Amerikan aktivist, dil bilimci, filozof, mantıkçı, siyasî eleştirmen, tarihçi ve yazar Noam Chomsky dünyanın en önemli entelektüellerinden biri. Dünya siyasetine bakış açısı ile getirdiği çözümler ve iktidarların gizlediği yalanları göz önüne sermesi açısından Chomsky, dünya toplumlarının mutlaka okuması gereken bir yazar. Chomsky’nin kitaplarını okumak upuzun bir yol demektir ve bazen bir kitabı her okuduğunuzda farklı bir görüşü fark edecek, ufkunuzu genişleteceksiniz. Size Chomsky’nin mutlaka okunması gereken, ufuk açan 5 kitabını sunuyorum.
1. İktidarı Anlamak
Daha önce Noam Chomsky’nin herhangi bir kitabını okumadıysanız bu kitapla yola çıkabilirsiniz. Chomsky’nin kitaplarını okumak herkesin harcı değildir. Bazen anlaması zor kitaplar yazan Chomsky’nin bu kitabı hem okuması kolay hem de konu bakımından ufkunuzu genişletecek cinsten. Bu kitap, Chomsky’nin 1989-1999 yılları arasında çeşitli tartışmalar ve halka açık toplantılarda kendisine yöneltilen sorulara verdiği yanıtları bir araya getiriyor. Yapılan tartışmalar, ABD‘nin saldırgan dış politikası, Orta Doğu ihtilafı, modern medyanın işleyişi, üniversitelerin ve aydınların işlevi, şiddet içermeyen eylem, anarşizm, Marksist teori gibi konuları içeriyor. Ayrıca kitap, ABD hükümetinin iktidardaki “dünya polisliği” ve dünya politikası ile ilgili bilgileri de paylaşıyor.
2. Dünyayı Kim Yönetiyor?
Donald Trump hakkında önemli bir son bölüm de dahil olmak üzere küresel güç politikalarının ve çağımızın tanımlayıcı konularının kesin bir analizi. Çin’in ve ABD’nin Orta ve Güney Amerika’daki yönetime katılımı, İran’daki işkence notları ve yaptırımlara sızmasına kadar Chomsky, modern Amerika’nın merkezinde ikiyüzlülüğü ortaya koyuyor. Kitap, sivil insanların ufkunu açacak ilginç gerçekleri de sunuyor. Kitabın tanıtım bülteninde şu notlar yer alıyor: “1964’te, ABD hükümetinin Şili seçimlerinde kendi kayırdığı adayı seçtirmek için kişi başına harcadığı para, o yıl ABD’deki başkanlık seçimlerinde iki adayın birden (Johnson ve Goldwater) harcadığından daha fazlaydı. II. Dünya Savaşı’ndan sonra çok sayıda Nazi, çoğunlukla Vatikan’ın ve faşist rahiplerin yardımıyla Latin Amerika’ya kaçırıldı. Genellikle çok açık bir şekilde Üçüncü Reich örneğine dayanan ABD destekli polis devletlerinde askeri danışman oldular ve bölgedeki köylülere Gestapo icadı işkence tekniklerini öğrettiler.”
3. Anarşizm Üzerine
Anarşizm Üzerine, Chomsky’nin güç ve tiranlığa duyduğu güvensizliği vurguluyor. Sadece anarşist geleneğe değil, Chomsky’nin kendi siyasi inançlarına da bir giriş yapmak için çok iyi bir kitap. Anarşizm Üzerine, tarih kitaplarımızda derinlere oturan ideolojileri sökmeye çalışıyor. Bu özelliğiyle de şüphesiz Chomsky’nin en ufuk açan kitaplarından biri. Chomsky’i daha kişisel bir şekilde tanımak isterseniz belki de harika bir başlangıç okuması olur. Kitap, Chomsky’nin nasıl bir anarko-sendikalist olduğunu araştıran otobiyografik bir bölümü de içeriyor. Ayrıca Chomsky’nin dilbilim alanındaki uzmanlığını anlatan bir bölüm de bulunuyor.
4. Filistin Üzerine Konuşmalar
Filistin’de, İsrail-Filistin ihtilafında gerçekte neler olup bittiğine dair ince ama göz alıcı bir kitap. Filistin, Chomsky‘nin uzun süredir tutkulu olduğu bir sosyal konu. İsrailli yazar ve tarihçi Ilan Pappé ile birlikte gerçekten de ABD’nin İsrail suçlarının patolojik desteğine ışık tutan yazılı bir konuşmanın parçası. İsrail‘in açıkça uluslararası yasaları çiğnemeye devam etmesi ve bu duruma Batı’nın sessiz kalması hepimizin insanlığımızı sorgulamamız noktasında hayati bir önem taşıyor. Filistin’de yaşanan haksızlık bütün dünyayı etkiliyor. Filistin Üzerine Konuşmalar‘da dünyaca ünlü iki akademisyen Noam Chomsky ve Ilan Pappé Filistin’in kurtuluş mücadelesini dünya kamuoyuna duyurmak ve İsrail’in insan hakları ihlallerini durdurmak için uluslararası toplumun nasıl baskı kurabileceğini ve Filistinlilerin önünde uzanan yolu tartışıyorlar. Filistin Üzerine Konuşmalar, herkesin bildiğini düşündüğü, ancak aslında bilmediği Filistin sorununu tüm yönleriyle anlamak için ufuk açan bir kitap.
5. Yeni Dünya Düzeninde Yalanlar ve Gerçekler
Bu kitap, Chomsky’nin karar verme ve politika yapma süreçlerinden halkların nasıl dışlandığına ilişkin çözümlere, günümüz yani ‘yeni dünya düzeni”nin temelinde yatan sorunlara derinlemesine bakma olanağı sağlıyor. Chomsky, büyük ikiyüzlülükleri de göz önüne seriyor. Tarihin dönen çarklarının ve “yeni dünya düzeni”nin aslında eski düzensizliğin birkaç ufak tefek değişiklikle nasıl yutturulduğu sergileniyor. Bu kitap, yaşadığımız yüzyılın ve geçmişin aslında nasıl da birbiriyle bağlantılı olduğunu gözler önüne sermekle birlikte dünya düzenine yeni bir bakış açısıyla bakmanızı sağlıyor.
