Kendinizi zihinsel istismardan korumak için bu işaretlere ve ifadelere dikkat edin.
“Gaslighting” kelimesini düşündüğünüzde aklınıza ne geliyor?
Muhtemelen, American Psycho‘daki Patrick Bateman veya Psycho’daki Norma Bates gibi bir filmden veya TV programından bir karakterin görüntüsü.
Gaslighting genellikle eğlencede tasvir edilirken, gerçek hayatta fark edilmesi her zaman o kadar kolay değildir.
Aslında, insanlar farkında bile olmadan diğerlerini Gaslightingleme konusunda oldukça iyi olabilirler.
Ve bazen bunu bilerek yaparlar çünkü başkaları üzerinde kontrol sahibi olmaktan zevk alırlar.
Terime aşina değilseniz, birisinin düşüncelerinizi ve duygularınızı manipüle ederek akıl sağlığınızı sorgulamanıza neden olduğu zamandır.
Bir gaslighter sizi değersiz hissettirecek şeyler söyleyebilir/yapabilir. Ya da size açıkça yalan söyleyebilirler ve sonra bir şey söylediklerini inkar edebilirler, bu da hafızanızdan şüphe duymanıza neden olur.
Kısacası, gaslighting bir tür duygusal istismardır ve kurbanın akıl sağlığına inanılmaz derecede zarar verebilir.
Sizi gaslightlayan biriyle bir ilişkiniz varsa, bundan bir an önce kurtulmanız önemlidir.
Ama ya gaslightla romantik bir ilişkiniz yoksa? Ya bir arkadaş, aile üyesi veya iş arkadaşı iseler?
Bu gibi durumlarda, gaslightingi tespit etmek ve bununla nasıl başa çıkacağınıza karar vermek daha zor olabilir.
Kişisel deneyimlerime dayanarak, yaygın olarak kullanılan beş gaslighting ifadesini ve bunlara nasıl yanıt verileceğini vurguluyorum:
1. “Aşırı tepki veriyorsun.”
Oda arkadaşımın bana gaslighting yaptığı ilk anı asla unutmayacağım.
Ev kurallarına uyma konusunda tartışıyorduk ve o anın sıcağında “Aşırı tepki veriyorsun” dedi. Şaşırdım!
Aşırı tepki verdiğimi düşünmedim; Aslında, sınırları tanımlayarak tamamen rasyonel davranıyordum.
Ama sözleri aklımda bir şüphe tohumu ekti – Belki de aşırı tepki veriyordum. Belki de hiç yoktan büyük bir şey yapıyordum.
Bu şüphe, tam anlamıyla bir inanç haline gelene kadar büyümeye ve kök salmaya başladı.
“Aşırı tepki veriyorsun” derdi ve her tartıştığımızda ona inanırdım. Ben her zaman kendimi ikinci kez tahmin ederken, durumdan kolayca kurtulurdu – Bunun için bu kadar üzülmem mi gerekiyordu? Sadece aşırı duyarlı mıydım?
Uzun bir süre beni sözleriyle kontrol etmesine izin verdim. Ancak bir üniversite danışmanı aracılığıyla aşırı tepki vermediğimi öğrendim. Ben sadece mevcut durumu ele alıyordum. Bu farkındalıktan sonra, kendim için ayağa kalkabilir ve sınırlar belirleyebilirdim. Kesinlikle.
Biri size sürekli aşırı tepki verdiğinizi söylüyorsa, bu bir gaslighting taktiğidir. İnançlarınızdan ve düşünce süreçlerinizden şüphe duymanızı sağlamaya çalışıyorlar.
İşte durumu değiştirebilecek şeyler:
- “Aşırı tepki vermiyorum; Ben sadece mevcut durumu ele alıyorum.”
- “İnançlarımın geçerli olmadığını düşünmen onları daha az gerçek yapmaz.”
- “Seni nasıl hissettiğime ikna etmek benim işim değil; bu kendi başına halletmen gereken bir şey.”
- “Fikriniz yüzünden kendimi ikinci kez tahmin etmeyeceğim. Ne hissettiğimi biliyorum ve içgüdülerime güveneceğim.”
Kendinizi sürekli bir şüphe halinde bulursanız ve kendi deneyimlerinizi sorgularsanız, bir adım geri atıp durumu yeniden değerlendirmenin zamanı gelmiş olabilir.
Sağlıklı bir ilişki güven, saygı ve iletişim üzerine kurulmalıdır.
Buna sahip olmadığınızı düşünüyorsanız, bir gaslightinge karşı kazanamayacağınız için uzaklaşmanın zamanı gelmiş olabilir.
2. “Çok hassassın.”
Bende bir sorun olduğunu düşünerek büyüdüm.
Ben her zaman duygusallaşan ve ağlayan “fazla hassas” biriydim. Zaten çevremdeki herkesin bana söylediği buydu.
Bu yüzden duygularımı doldurmayı ve patlayana kadar içindeki her şeyi şişelemeyi öğrendim.
Ama bu beni daha iyi hissettirmedi. Aslında bu beni daha da kötü hissettirdi. Sürekli depresyondaydım ve nedenini bilmiyordum.
Yakın zamana kadar bende yanlış bir şey fark etmemiştim. Çok hassas değildim; Ben sadece insani duygulara sahip normal bir insandım. Ve bana çok hassas olduğumu söyleyen insanlar? Sorunlu olan onlardı, ben değil.
Biri size çok hassas olduğunuzu söylerse, sizde bir sorun varmış gibi hissetmenize izin vermeyin. yok. Sen sadece normal duygulara sahip normal bir insansın.
İşte durumu değiştirebilecek şeyler:
- “Ben çok hassas değilim; Ben sadece normalim.”
- “Hassas olmakta yanlış bir şey yok.”
- “Duygularım için özür dilemeyeceğim.”
- “Hissetmek istediğim gibi hissetmeme izin var.”
3. “Bir şeyler hayal ediyorsun.”
Bir şeylerin ters gittiğini bildiğiniz halde tam olarak üzerine koyamadığınız bir durumda bulundunuz mu?
Partnerinizin sizi aldattığından veya arkadaşınızın arkanızdan konuştuğundan şüphelenmiş olabilirsiniz. Ama onlara bunu sorduğunda inkar ettiler ve sana sadece paranoyaklık yaptığını söylediler.
Ya da belki onları bir yalanla yakaladınız, ama söylediklerini yanlış anlamış olmanız gerektiğini söyleyerek sizi gaslightinglerler.
Bu ifadeyle gaslightinglenirken kendinizi ikinci kez tahmin etmek kolaydır. Deliriyor musun diye merak etmeye başlayabilirsin. Ama sen değilsin. Gaslighter, içgüdülerinizden ve algılarınızdan şüphe duymanız için sizi manipüle etmeye çalışıyor.
Biri size bir şeyler hayal ettiğinizi söylerse, geri adım atın. Onlara açıklamaları için bir şans verin.
İşte durumu değiştirebilecek şeyler:
- “Gördüğümü/duyduğumu biliyorum ve bana doğruyu söylemeni bekliyorum.”
- “Bir şeyler hayal etmiyorum; Ben sadece orada olanı görüyorum/duyuyorum.”
- “Neden bana gaslighting uyguluyorsun?”
- “Ben paranoyak değilim; Ben sadece gözlemciyim.”
- “Ben deli değilim; Ben sadece gerçekte neler olduğunu görüyorum/duyuyorum.”
4. “Bunu hiç söylemedim.”
Bu yaygın bir gaslighting taktiğidir: inkar… inkar… inkar.
Gaslighter incitici bir şey söyleyecek veya yapacak ve sonra onlarla bu konuda yüzleştiğinizde, bunu söylemeyi veya yapmayı inkar edecekler. Hafızanızdan ve algınızdan şüphe duymanızı sağlayacaklar.
Patronum bir keresinde iznimi onayladı ve daha sonra ona sorduğumda reddetti. Kafam çok karışık ve incinmiştim. Neye inanacağımı bilmiyordum.
Ama sonunda, ne söylediğinin önemli olmadığını anladım; önemli olan hatırlamış olmamdı.
Ve iznimi onayladığını biliyordum. Bunun üzerine İnsan Kaynakları’na gittim ve şikayette bulundum.
Birisi bir şey söylediğini veya yaptığını inkar ederse, hafızanızdan şüphe etmenize izin vermeyin. Silahlarına sarıl ve kendin için ayağa kalk.
İşte durumu değiştirebilecek şeyler:
- “Ne duyduğumu/gördüğümü biliyorum ve hafızamdan şüphe etmeyeceğim.”
- “Bunu söylediğini/yaptığını hatırlamayabilirsin ama ben hatırlıyorum ve bu beni incitiyor.”
- “Bunu neden inkar ettiğini bilmiyorum ama ne olduğunu biliyorum ve beni gaza getirmene izin vermeyeceğim.”
5. “Önemli bir şey değil.”
Yaşam deneyimlerinizi küçümsemek, insanların gelişigüzel kullandığı bir başka gaslighting taktiğidir.
Duygularınızın geçersiz olduğunu ve fazla düşündüğünüzü hissettireceklerdir.
Bir keresinde seyahat sırasında pasaportumu kaybettiğimde ne kadar stresli olduğumu arkadaşlarıma anlatıyordum ve içlerinden biri “Önemli değil” dedi. çok incindim Bunu nasıl söyleyebilirdi? Stresim benim için çok gerçekti.
Ama ne yaşadığımı anlamadığını fark ettim ve bu yüzden deneyimlerimi küçümsemeye çalışıyordu.
Birisi zihinsel stresinizi görmezden gelmeye çalıştığında yardımcı olmaz. Bir şey hissediyorsan, bu senin için çok önemli. Ve duygularınız üzerinde hakkınız var.
İşte durumu değiştirebilecek şeyler:
- “Bu benim için çok önemli ve duygularıma saygı duymana ihtiyacım var.”
- “Bunun önemli olmadığını düşünebileceğini biliyorum ama benim için önemli ve desteğine ihtiyacım var.”
- “Hislerimin geçerli olmadığını düşünmen onları daha az gerçek yapmaz.”
- “Sırf sen onların önemli olduğunu düşünmüyorsun diye akıl sağlığımı göz ardı etmeyeceğim.”
Küçük Bir Hatırlatma
Özellikle ne arayacağınızı bilmiyorsanız, sıradan gaslightingi tespit etmek zor olabilir.
Ancak, kendimizi bu tür zihinsel istismardan korumak için işaretlerin ve nasıl tepki vereceğimizin farkında olmalıyız.
Bir gaslightingle uğraşıyorsanız, yalnız olmadığınızı bilin.
Ve unutmayın, seçenekleriniz var. Kişiyle yüzleşebilir, ilişkiyi sonlandırabilir veya profesyonel yardım isteyebilirsiniz.
Hiç kimse kötü muamele görmeyi hak etmez.
Sıradan bir gaslighter ile nasıl başa çıktığınızı ve sizin için en iyi hangi yöntemlerin işe yaradığını aşağıdaki yorumlarda bana bildirin.
