Oyun Teorisi biyoloji, mühendislik, matematik, siyasal bilimler, bilgisayar bilimleri, istatistik, ekonomi vb. alanlarda devrim niteliğinde etkiler yapan bir teoremdir. Oyun teorisi grubun başarısının her bireyin şeçimlerindeki davranışlarına bağlı olduğunu savunur. Oyun teorisi ilk kez ortaya atıldığında bir kişinin başarısı diğer kişi için zarar olarak algılanan (sıfır toplamlı oyunlar ) oyunlar için kullanılsa da sonraları belirli şartlara dayanan fazlasıyla geniş bir alanı etkilemiştir. Nobel ekonomi ödüllü matematikçi Robert J. Aumann 1987’de oyun teorisi hakkında şöyle demiştir:
“Oyun teorisi, sosyal kelimesinin geniş anlamda insan ve insan-dışı oyuncuları (bilgisayarlar, hayvanlar ve bitkiler) kapsayacak biçimde tanımlandığı, sosyal bilimlerin rasyonel yönü için bir birleşik alan kuramı veya bir tür şemsiyedir.”
Bu teoremin en temel özelliği karar verenlerin uyumlu ya da rekabet içinde olmasıdır. Oyun teorisi etkilediği geleneksel oyunlarda bir denge bulmaya çalışır. Bu dengelerden en önemlisi ise Nash Dengesi’dir.
Öncelerinde bazı çalışmalar olsa da oyun teorisi 1944 senesinde Oskar Morgenstern ve John von Neumann tarafından kaleme alınan Theory of Games and Economic Behavior (Oyunların ve Ekonomik Davranışın Kuramı) adlı eserde ortaya çıkmıştır. Oyun Teorisi 1950 yılında bir grup akademisyen tarafından geliştirilmiştir. Oyun teorisi 1970 yılında biyolojide kullanılmaya ve John Maynard Smith 1973’te yazdığı evolutionary game theory adlı eserle 1999’da Crafoord Ödülüne layık görülmüştür.
Oyun Teorisi, geçmişten günümüze sosyal bilimler için büyük önem taşır. Ayrıca birçok kez akademik çalışmalar için kullanılmıştır. 1970’li yıllarda evrim teorisi de dahil olmak üzere birçok hayvan davranışını açıklamak için kullanılmıştır oyun teorisi. Siyaset ve etik ile ilgili betimler için tutsak ikilemi gibi oyunlardan yaralanılmıştır.
Oyun teoremi son zamanlarda bilgisayar bilimini için kullanılmasıyla sibernetiğin ve yapay zekanın ilgi odağı olmuştur.
Eğer bir bilgi diğer bilgilere rağmen toplum ya da grup için en iyi bilgiyse o bilgiye “baskın strateji” denir. Ve bu baskın stratejilerin çözümü bir Nash çözümüdür. Bunun yolu ise şudur eğer gruptaki herkes aynı hedefe odaklanırsa gruptakilerin hedeflerinde başarılı olma ihtimali azalır ancak gruptaki herkes farklı hedeflere odaklanırsa grubun başarısı artar. Bu durum özellikle ekonomide etkilidir.
Kaynakça:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Oyun_teorisi#Uygulamalar_ve_meydan_okuyu%C5%9Flar