Bildiğimiz üzere artık veriler dünyasında yaşıyoruz. Kimin nerede olduğunu, ne ile gittiğini veya mesleğini, yaşını biliyoruz. Hatta o anki ruh halini, duygularını, hatta ve hatta bir sonraki hamlesini bile tahmin eder olduk. Facebook’a, İnstagrama vb. sosyal medyalara girdiğimiz o masum veriler büyük verilere (Big Data) dönüştü. Yani artık bizim nelerden hoşlandığımızı, ne yemekten haz aldığımızı kısacası bizi bizden bilen bir ağ sistemi oluştu. Örneğin Amazon gibi büyük şirketler 3 ay sonraki satışları tahmin edip tutturmaya çalışıyor ve bunda %99 başarılı olduğu tespit edilmiş. Şimdi bu büyük verileri bizim dünyamıza açan Max Roser’in öncülüğünde açılan Our World İn Data yani Veri Dünyamız adlı siteden bahsedeceğim.
Max Roser kıtlık, açlık, salgın gibi küresel sorunları araştıran bir ekonomist. Bu sitenin tarihçesini anlatan yazıya burdan ulaşabilirsiniz. Benim en çok beğendiğim yazısında, olayları değiştirebileceği gücü bulduğunu görüyorum.
“Tıpkı herkes için olduğu gibi, dünyanın birçok sorunla karşı karşıya olduğu açıktı ve çoğumuz gibi, bu konuların zaman içinde nasıl değiştiğine dair hiçbir fikrim yoktu. Benim algılarım tüm bu sorunların gittikçe kötüleştiği ve korkumun, yaşamım boyunca daha da kötüleşecek olmasıydı.Birçok önemli noktada yanıldığımı öğrendiğimde kızgındım. Hepsi değil, ama birçok yönden zaman içindeki değişim aslında olumluydu. Büyüdüğünü bilmiyordum, ama aslında karşılaştığımız büyük sorunlara karşı ilerleme kaydetmek mümkün.”
Şimdi bu siteden birkaç veri ile ne olup bittiğine bakalım. Buraya tıklayarak 2018 dünya nüfusunu görebilirsiniz.
Harita için buraya tıklayabilirsiniz. Anket sorusu: “Genel olarak konuşursak, çoğu insanın güvenebileceğini veya insanlarla uğraşırken çok dikkatli olmanız gerektiğini söyleyebilir misiniz?” Olası cevaplar “Çoğu kişiye güvenilir.” “Bilmiyorum” “Çok dikkatli olamaz” şeklindedir. Bir uçta, Norveç, İsveç ve Finlandiya gibi ülkelerde, katılımcıların% 60’ından fazlası insanlara güvenilebileceğini düşünmektedir. Diğer uçta ise Kolombiya, Brezilya, Ekvador ve Peru gibi ülkelerde% 10’dan azı bunun böyle olduğunu düşünüyor. Türkiye’de ki katılımcıların %10-20 arası insanlara güvenebileceğini söylüyor.
Buraya tıklayarak ise 1475’ten 2015’e kadar okuryazarlık oranını görebilirsiniz. 16. ve 17. yüzyıllarda Avrupa da başlayan okuma oranı, 18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bütün dünyaya yayılmaktadır. Günümüzde ise Sahra altı Afrika, Güney Sudan gibi yerler hala okuma yazma oranı %30un altında.
Dünyada toplam 2017 yılında 56 milyon insan öldü. Ölüm nedenine gelince 1. sırada -17.8 milyon- Kardiyovasküler (Kalp, damar, kan vb) hastalıklardır. 2. Sırada kanser (9.6 milyon), 3.sırada ise solunum hastalıklarını (3.9 milyon) görüyoruz. Buraya tıklayarak bu haritayı daha detaylı görebilirsiniz. Ayrıca yılda 800.000 insan intihar nedeniyle hayatını kaybetmektedir. 2017 yılında Güney Kore’deki ölümlerin % 5’i intihardan; Katar’da % 3.9; ve % 3.6 oranı Sri Lanka’dadır. 1990 dan 2017 ye kadar intihar payını görmek için ise buraya tıklayabilirsiniz.
Dünyada ne olup bittiğini, yaşam koşulları, sağlık, terör, devlet harcamaları gibi her türlü konuya Our World İn Data sitesinden ulaşabilirsiniz. Unutmayın ki hayatı yaşayan bizleriz ve değiştirme hakkı da yine bizim elimizdedir.
