek hafife aldıklarını görülüyor. Bu depresyon süreci sanıldığı gibi masum değildir. Bireyin yaşam kalitesinde ciddi bir düşüş varken hayatına devam etmeye çalışır, ancak bu durum tedavi olmadığı sürece bireyin hayatındaki işlevselliğini negatif yönde etkileyerek ilerleyecektir.
Yaz Depresyonunun Belirtileri Nelerdir?*
Mevsimsel ve döngüsel bir durum olan yaz depresyonunun her yıl aynı dönemde başlayıp aynı zamanda bitiyor olmasını gerekmektedir. İşte, yaz depresyonunun genel olarak görülen belirtileri:
- Uyku sorunları (İnsomnia)
- Kilo kaybı
- Anksiyete (Endişe, kaygı)
- Aşırı hassasiyet, sinirlilik
- İştahsızlık
- Ajitasyon
Yaz depresyonunda olan bir insan hayatta zevk alamaz hale gelir. Konsantrasyon ve dikkat güçlüğü yaşamaya başlar. Birey eskiden çok mutlu olduğu şeylere dahi ilgi göstermez. Bitkinlik, yorgunluk, enerji kaybı, cinsel isteksizlik, motivasyon kaybı, aşırı alınganlık, uyku bozukluğu, sabırsızlığı, duygusallık, aşırı iştahtan kilo alımı ya da kilo verme gibi belirtiler görülebilir. Aynı şekilde saldırganlık, içe kapanma, yaşamı değersiz bulma ve hatta intihar düşüncelerine kadar gidebilir.
Neden Yaz Depresyonuna Girilir?
Uyanık kalma süresinin artması, biyolojik saatin bozulması gibi nedenler depresif ruh halini tetikleyebilir. Ayrıca vücudumuzdaki serotonin hormonundaki düşüş ve özellikle uyku düzenini sağlayan melatonin hormonunun dengesinin bozulması yaz depresyonuna neden olabilecek bir diğer etkilerdir.
Yaz Depresyonuna Girmeyi Nasıl Engelleriz?
Yukarıda saydığımız pek çok neden yaz aylarında insanları yaz depresyonuna sürükleyen etkenlerdir. Bu yüzden özellikle düzenli ve kaliteli bir uyku çekiyor olmalısınız. Haftanın en az 4 günü tempolu yürüyüşler yaparak vücudunuzdaki endorfin seviyenizi arttırmanız oldukça önemlidir. Ayrıca yaz aylarındayken düzenli ve sağlık beslenmek de oldukça yararlı olacaktır. Fakat en önemlisi, yaz depresyonu olduğunuzu tanı ve tedavi almak için, bir psikolog ile görüşmeli ve destek almalısınız.
Yaz Depresyonu Nasıl Tedavi Edilir?
En etkili ve kesin tedavi olarak ilaç ve psikoterapi desteğinin bir arada kombinasyonudur. Ayrıca size uygun ve doğru besinlerin tüketimi, sizi iyi hissettirecek arkadaşlarla bağlantı kurmak ve düzenli egzersiz veya yürüyüş gibi hareketler bu üzücü sürecin üstesinden gelmek için yardımcı olacaktır. Her zaman aynı saatte yatmaya ve her gün aynı saatte kalkmaya çalışılmalıdır. Ayrıca yaz aylarında sıcaktan bunalmak sizi ruhen aşağıya çekecektir. Sizi ferahlatacak yerlere seyahat etmek sizi daha iyi hissettirecektir.
Yaz ayları geldiğinde kendinizi kötü hissettiğinizde soğuk bir duş almalı ve serinlemelisiniz. Soğuk içecekler tüketmeli ve akşamları gezilere çıkmalısınız. En önemlisini kendinize depresyondan çıkacağınız konusunda güvence verin. Böylece kendinizi kısa sürede çok daha iyi hissedeceksiniz.
*Lütfen yukarıdaki belirtilere rastladığınızda doktorunuza başvurun.
