Gardırobunuzda giymediğiniz kaç tane gömlek, pantolon, ceket, etek, bluz var? Erkek de olsanız, kadın da olsanız bu sorunun cevabı net. İhtiyacımızdan çok çok daha fazla.
Tüketim çılgınlığı sürdürülebilir bir gelecek için karşımızdaki en ciddi problemlerden biri. Özellikle moda ve giyim endüstrisinde aşırı tüketim had safhada. Türkiye rakamlarını bilmek çok mümkün değil maalesef. Ama mesela sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl kişi başı ortalama 37 kg giyim malzemesi çöpe atılıyor. Alım gücünü düşününce bu rakam Türkiye için fazla abartı gibi durabilir. Ama bizim de genel çerçevede tüketim konusunda ABD’den çok da iyi bir durumda olduğumuz söylenemez.
Oysa bu kıyafetlerin bir kısmı tamir edilebilir ve yeniden kullanılabilir.
Üstelik moda sektörü aynı zamanda dünyamızı, petrol endüstrisinden sonra en fazla kirleten sektör. Kimyasal toksik atıklar sularımızı, denizlerimizi ciddi şekilde kirletirken, tekstil üretiminin atmosfere yaydığı sera gazı yıllık 1.2 milyar ton. Bu uluslararası uçuşlar ve deniz taşımacılığının yaydığı toplam emisyondan daha fazla.
İşin başka bir noktası daha var. Bugün üretim maliyetleri sebebiyle giyim sektöründeki tekstil üretiminin yüzde 60’dan fazlası Çin ve Hindistan’da gerçekleşiyor. Kömür santrallerinin aşırı kullanıldığı bu ülkeler her bir kıyafetin karbon ayak izini de maalesef daha da artırıyor.
Tabii işe bir de başka açıdan bakmak lazım. Tekstil ve giyim sektörünün ekonomiye katkısı da yadsınamaz. Giyim ve tekstil sektörünün küresel ölçekte ekonomiye katkısı yıllık 2.4 trilyon dolar. Çoğunluğu kadın olan 75 milyon insan bu sektörde çalışıyor.
Önerilen İçerik: Robotlar İşleri Kapmaya Başlayınca İnsanlık Panikledi: OECD’den Korkutucu Rapor
Türkiye’de de durum farklı değil. Yurtiçi piyasası bir yana, Türkiye İhracatçılar Meclisi rakamlarına göre Türkiye’nin 2018 yılında gerçekleştirdiği hazır giyim ve konfeksiyon ihracatının değeri 17 milyar 642 milyon 157 bin dolar. Otomotivden sonra ekonomiye en yüksek katkıyı sağlayan sektör olarak öne çıkıyor. Peki buna bir denge bulunamaz mı?
Kıyafetlerimizi kiralayamaz mıyız?
Evet alışveriş yapmayı seviyoruz, evet yeni bir şeyler satın almak insanlığın durdurulamaz bir tutkusu. Ama yine de bunu daha sürdürülebilir bir yolla yapamaz mıyız? Mesela kıyafet kiralamaya ne dersiniz? Daha döngüsel bir ekonomi hem çevreye hem de cebimize daha faydalı olamaz mı?
Paylaşım ekonomisi dünyada hızla büyüyor. İnsanlar artık otomobillerini, bisikletlerini, scooterlarını, evlerini, ofislerini paylaşıyor. Artan nüfus, zorlaşan ekonomik koşullar ve tükenen kaynaklar paylaşım ekonomisini yavaş yavaş mecbur kılmaya da başlıyor.
Londra’da bulunan Westfield Alışveriş Merkezi’nin gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre kıyafet kiralamak geleceğin trendi olabilir. Hali hazırda gelinlik, smokin kiralama gibi servisler tüm dünyada zaten fazlasıyla kullanılıyor. Ama burada bahsettiğimiz biraz daha gündelik kıyafetler.
Mesela Hollanda merkezli Mud Jeans müşterilerin yıllık bazda kot pantolon kiralayıp, bir sene sonra isterlerse başka bir modelle değiştirebilecekleri bir girişim. Eskiyen kotunuzu tamir ettirmek isterseniz işlem bedava. Ayrıca giyilemeyecek noktaya ulaşmış tüm kotları da toplayıp mümkün olduğunca tekrar dönüştürüyorlar.
İngiltere merkezli Girls Meets Dress de 2009 yılında kurulmuş ve farklı kategorilerde çeşit çeşit elbise kiralamayı mümkün kılan bir kadın giyim platformu.
Bu tarz uygulamalar ve yeni nesil girişimler daha sürdürülebilir bir moda endüstrisinin geleceğini oluşturabilir. Belki çok ucuza mal edilip kolaylıkla bozulan kıyafetler yerine, daha yüksek maliyetli ama uzun süreli kullanılabilecek ve paylaşılabilecek kıyafetlere doğru bir geçiş, sektörde yaşanabilecek dönüşüm için bir adım olabilir. Birleşmiş Milletler çatısı altında oluşturulan Sürdürülebilir Moda İttifakı’nın da belirttiği gibi moda endüstrisinin artık vites değiştirmesi ve sürdürülebilirliği yeni bir trend haline getirmesi gerekiyor.
Önerilen İçerik: Artık Su İçmeye Gerek Yok! Tek Seferde Yutabileceğiniz Yenilebilir Su İcat Edildi
Bu içerik Ozan Onat tarafından GelecekŞimdi adına, kooplog.com için özel olarak hazırlanmıştır.
