Batı Afrika ve Kuzey Doğu Asya’nın tropikal bölgesinde yetişen palm yağı en çok Endonezya ve Malezya’da üretiliyor. Palm yağı üretim maliyetinin düşük olmasından dolayı birçok marka tarafından çok sevdiğimiz atıştırmalıkların, organik besinlerin, hatta kullandığımız kişisel bakım ürünlerinin dahi içerisinde yer alıyor. Peki son dönemlerde sıkça karşılaştığımız palm yağı nasıl üretiliyor, içeriğinde neler bulunuyor ve insan yaşamını nasıl etkileyebilir hep birlikte bakalım…
Palm (Palmiye) Yağı Nedir, Nasıl Üretiliyor?
Palm yağı, palmiye ağacının çekirdeğinden elde ediliyor. Palm yağının içerisinde alfa, beta, gama, delta tokotrienoller ile tokoferoller, steroller, fosfolipitler ve koenzimQ10 gibi besin değeri açısından zengin bileşenler bulunuyor. Palm yağının en dikkat çekici özelliği ise; tazeliğini uzun süre raflarda bozulmadan koruyabiliyor oluşu… Bu nedenle, gıda sektöründeki çoğu firma tarafından üretilen ürünlerin içeriğinde palm yağı bulunuyor. Ayrıca, palm yağı oda sıcaklığında yarı katı olan bir yağ olduğundan yüksek sıcaklığa kadar ısıtılabiliyor, bu özelliği ile yemeklerin yapımında kullanılmak üzere margarinlere de ekleniyor. Ek olarak; Palm yağı uluslararası gıda ticaretinde standartları belirleyen CODEX kurumu tarafından 17 yemeklik yağdan biri olarak kabul edilmiştir.
Palm (Palmiye) Yağı’nın Zararları Neler?
Ne yazık ki, palm yağının üretim maliyetinin çok düşük olması onu masum kılmıyor… Kokusu giderilmesi amacıyla yüksek sıcaklığa maruz bırakıldığında bazı atık maddelerin oluşmasına yol açıyor. Palm yağının faydasını işte bu noktadan sonra sorgulamaya başlıyoruz.Yüksek sıcaklığa maruz kaldığında oluşan atık maddelerin tümöre sebep olabileceği yönünde iddialar ortaya atılıyor. Tüm bunlara ek olarak, bazı araştırmacılar palm yağı içerisinde bulunan yüksek dozda doymuş yağın kolesterol, kalp krizi, felç, obezite gibi hastalıkların riskini arttırdığı yönünde de açıklamalarda bulunuyor. Bunun yanı sıra palm yağı vücutta kan basıncını yükselttiği için yüksek tansiyona da yol açabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütleri Palm Yağı Hakkında Ne Diyor?
Bu iddiaları haklı çıkarabilecek nitelikte bir açıklama Avrupa Gıda Güvenlik Kurumu EFSA’dan geliyor: Palm yağı 200 derece kadar yüksek bir ısıya maruz kalırsa, ayçiçek yağı gibi diğer bitkisel yağlardan daha çok kanserojen maddeye yol açabiliyor… Bu argümanı destekleyen sadece EFSA değil, Dünya Sağlık Örgütü ve BM Gıda Tarım Örgütü gibi kurumlar da palm yağının kanserojen bir tehlike saçtığını yönünde görüş benimsiyor. EFSA, Dünya Sağlık Örgütü ve BM Gıda Tarım Örgütü’nün palm yağı hakkında yapmış olduğu yorumlar palm yağının kullanım oranını da sorgulatıyor.
Perakende marketlerin içerisinde yer alan rafların çoğu, palm yağı içeren işlenmiş gıdalar ile dolup taşıyor. Ağırlıklı olarak kişisel bakım ve kozmetik ürünlerinin satıldığı mağazalarda da durum az çok böyle… İçerdiği bileşenlere dikkat ederek ürün almaya başlarsak palm yağı ile ne kadar çok karşılaştığımızı ve bilincinde olmadan kullandığımızı fark edebiliriz…
Palm Yağı En Çok Hangi Ürünlerde Kullanılıyor?
BM‘ye göre palm yağı neredeyse hayatımızın her alanında… Yemeklerimiz için kullandığımız margarinde, dondurmalarda, atıştırmalıklar gibi işlenmiş gıdaların çoğunda kullanılıyor. Bunun yanı sıra palm yağı, sıvı deterjan, sabun, ruj, cilalar gibi ürünlerin içerisinde de yer alıyor.
Ekmek
Marketten aldığımız ekmeklerin ambalajına dikkatlice baktığınızda palm yağının olduğunu göreceksiniz. Bundan sonra eviniz için yapacağınız gıda alışverişlerinde palm yağı içermeyen bir ekmek almak istiyorsanız, marketten ambalajlı paket ekmek almak yerine fırından almanız daha iyi olacak gibi görünüyor.
Margarin
Margarini bugün çoğu ev hanımı sıklıkla tereyağ yerine kullanmakta. Ancak çoğu ürün gibi margarin de palm yağı iceriyor. Bu yüzden palm yağı kullanımını azaltmak amaçlı yemeklerinizi pişirirken hindistancevizi yağı, zeytinyağı gibi daha sağlıklı yağları tercih edebilirsiniz.
Vegan Peyniri
Türkiye’de belki markete girdiğimizde pek karşımıza çıkmıyor ama marketlerde bulunan vegan peynir de palm yağı içeriyor. Raflarda plastik ambalajlar ile müşteriye sunulan palm yağ içerikli vegan peynirini satın almak yerine kendi sağlıklı peynirinizi yapmanız daha iyi olacak gibi görünüyor.
Sabun
Çoğu perakende marketlerine girdiğimizde satın aldığımız sabun da palm yağı içeriyor. Ancak, ekonomik palm yağı içeren sabunları satın almak pek de akıllıca görünmüyor. Ucuz ve sağlıksız palm yağı içeren sabun almak yerine hayvanlar üzerinde deneyler yapmayan doğal içerikli sabunları satın almak daha doğru gibi görünüyor.
Dondurma
Dondurmanın içerisinde neden palm yağı kullanıldığına dair benim de sizler gibi hiçbir fikrim yok. Ne yazık ki, bazı markalar dondurma üretiminde palm yağını uzun süre tazeliğini koruyor olmasından dolayı kullanmayı çok tercih ediyor. Bu yüzden markete gidip dondurma satın almak istediğinizde palm yağı içerip içermediğini kontrol etmek için etiketlerine dikkatlice bakmanızda fayda var.
Pizza Tabanları
Kadıköy’de sokakta gördüğümüz 3 TL’ye dilim pizza satan pizzacıların çoğu pizza tabanlarını Palm yağı kullanarak üretiyor. Benim gibi bir pizza sever iseniz bu durum kötü olabiliyor çünkü kimse palm yağı içeren bir pizzayı mideye indirmek istemez. Pizza tabanlarının içerisinde palm yağı olup olmadığını anlamak için etiketlerini kontrol etmek de yarar var ya da direkt bir şekilde pizza hamurunu açan pizzacınıza da sorabilirsiniz.
Şampuan
Başta bahsettiğimiz gibi maalesef şampuan da palm yağı içeriyor. Bu yüzden şampuanınızı seçerken bile etnik ve çevreci markaları tercih etmenizde fayda var. Bazı iyi markalarda satılan palm yağı içermeyen şampuanları satın almakta fayda var. Kooplog olarak amacımız, palm yağı tehlikesinin farkına vardırmak ve kullanımını en aza indirmektir.
Palm Yağı’nın Doğaya Etkisi Nasıl Oluyor?
Bu kadar tehlike saçan palm yağı üretimi için yağmur ormanlarının büyük bir bölümü palmiye ağaçları ekimi yüzünden yok ediliyor. Yağmur ormanlarının palm yağı üretimi için yok ediliyor oluşu başka bir felakete yol açıyor. Çünkü, yağmur ormanlarının yerini palmiye ağaçları alıyor. Bu da orangutanlar başta olmak üzere kaplan ve fillerin doğal yaşam alanını yok ediyor. Bir nevi palm yağı üretilmesi uğruna orangutanları evsiz bırakıyoruz. Palm yağı ile gündeme gelen Nutella markası lezzetini palm yağına borçlu diyebiliriz. Nutella’nın üreticisi Ferrero, palm yağını rafine etme sürecinin 200 derecenin altında yapıldığını belirtsede tartışmanın önüne geçilemedi. Palm yağı ile ilgili eleştirileri takip eden Italya’nın tarihi makarnacısı Barilla’da makarna üretiminde palm yağını kullanmayacağını belirtti. Dilerseniz aşağıdaki link’e tıklayarak BBC’de yer alan habere de göz atabilirsiniz.
Bu İçeriği Okuduğunuz için Önerdiğimiz İçerikler:
