Arkadaşlar herkese tekrardan merhabalar. Efes Antik Kenti’nin devam yazısı ile karşınıza gelmek istiyordum fakat biliyorsunuz ki kısa bir süre önce 10 ilimizi etkileyen çok büyük bir deprem gerçekleşti. Çok fazla can kaybı yaşadık ve hala yaşamaktayız. Umuyorum ki en kısa sürede bu süreci atlatır ve yaralarımızı sarmaya başlarız. Canlarını kaybeden tüm vatandaşlarımıza rahmet diliyorum. Başımız sağolsun.
Bildiğiniz üzere ülkemiz fay hattı üzerinde yer almakta. Deprem sırasında nasıl davranmalıyız, deprem öncesinde nasıl hazırlık yapmalıyız bugün bunlara değinmek istiyorum. Yapmamız gerekenlerin en başında aslında stres yapmamamız, soğukkanlı olmamız çok önemli ne kadar zor olsa da korkumuzu bastırmalıyız. Kendimiz ve çevremiz için.
Sakinliğimizi koruduktan sonra eğer evin içindeysek ilk olarak sabitlenmemiş eşyalardan ve pencerelerden uzak durmalıyız. Varsa sağlam sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanına çömelerek veya uzanarak kendinize hayat üçgeni oluşturun. Başınızı iki elinizin arasına alarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile koruyun. Sarsıntı geçene dek bekleyin. Güvenli bir yer bulup, diz üstü ÇÖK, baş ve enseyi koruyacak şekilde KAPAN, düşmemek için sabit bir yere TUTUN hareketini yapın. Deprem sırasında sarsıntı durana kadar olduğunuz yerde kalın.
Üzerinize düşecek herhangi bir eşyadan uzak durun. Sarsıntı sürerken merdivenlere doğru gitmeyin ve sarsıntı bitene kadar lütfen olduğunuz yeri terk etmeyin. Asansör kullanmayın. Balkonlara ve pencerelere yaklaşmayın. Acil durumları ve yangınları bildirmek dışında telefon kullanmayın. Kibrit ve çakmak asla kullanmayın ve elektrik düğmelerine lütfen dokunmayın.Tekerlekli sandalyede iseniz tekerlekleri kilitleyerek başınızı ve boynunuzu korumaya alın. Mutfak, imalathane, laboratuvar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde; ocak, fırın vb. cihazları kapatın. Dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzaklaşın. Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın; soba ve ısıtıcıları söndürün. Diğer güvenlik önlemlerini alın; daha önceden hazırlanmış acil durum çantası ile gerekli olan eşya ve malzemeyi yanınıza alarak binayı daha önce tespit ettiğiniz yoldan derhal terk edip toplanma bölgesine gidin.
Her büyük depremden sonra mutlaka artçı deprem olur. Artçı depremler zaman içerisinde seyrekleşir ve büyüklükleri azalır. Artçı depremler hasarlı binalarda zarara yol açabilir. Bu nedenle sarsıntılar tamamen bitene kadar hasarlı binalara girmeyin. Artçı depremler sırasında da ana depremde yapmanız gerekenleri yapın.
Eğer açık alanda iseniz;
Dışarıda kalın.Enerji hatlarından, diğer binalardan, direklerden, ağaçlardan ve duvar diplerinden uzaklaşın. Açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olun. Deniz kıyısından uzaklaşın. Toprak kayması, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunmayın. Böyle bir ortamda bulunuyorsanız, en seri şekilde güvenli bir ortama geçin. Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olun. Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olun .En büyük tehlike binaların dış duvarlarının yıkılmasıdır. Depremlerdeki ölümlerin önemli bir kısmını bina içinden dışarı kaçarak enkaz altında kalanlar oluşturabilmektedir. Deprem sırasındaki yer hareketi nadiren ölüme veya yaralanmaya sebep olur. Depremle ilgili çoğu ölüm çöken duvarlar, parçalanan camlar ve düşen eşyalardan kaynaklanmaktadır.
Araç kullanıyorsanız;
Araç kara yolunda seyir halindeyken sarsıntı olursa ve bulunduğunuz yer güvenli ise ( bina, ağaç, direkler yanında, üst geçit altlarında durmaktan sakınarak) yolu kapatmadan, sağa yanaşıp durun. Kontak anahtarını yerinde bırakıp, pencereler kapalı olarak araç içerisinde kalın. Sarsıntının geçmesini ihtiyatla bekleyin. Depremde hasar gören yol, köprü ve rampaları kullanmayın. Normal trafikten, ağaçlardan, direklerden ve enerji nakil hatlarından mümkün olduğu kadar uzaklaşın. Ancak sarsıntı durduktan sonra açık alanlara gidin Araç meskun mahallerde ise ya da güvenli bir yerde değilse aracı durdurun; kontak anahtarını üzerinde bırakarak aracı terk edin ve açık alanlara gidin. Bir tünelin içinde iseniz ve çıkışa yakın değilseniz, aracınızı durdurup aşağıya inin ve aracınızın yanına yan yatarak ayaklarınızı karnınıza çekin, ellerinizi de başınızın üstüne kavuşturun.
Kapalı bir otoparkta iseniz;
Arabanızın dışına çıkıp yanına yatın. Üzerinize yıkılacak tavan, tünel gibi büyük kitleler aracı belki ezecek, ama yok etmeyecektir. Araç içinde olduğunuz takdirde, üzerinize düşen bir parça ile ezilmenize sebep olabilir.
Toplu taşıma araçlarında iseniz;
Gerekmedikçe, kesinlikle metro ve trenden inmeyin. Elektriğe kapılabilir veya diğer bir trenin çarpması ile zarar görebilirsiniz. Trenin içinde sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunun. Metro veya tren personeli tarafından verilen talimatları izleyin.
Enkaz altında kaldıysanız;
Kibrit ve çakmak yakmayın. Hareket etmeyin ve toz kaldırmayın. Ağzınızı ve burnunuzu mendil ya da kıyafetinizle kapatın. Borulara ya da duvarlara vurarak yerjnizi arama kurtarma ekiplerine bildirmeye çalışın ve ıslık çalın. Bağırmayı son çare olarak kullanın. Çünkü bağırmak tehlikeli boyutlarda toz yutmanıza neden olabilir.
Bunun yanı sıra kesinlikle bir deprem çantası hazırlamamız hepimiz için bir artı olacaktır ve hayatta kalmamızı sağlayacaktır. Peki bu çanta içine neler koymalıyız bunları da aktaralım sizlere.
Önemli belgelerden başlayabiliriz. Bunlar aile fertlerine ait kimlik kartları, tapu,sigorta,ruhsat belgeleri, zorunlu deprem poliçesi,pasaport,diplomalar, banka cüzdanı vb. Ve eğer evcil hayvanınız varsa onun sağlık karnesini lütfen bulundurun. Yiyecek ve içecek kısmında ise, çabuk bozulmayan konserve gıdalar, meyve suyu, çubuk kraker, bisküvi gibi yiyecekler bulundurabilirsiniz ve bunları aile fertleri ile aynı oranla bulundurmalısınız. Bunun yanı sıra en önemlisi de su. Yeterli miktarda su bulundurun lütfen. Bunun yanında mevsime uygun kıyafetler, iç çamaşırı, çorap ve yağmurluk ekleyin lütfen. Hijyen malzemelerini de lütfen atlamayalım. Sabun ve dezenfektan, diş macunu, diş fırçası, ıslak mendil, tuvalet kağıdı ve hijyenik ped bulunduralım. Ve son olarak ilk yardım kiti/çantası , battaniye veya uyku tulumu, çakı, düdük, küçük makas,kağıt, kalem, el feneri ve yedek pilleri de unutmayalım.
Arkadaşlar bunlar çok önemli unsurlar ve AFAD’ın sayfasından alınmıştır. Ayrıca kaynak olarak da belirtilecektir. Lütfen bunları şimdiden hazır edelim ve ulaşabileceğimiz bir yerde muhafaza edelim. E belki bunu okurken demesi kolay diye içinizden geçirebilirsiniz. Neredeyse ilkokuldan beri bu afetlerle ilgili tatbikatlar yapılsa da çoğumuz bizim başımıza gelmez diyerek bir kenara atıyoruz. Lütfen dikkate alalım. Benim başıma gelmez diye düşünmeyelim. Bunu yanı sıra da AFAD, Kızılay, UMKE gibi yerlere gönüllü olup, bu kuruluşların verdiği eğitimlerden yararlanabiliriz. Lütfen bunları bir kenara atmayalım. Hepinize teşekkür ediyorum.
KAYNAK : T.C İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
