Sosyal hizmetin ortaya çıkışı
Sosyal hizmet mesleğinin odağı;bireyleri toplum içindeki işlevselliğini etkileyen birey ve çevresi arasındaki etkileşimidir. Bireyin sosyal işlevselliğinin gerçekleştirmekle ilgili olarak iki yaklaşım ortaya çıkmıştır. Birinci Yaklaşım sosyal koşular, İkinci yaklaşım ise birey üzerinde yoğunlaşmıştır. Sosyal çevre üzerinde yoğunlaşan reform yaklaşım; bireylerin uygun yaşam koşularına sahip oldukları durumda işlevselliklerinde gelişeceğini varsaymaktadır. Bu yaklaşım için yapılan eleştiri; ruh sağlığı akımının sosyal koşular kadar sosyal işlevselliği de etkilediğini ortaya çıkarmış olmasıdır. Sosyal hizmet mesleğinde görülen sonraki gelişmeler, reform yaklaşımından vazgeçip, sosyal koşuları kısmen dışarda bırakarak ruhsal durumlara gösterilen ilginin ortaya çıkması ile karakterize edilmiştir.
Kongar’a göre sosyal hizmet mesleği iki temel kaynaktan doğmuştur. Birincisi, kapitalist kalkınma yönetimini kullanarak hızla kalkınan ülkelerin bu kalkınma sonucunda ortaya çıkan toplumsal yaralarını sarma çabalarıdır. İkinci ise, daha soyut ve felsefi planda kalan insancıl amaçlardır ki, derinliğine bir çözümleme sonunda bununda birinci noktaya gittiği görünmektedir. Sanayi devrimiyle beraber kırsaldan kente göç edilmeleri sonucu toplumsal sorunlar yoksulluk ve bireysellik başlamasıyla sosyal hizmet mesleğine gereksinim çoğalmıştır. sosyo-ekonomik bunalım içinde olan toplumların sorunlarını ele almak için ve çözümlemek için sosyal hizmet ortaya çıkmıştır. Toplum ile birey arasında bir köprü görevi üstlenmiştir sosyal hizmet.
Sosyal hizmet temel kaynaklarından bir tanesinde diğer bilimlerle olan etkileşimidir. sosyal hizmettin temelinde yardımlaşma ve dayanışma bulunmaktadır. Sosyal hizmet mesleğini tanımlamak oldukça güçtür, çünkü tüm bilimlerden ve toplumun çeşitli sorunlarına yöneldiği için hep bir karmaşa içinde olmuştur.thackeray’a göre sosyal hizmet mikro makro ve mezzo olarak düşünülmektedir. Kişilere yardım eden gruplara ve toplumlara yardım eden toplumun birlikte yaşaması örgütlenmesi dayanışma içinde olması ve bir bilim olarak ele alınmıştır. mihana göre ise toplumun stres ile baş etmeleri amaçlanmıştır sosyal hizmet ile birlikte. Sosyal politikaların öncüsü olmak, toplumun dizaynını sağlamak.
Amerika birleşik devletlerinde yaşanan 1890’li yıllardaki kriz sosyal yardımlara olan ihtiyaç sosyal yardım vakıfların kurulması, gönülü hayır severlik çeşitli okulların açılması ve bu okullarda sosyal hizmet eğitiminin verilmesi sosyal hizmet mesleğinin ortaya çıkmasındaki nedenlerin başında ekonomik kriz gelmektedir ve bu sayede sosyal hizmet mesleğin icrası ve saha çalışmaları başlamıştır.flexner ve richmond sosyal hizmetin öncüsü olmuştur. Oluşan göçler sonucunda yoksulluğun çoğalması sonucu yerel yönetimler devreye girmiş ama zamanla yeterlilik tartışılır hale gelmiş ve bu nedenle yardım işlerini denetleme mekanizmaları kurulmuştur. Tüm bu gelişmeler ışığında birey ve aileyi ayırt etmek gerektiği ve insanı farklı farklı ele alıp farklı kategoride tespit edilip gereken yardımı birey üzerinde değerlendirip ona yönelik çalışmalar yapılması gerektiği savunulmuştur.1.dünya savaşı sosyal hizmet ekseninin değişmesi ve gelişmesi için büyük bir önem kazanmıştır. Yaşanan savaş ve toplum psikolojisi sosyal çalışma mesleğini psikoloji ve psikiyatri alanlarına yöneltmiştir ve bu sebeple maddi durumu yetersiz olan bireylerde psikiyatrik desteğe de ihtiyaç duyulduğu görülmüştür. Ve bu dönemde ilk defa sosyal hizmet uzmanları kurulan nöro-psikyatri kliniklerine atanmışlardır. Özelikle kişisel sorunlarda önem kazanmıştır.ulusal konferanslar düzenlenmiş ve bu sayede bilgi alış verişi yapılmış.
1) CSWE NEDIR: 1984 yılında sosyal hizmet eğitimi konseyi(cswe)yeni akreditasyon ilkelerini belirleyen bir çalışma yapmıştır.sosyal hizmet uygulaması icin temel sağlayan bilgi,değerler,süreç ve becerileri içeren bir lisans programı tanımlanmıştır.bu temel 5 program alanında örgütlenen sosyal hizmet uygulamasının genelci unsurlarını içermektedir.bunlar:1.insan davranışı ve sosyal çevre,2.sosyal refah politikası ve hizmetleri,3.sosyal hizmet uygulamaları,4.araştırma,5.alan uygulamasıdır.(johnson)
2) Abraham flexner’in 1915 uluslar konferansında”sosyal hizmet bir meslek midir?” sorusuna yanıt aramış olmasıdır ve sosyal hizmete eksik bulduğu bazı alanlara işaret etmiştir. Bunlar:
- Sosyal bilimlere temel hazırlık
- Dahil edici ve ayırt edici bilgi gövdesi
- Süpervizyon alanında test edilmiş eğitimsel ve mesleki nitelikleri tanımlamak
- Mesleki organizasyonlar
- Mesleki uygulamanın ilkeleridir
(Cohen)
Flexner’in çalışması sosyal hizmet bir meslek olarak ortaya çıkmasındaki büyük adımlardan biri olmuştur.
3) kişisel çalışmanın öncüsü sayılan mary richmond’un 1917 de yayımlanan”sosyal teşhis”adlı kitaptır.uygulamaya teorik ve meteolojik nitelik kazandıran bu kitabın bilimseliği yardım başvurularının incelemesinde gözleme yer verilmesi,gerçeklere dayanan kanıtlanmış bilgiden yararlanması ve ihtiyaçları değerlendirme süreçlerini sistematik inceleme temeline dayandırmasıdır Richmond,sosyal sorunların ancak nedenlerine inilip olaylar arasındaki neden-sonuç ilişkisi kurularak çözümlenebileceğine dikat cekmiştir.bunun yanında ,kitapta sosyal kişisel çalışma sürecinde yer alan inceleme,değerlendirme,sorun çözme ve izleme aşamalarına yer vermiştir(barker)
4) sosyal kişisel çalışmanın hastanelerde uygulanabilmesi ise, ilk kez, 1905’tr boston’da dr.cabot girişimi ile gerçekleşmiştir.
5) 1899 da ilk çocuk mahkemeleri chicago’da kurulmuştur.ve bu sayede çocukların yetişkinlerden ayrı olarak izole edilmesini sağlamıştır.
6) Uluğtekin(1994-1997)göre “psikodinamik” modelerde bireyselik öğesi yoğun olarak vurgulanmaktadır.odak noktası “birey ve aile”olarak açıklamıştır.
7) Gordon hamilton teşhis yaklaşımı konusunda önemli bir teorisyen olarak dikkati çekmektedir. 1940 larda hamilton teşhisi, “problemin kendisini anlamak kadar problemli insanı anlamak için çalışma” hipotezi olarak tanımlanmıştır. bu teşhis görüşü “durum içinde birey – person in the situation” kavramının gelişmesinde etkili olmuştur.
8) 1946 ‘da Amerikan toplum orginizasyonu çalışmaları derneği kuruldu.(cohen 1958) toplum çalışması bu dönemde başlamıştır.
9) mary richmond, “sosyal kişisel çalışma nedir?” adlı kitabında sosyal araştırmayı sosyal hizmetin yöntemlerinden biri olarak belirtmiştir.
10) Freud’un geliştirdiği psikoanalitik teori 1930’lu yılarda sosyal olaylara karşı insanların tepkisini anlamaya ve açıklamaya çalışan bir teori olarak gelişmeye başladığında bu durum sosyal hizmet uzmanlarının da ilgisini çekmiştir.
