Günümüzde Suriye Türkmenleri özellikle Şam, Lazkiye, Hama, Humus, Halep ve Rakka kentlerinde ve köylerinde bulunmaktadır. Şam bölgesinde yaşayanlara Şam Türkmeni denirken, Halep ve Rakka bölgesindekilere Halep veya Culap Türkmeni, Lazkiye Türkmenlerine Bayır-Bucak Türkmeni denmektedir. Ülkenin diğer toplulukları tarafından “Türkmenler” olarak adlandırılmaktadırlar.
Suriye Arap Cumhuriyeti’nde sadece Ermeniler azınlık kabul edildiğinden nüfus sayımlarında milliyetleri ile sayılmazlar ve bu nedenle sayıları hakkında kesin bilgi yoktur. Çeşitli kaynaklarda 200.000 ilâ 3.500.000 arasında farklı tahminler verilmektedir. ORSAM’ın 2011 tarihli araştırmasında Suriye’de Türkçe konuşan Türkmen sayısı yaklaşık bir buçuk milyon, Türkçeyi unutmuş Türkmenlerle beraber sayılarının 3,5 milyon civarında olduğu belirtilmektedir.
Suriye’de tarihinde etkili Türk kökenli bir çok Türk vardır . Bunlar:
Atassi (Atasi), Al-Azm, Qawuqji, Quwwatli (Kuvvetli) ve Shishakli (Çiçekçi) gibi birçok Suriyeli Türk aile Suriye’yi Başbakan veya Başkan olarak yönetmeye devam etti. Ancak 1960’larda Esad ailesinin pan-Arap Baas hareketi, Arap olmayanları siyasetten uzaklaştırdı.
Akşemseddin, Osmanlı din alim
Hasan Türkmanı, Türk Kökenli Suriyeli Savunma Bakanı (2004-2009)
Adel al-Azma, Türk Kökenli Suriyeli Politikacı
Beşir el-Azma, Türk Kökenli Suriye Başbakanı (1962)
Nabih Al-Azma, Türk Kökenli Ürdün İçişleri Bakanı (1925)
Yasser al-Azma, Türk Kökenli Suriyeli Aktör
Yusuf al-‘Azma, Türk Kökenli Suriye Savaş Bakanı (1920)
Aziz el Azmeh
Suphi Bereket, eski Türk Kökenli Suriye Başkanı (1922-1925)
Burhan Asaf Belge, Suriye Türkmeni kökenli Türk politikacı
Ghada Merdam Bey, Suriye TV’deki ilk program direktörü
Cemil Merdam Bey, Suriye Başbakanı (1936-1939)
Halil Merdam Bey, Suriye Milli Marşı ‘nın Bestecisi
Selma Merdam Bey, Türk Kökenli Suriyeli Yazar
Muhammed el-Bezm, Türk Kökenli Suriyeli Şair
Cemil Bilsel, Suriyeli Türkmen kökenli Türk politikacı ve akademisyen
Emin Bozoğlan, Suriye Türkmen Meclisi İkinci Başkanı (2016 – günümüz)
Mehmed Fuad Carim, Türk politikacı
Mohammad Emadi, Türk Kökenli Suriyeli Ekonomi ve Dış Ticaret Bakanı
Nadia al-Ghazzi, Türk Kökenli Suriyeli Avukat, yazar, TV sunucusu
Said al-Ghazzi, Türk Kökenli Suriye Başbakanı (1954 ve 1955–56’da)
Sati ‘al-Husri, Türk Kökenli Suriyeli yazar
Mennel Ibtissem, Türk Kökenli Suriyeli şarkıcı
Sami Sabit Karaman, Türk Ordusu Generali
Ghaith Mofeed, Türk Kökenli Suriyeli sanatçı
Abdurrahman Mustafa, Suriye Türkmen Meclisi Birinci Başkanı (2012-2016)
Huda Naamani, Türk Kökenli Suriyeli Feminist yazar
Mustafa Naima, Osmanlı tarihçisi
Mahmud Kâmil Paşa, Osmanlı Ordusu Generali
Zeki Paşa, Osmanlı Türkü mareşal
Abu Khalil Qabbani, Türk Kökenli Suriyeli oyun yazarı ve besteci
Rana Kabbani, Türk Kökenli Suriye kültür tarihçisi
Reşit Ronabar, Osmanlı valisi ve Türk politikacı
Süleyman Şah
Hala Shawkat, 50’li ve 60’lı yılların popüler Türk Kökenli Suriyeli Oyuncusu.
Adib Shishakli, Türk Kökenli Suriyeli Başbakan ve Suriye Cumhurbaşkanı (1953–1954)
Talal Silo, eski Suriye Demokratik Güçleri sözcüsü.
Adil Şan, Şarkıcı
Pakize Terzi, Türkiye’nin ilk kadın jinekoloğu
Mustafa Talas, Suriye Savunma Bakanı (1972-2004)
Çocuklar:
Manaf Talas, eski Türk Kökenli Suriyeli Tuğgeneral
Firas Talas, Türk Kökenli Suriyeli iş insanı
Çocuklar:
Bilal Turkmani, Suriye’nin haftalık gazetesi Abyad wa Aswad ın sahibi
Rim Turkmani, Türk Kökenli Suriyeli astrofizikçi
Refi Cevat Ulunay, Türk yazar
Suat Hayri Ürgüplü, Türk Başbakan (1965)
Necdet Yılmaz, Türk politikacı
Husni al-Za’im, Türk Kökenli Suriyeli Suriye Cumhurbaşkanı (1949)
Muhammed Habes, Cerablus Sivil Konseyi Başkanı (Ağustos 2016’dan bu yana)
Ahmed Osman, 2013’ten beri SAA albayı, Sultan Murad Bölümü lideri
Nûreddin Mahmud Zengî, Selçuklu İmparatorluğu’nun Suriye eyaletini yöneten Türk Zengid hanedanının bir üyesi.
I. İmâdüddin Zengî, Musul, Halep, Hama ve Edessa’yı yöneten bir Türk atabegidir. Zengid hanedanının üyesi.
I. Tutuş, Şam Selçuklu Emiri.
Aksungur el-Hacib, Selçuklu Halep valisi.
Al-Azm ailesi, Türk Kökenli Suriyeli aile
Abdullah Paşa el-Azm, Şam Osmanlı Valisi
As’ad Paşa el-Azm, Hama ve Şam Osmanlı Valisi
Haki el-Azm, Suriye eski başbakanı
İbrahim bin Taher bin Ahmed Al-Azem (ar), şair ve insan hakları aktivisti
İsmail Paşa el-Azm, Hama, Trablus ve Şam Osmanlı Valisi
Halid el-Azm, Suriye’ye altı kez başbakanlık yaptı.
Muhammed Fawzi Paşa el-Azm, Suriye’deki ilk parlamentonun ilk başkanı
Muhammed Paşa el-Azm, Sidon ve Şam Osmanlı valisi
Rafīq Bey al-Azm, entelektüel, yazar ve politikacı
Sa’deddin Paşa el-Azm, Halep ve Mısır’ın Osmanlı valisi
Sadık El-Azm, Gezgin ve Osmanlı Komutanı
Sadiq Jalal al-Azm, Şam Üniversitesi Modern Avrupa Felsefesi Profesörü
Süleyman Paşa el-Azm, Trablus, Sidon ve Şam Osmanlı Valisi
Türk asıllı Mustafa Satı Bey, Arap milliyetçisi bir yazardı.
Türk asıllı Cemil Merdam Bey, Suriye’nin 21. Başbakanı idi.
Türk asıllı olan Said el-Ghazzi, 1954’te ve daha sonra 1955-56’da Suriye Başbakanı idi.
Türk asıllı Profesör Sadık Celal el-Azm, insan hakları savunucusu ve entelektüel.
Beşir el-Azma Suriye Başbakanı olarak görev yaptı. Ailesi, Türk kökenliydi.
Türk kökenli Sabah Kabbani, 1974’te göreve başlayan Suriye’nin 5. Amerikan Büyükelçisidir.
Türk asıllı Ahmed Nami, Suriye’nin 5. Başbakanı ve 2. Cumhurbaşkanı idi.
Türk kökenli Khaled Khoja, 2015’ten 2016’ya kadar Suriye Devrimci ve Muhalefet Güçleri Ulusal Koalisyonunun başkanıydı.
Türkmen bir aileden gelen Yusuf el-Azma, Savaş Bakanı ve Suriye Genelkurmay Başkanı idi
Suriye tarihinde etkili olan Türkler siyaset, diploması,bilim,askerlik,edebiyat,insan hakları konusunda etkili olmuşlardır.
Kaynakça;
1)”Sibel Kalemdaroğlu, Suriye’nin Unutulmuş Türkleri, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, 25 Ağustos 2011,22″
2)”Abdurrahman Mustafa, Suriye Türkmenlerinin “Onur ve Özgürlük” Mücadelesi, Türk Yurdu dergisi, Sayı 338 Ekim 2015″
Çakar, Enver. “XVI. yüzyılda Suriye Türkmenleri”. Türkler Ansiklopedisi Cilt X, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
