Neredeyse yok olmak üzereyken beklenmedik bir şekilde yeniden revaç bulmasının
çok önemli sebepleri var.
Konuya vakıf olmayanlar elbette şaşıracaktır çünkü çevrim içi müzik dinleme servisleri ve mp3 lere rağmen, ülkemizde ve dünyada neredeyse bir sektör haline geldi plaklar. Bu gün müzikte estetik deyince hemen aklımıza plak görselleri gelir mesela, öyle ki artık bir çok mağazada bile yeni üretim plak ve plak çalar bulmak mümkün ve hatta yeni müzik albümleri ve single çalışmaları da artık plak olarak kolaylıkla temin edilebilir hale geldi.
Peki plaktan keyfini yeni keşfedenler nasıl bir yol izlemeli.? Bu konuda sizlerle bir kaç ön bilgi paylaşmak istiyorum.
Baştan söylemem gerekir ki plak pahalı bir zevktir. Ancak bu dileyen herkesin plak koleksiyonu yapamayacağı anlamına gelmez. Plaklar ve Plak Çalarlar hakkında yeterince bilgi sahibi olursanız uygun fiyatlara bir plak Koleksiyonu oluşturabilirsiniz. İlk etapta 50 – 100 plaktan oluşan bir plak arşivi oluşturmanın elbette mümkün olmaya bilir fakat maddi imkanınız ve beğenileriniz doğrultusunda zamanla azsayıdada olsa nitelikli bir arşive sahip olursunuz.
Sonrasında plaklar olan ilginiz ve hakkında edindiğiniz bilgilerle koleksiyonunu adım adım büyütecek ve hatrı sayılır bir arşivci olacaksınız.
Dilerseniz önce plaklar ve Plak Çalarlar hakkında biraz bilgi sahibi olalım.
Plaklar bilinen en eski ses depolama aygıtlarıdır. Kaset, CD ve Mp3 gibi depolama birimlerinden farkı olarak tamamen mekanik prensiplerle çalışması ve analok yöntemlerle kayıt yapılmasıdır. Bu sebeple plaklardan diğer ses depolama birimlerine göre daha doğal ve kaliteli müzik dinleme deneyimi sağlarlar çünki alto ses kaybı neredeyse ‰2’nin altındadır.
Plaklar üretildikleri hammaddeye ve Devir sayılarına göre iki ana grupta çeşitlendirilirler.
İmal edildiği hammaddeye göre plak çeşitleri:
Bu kategoride iki çeşit plak türü vardır.
1- Taş Plaklar:Bu plaklar üretim malzemesi olarak ham petrol bazlı zift benzeri sert ve kalın bir maddeden imal edilirler. İlk dönem plakların tamamı taş plaklardır
2- Vinil Plaklar : Üretimi günümüzde devam eden Plaklardır. Plastik pvc bazlı Vinil malzemeden üretilirler.
Devir Sayısına Göre Plak Çeşitleri:
Bu kategorideki plaklar, plak çalar üzerindeki dönüş devrine göre sınıflandırılır.
1- 78 lik plaklar : Taş plak olarakta bilinen bu plakların günümüzde üretimi yapılmamaktadır. Dakikada 78 tur devir sayısı ile ses elde edilen taş plaklar, gramofon ile veya 78 devir destekli Plak Çalarlar ile çalına bilir. Her iki yüzünde birer şarkı barındırırlar
2 – 45 likler : Bu plaklar dakikada 45 devir ile çalışırlar, ebat olarak genellikle diğer plaklardan küçüktür. Her iki yüzünde (Şarkı süresine göre değişir) birer şarkı barındırır.
3- 33 lük (long play) plaklar : Uzun çalar olarak bilinen bu plaklar dakikada 33.5 devir ile çalışır. Ebat olarak en büyük plaklar 33 lüklerdir. Bir sanatçının albümündeki tüm şarkıları içinde barındıra bilir.
4 – 25 likler : Anlaşılacağı üzere dakikada 25 devir ile çalışan bu plaklarda günümüzde üretilmemektedir. Ülkemizde neredeyse hiç kullanılmamış olan bu plaklar konuşma kaydı yapmak için üretilmiş sonraki dönem bant ve kasetlerin geliştirilmesi ile kullanımdan kalkmıştır.
Plaklar hakkında ön bilgilere sahip olduğumuza göre sizlerle Plak ve Plak Çalarlar satın alırken vede kullanırken dikkat etmeniz gereken hususlardan bahsetmek istiyorum
Plak sahibi olurken dikkat etmeniz gereken kuralları da iki kategoride ele almak gereği duydum. Bunlar yeni baskı plaklar ve dönem baskı plaklar. Yeni baskı plakları avmlerde, müzik marketlerde ve internet üzerinden satış yapan web sitelerinde rahatlıkla bulabilirsiniz. Paketinden çıkarır ve ilk siz kullanırsınız.
Günümüzde popüler tüm sanatçıların ve albümlerini plaklarını yeni baskı olarak bulmak mümkün.
Dönem baskı plaklar ise ikinci el kategorisinde olan plaklardır arşivci ve koleksiyonerlerin yanı sıra bazı müzik marketlerden de temin edilebilir.
Dönem baskı plaklar için barkod fiyatı geçerli değildir. Fiyatlar Plağın kondisyon değerine ve bulunabilirliğine göre değişkendir.
Plak Çalar sahibi olmak isteyenlerin ise öncelikle şunu bilmesi gerekir. İyi bir plak dinleme deneyimi yaşamak için illaki çok pahalı yada son model bir teçhizat gerekmez. Bakımı yapılmış temiz kullanılmış orta iyi seviye bir Plak Çalarda işinizi görür. İllaki yeni bir plak çalar sahibi olmak isterseniz Çin malı ve ucuz bir pikap almayın. Eğer Çin malı ve ucuz bir plak çalar çalar satın aldıysanız plak dinlemekten alacağınız hazzı rüyanızda görürsünüz.
Plak Çalar satın alırken İnternet teki yorumları okumak yerine tecrübeli kişilere baş vurun.
Plak ve Plak Çalar kullanırken dikkat edilmesi gerekenler :
Sahip olduğunuz plakları tozlu ortamda bulundurmayın. Pencere kenarı ve sıcak yerlerde bırakmayın Plağın şekli bozulur.
Plağı yere düşmekten, sertdarbelerden koruyun kırıla bilir veya çatlaya bilir.
Plağı dinledikten sonra kapağına geri koymak gerekir böylece deformasyonu önlemiş ol ursunuz.
Paklarınızın yüzeyini yumuşak nemli bezle yada (en doğrusu) lisanslı plak bakım ürünleri ile temizleyin. Plak yüzeyinde çizikler oluşmasını önleyin, ses kalitesinin düşmesine sebep olur.
Plağınızı çaldığınız pikabın kol ve iğne ağırlık ayarına dikkat edin eğer iğne ağırlığı fazla olursa hem plağınız hemde pikap iğnesi kısa sürede deforme olabilir.
Su ile temas plağa zara vermez fakat göbek etiketini çıkmasına sebep olabilir dikkat edin.
Plak Çalar kullanırken iğne kolunun plak üzerine nazik bir şekilde temas etmesi gerektiğini unutmayın. Sert ve kaba bir hareket hen plağa hemde plak çalara hasar verebilir.
Plak Çalarınızın iğne kısmını tozdan koruyun, toz kapağı olan bir plak çalar satın alın yada plak çalar örtüsü kullanın.
Plak Çalarınızın bakımını periyodik olarak yaptırmayı ihmal etmeyin.
İyi bir Plak Arşivcisi Olmanız Dileğiyle.
