Tarih dersinde , geçmişte yaşanmış olan olaylar hakkında bilgi sahibi olmamız ve neden – sonuç ilişkisi kurarak o dönemin koşulları öğrenmemiz beklenir. Tarih dersi sayesinde günümüze kadar gelen süreçte yaşananları öğrenebilir ve bulunduğumuz dönemin koşullarını daha sağlıklı değerlendirebiliriz.
Ayrıca içinde bulunduğunuz kültürde ve yaşadığınız dönemde, benzer bir durumla karşılaştığınızda neler olup biteceğini ön görebilme becerisini de kazanmış olursunuz. Eğer tarih dersine ilgi duymuyor ve çalışırken sıkılıyorsanız bu motivasyonu göz önünde bulundurabilirsiniz.
Tarih dersinin öğrenimi sanılanın aksine kolaydır , yalnız belli kuralların çerçevesinde çalışmak gerekir. Bu kuralların bazıları ise şunlardır ;
• Tarih çalışırken roman okur gibi davranmayın!
Öncelikle bu derse en iyi çalışma yöntemi, dinlemek ve not tutmaktır. Konuyu anlatan kişi aktif olarak dinlenmelidir. Yani önemli noktalar not alınmalı ve anlaşılmayan yerlerde soru sorulmalıdır.
Not tutarken her şeyi olduğu gibi yazmak yorucu olabilir. Bu nedenle her şey olduğu gibi değil, önemli olaylara ve tarihlere dikkat ederek neden-sonuç ilişkisi çerçevesinde not tutulmalıdır. Kendi cümleleriniz ile tuttuğunuz notlar muhakkak ki daha kalıcı olacaktır.
• Sonrasında ise ilgi , evet bu kavram tüm dersler için geçerlidir fakat tarih dersi için ezber yapmanın ötesine geçmek istiyorsanız derse olan ilginizi maksimum seviyeye çıkarmanız gerekiyor.
• Tarih ile ilgili olan temel kavramlar ve de anlatılan dönemin kavramları iyi bilinmelidir. Mesela; kronoloji, arkeoloji, teokrasi, feodalite, merkezi otorite, manda ve himaye gibi kelimelerin anlamları ve ağırlıklı olarak hangi dönemle ilişkili olduğu bilinmelidir.
• Bahsedilen dönem ya da çağ o günün koşulları düşünülerek yorumlanmalıdır. Bugünün koşulları düşünülerek yapılacak her yorum yanlış bağdaştırmalara sebep olacaktır.
• Coğrafya dersinde olduğu gibi bu derste de haritalardan yararlanılmalıdır. Kurulan uygarlıkların, beyliklerin ya da devletlerin nerede kurulduklarını harita üzerinde bilmek, bilgilerin kalıcılığını arttıracak ve yorum yapmanızı kolaylaştıracaktır.
• Her ünite bitiminden sonra en az iki kaynaktan o konunun testleri çözülmelidir. Bu testlerde bilmediğiniz bir kavram ile karşılaşırsanız mutlaka anlamını öğrenin. Yanlışlarınızın ve boşlarınızın sayısına göre konuyu ne kadar anladığınızı değerlendirin. Aradan yaklaşık 10 gün geçtikten sonra başka bir kaynaktan yine biten konunun testlerini çözerek konu tekrarı yapın. Çok fazla yanlışınız çıkarsa notlarınıza bir daha göz atın. Her biten ünite sonrası bu rutini gerçekleştirerek geçmiş konuların unutulmasını engelleyin.
• Tarih sorularının çeldiriciliği çok yüksektir. Bu nedenle bu sorular, çoğu kez kavramların ve verilen öncül bilgilerin çok iyi anlaşılabilmesine bağlıdır. Örneğin, “Kapitülasyon”, “Meşrutiyet”, “Kavimler Göçü” vb., kavramlar bilinmeden soruları tam anlamıyla anlamak çok mümkün olmayacaktır. Bu nedenle Tarih dersinin kavramlarını çok iyi bilmek gerekmektedir.
Tarih sorusu yazanların, soruyu yazarken somut bir amaçları vardır.
Örneğin; sayısal derslerde rakamları kullanarak soru yazmak mümkünken, tarih sorularında ise durum farklıdır. Cevap, soru yazılmaya başlamadan bellidir ve yazarın aklındadır. Bu nedenle soruyu yazan kişi, o cevaba teğet geçen kavramlar kullanır. Aklındaki o cevabı ise mutlaka şıklarda ima eder.
Amacı, o cevapla direkt kavramları bir arada kullanarak öğrencinin cevaba en yakın olan şıkkı bulmasını sağlamak ya da sınamaktır. Bu anlamda, Tarih sorularını çözerken sorunun yazarıyla empati kurarak metin yazarının kafasındaki doğru cevabı yakalamaya çalışın.
• Eğer soruda bilgiler, öncüller ve çerçeveler verilmişse; soruyu kafamıza ve kendi bilgilerimize göre değil, soruda verilen bilgilere paralel olarak çözmemiz gerekmektedir. Eğer soruda bilgi, öncül, çerçeve ya da argümanlar verilmemişse; soruyu şıklarına göre çözmeli, ya da şıklardan hangisi sorunun soruluş amacına uygun veya yanaşık duruyorsa o şıkta karar kılınmalıdır.
• Son olarak ; Tarih gibi sözel derslere ait notlar, günün erken saatlerinde ya da akşam uykuya geçmeden önce okunabilir.
Önce sev! Zamanla onun dilini anlamaya başladığını fark edeceksin.
