Tarih boyunca gerek toprak fethetme arzusu, gerek ganimet arzusu, gerekse de dini sebeplerden dolayı birçok savaş yaşandı. Taraflardan bazıları bu savaşlardan galip ayrılırken bazıları için savaşlar hüsranla sonuçlandı. Savaşlarda ölenlerin sayıları hep çok konuşuldu peki sizce yaşanan tüm bu sarsıcı olaylar sonrasında hayatta kalan askerler ne tür sıkıntılar yaşadı ?
1. Dünya Savaşı’nın en kanlı muharebelerinden biri olan Somme Savaşı‘nın ardından ‘’Shell Shock’’ isimli psikolojik bir travma ortaya çıkmıştır. ‘’Savaş sonrası bunalımı’’ olarak da adlandırılan bu bozukluk ilk defa Britanyalı psikolog Charles Samuel Myers tarafından görülmüştür. Savaş ortamında bulunan kişinin ani değişen ruh haline sahip olması, sürekli başına bir şey geleceğini düşünüp bundan endişe duyması, her an ölecekmiş gibi hissetmesi, tutarsız hareketleri ve mimiklerini anlamsızca oynatması durumudur. Bu, askerlerin savaş stresine karşı göstermiş oldukları bir tepkiydi. Buna sahip olan askerlerin vücutlarında kasılmalar, kontrol edemedikleri acılar ve titremeler oluşmaktaydı.
Cephede yoğun top ateşine maruz kalmak askerleri ister istemez etkiliyordu ve o an canlarını yitirme korkusuyla gelişen stres onlarda belki de tüm hayatları boyunca kurtulamayacakları bir iz bırakıyordu.
Aslına bakılırsa askerlerin yaşadıkları bu olay oldukça normaldir. Arkadaşlarını gözlerinin önünde kaybediyorlar, uzun bir süre uyuyamıyorlar ve sürekli ölüm korkusu yaşıyorlar maruz kaldıkları bu tür olayların onlarda kaygı yaratması kaçınılmazdır. Lâkin bazı generaller bu hastalığa yakalanan askerlerini korkak olarak nitelendirmiş gerçekten güçlü bir askerin böyle olmaması gerektiğini savunmuş ve büyük bir çoğunun infazına karar vermiştir. O dönemde doktorlar da askerlerin neden bu hale geldiklerine anlam veremedikleri için belirtilerin görüldüğü bazı askerleri direkt olarak cepheden göndermişlerdir. Hastalığa yakalanan kişiler dışlanıyor, zayıf görülüyor ve yargılanıyorlardı. Hastalığın belirtileri ise; yorgunluk, kafa karışıklığı, kabuslar, görme ve işitme bozuklukları, mantık kurma yeteneğinin kaybı, histerik şoklar ve boş bakışlardır.
1. Dünya Savaşı bittikten sonra yapılan araştırmaya göre İngiltere’de yaklaşık 80.000 askerin bu mental bozukluktan etkilendiği fark edilmiştir. Ayrıca Vietnam ve Kore savaşlarında da yüksek bir oranda bu hastalığa rastlanmıştır. Yıllar sonra İngiliz hükümeti hastalığı tanıyarak kötü muameleye maruz kalan ve ölen askerlerin ailelerinden de özür dilemiştir.
Özellikle savaşta gerçekleşen patlamaların ardından ortaya çıkan şok dalgalarının ciddi hasarlara sebep olduğu söyleniyor. Şok dalgasını tüm bedeninde hisseden askerler yıllar sonra bile o anı hatırladıklarında aynı şoku vücutlarında yeniden hissediyorlar bu durumda beyinin de hasar aldığını düşünen uzmanlar fiziksel hasarları da incelemeye almış durumdalar. Özetle; bizler savaşın her açıdan ne kadar yaralayıcı ve acımasız olduğunu bir kez daha anlamış oluyoruz.
