Livaneli’den okuduğum 6. Kitap Leyla’nın Evi. Hangi konuda yazarsa yazsın muhakkak yaşanmışlığın, hüznün ve acının bir yerine değiyor. Seranad, Kardeşimin Hikayesi, Huzursuzluk, Kaplanın Sırtında bu saydığım kitapların hepsinin konusu farklı olsa da aldığımız tat hep aynı. Şahsen Livaneli’den okuyup da beğenmediğim bir kitap henüz yok.
Romanımızın kahramanı 70’li yaşlarında iyi bir eğitim almış, Avrupai tarzda sanatlar ile de ilgilenen Leyla isminde yalnız yaşayan bir kadındır. Hiç evlenmemiş olan Leyla’nın yaşayan herhangi bir yakını da yoktur. Paşa dedesi, zamanında paşa görevini ifa ederken, Osmanlıyı işgal eden kuvvetlerden İngiliz bir asker ile yalısında bir görüşme gerçekleştirir. Görüşmede paşanın tercümanlığını kızı yapmaktadır. Bu süre içerisinde paşanın kızı ile İngiliz subayı birbirlerine aşık olurlar ve günün birisinde bu yasak aşktan paşanın kızı hamile kalır. Paşanın ailesi bunu öğrenir ve bu ayıbın bu utancın duyulmaması için her şeyi yaparlar. Paşanın erkek oğlu ise kız kardeşinin namusunu kirleten bu İngiliz subayını bir tertip düzenleyerek infaz eder ve doğumundan sonra annesini kaybedecek olan Leyla’nın babası da kendisi henüz dünyaya gelmeden ölecektir. Hem annesi hem babasız kalan Leyla, bir Osmanlı subayı olan dayısını da Balkan Savaş’ında kaybedecektir. Geride sadece paşa dedesi ve ninesi kalacaktır. Kimliğinde ise gerçek anne ve babası da yine paşa dedesi ve ninesi olacaktır. Paşa dedesi ve ninesi de bu dünyadan göçtüklerinde Leyla’ya sadece paşa dedesinden yalı kalacaktır.
Günün birisinde Ömer Cevheroğlu isminde sonradan zenginleşen bir iş adamı, sahte bir heyet raporu ayarlayarak Leyla’ya birisini vasi tayin ettirecektir. Yalıyı bu sayede satın alan Ömer Cevheroğlu, Leyla’yı da kapı dışarı edecektir. Ömer Cevheroğlu ise büyük adamlara uşaklık eden babası tarafından aslında iyi yetiştirilmiş, iyi okullarda okutulmuş bir insandır. Hayatında kendisi gibi sonradan görme olan Necla ile evlenecektir. Aslında Ömer’e yalıyı aldıran ve babası ile de arasına girmeye çalışan Necla isminde ki kadındır. Neyse Ömer hakkında ki bilgi şimdilik bu kadar yeterli.
Leyla yalıdan kapı dışarı edilince onu tanıyan mahalleliler evlerine davet ederler. Ama Leyla tüm davetleri geri çevirir ve sadece küçüklüğünde yalının hizmetkarlığını da yapmış olan bir ailenin çocuğu olan gazeteci Yusuf’un davetini kabul edecektir. Yusuf, bir gazete de en alt birimde çok az bir maaş ile muhabir olarak görev yapmaktadır. Cihangir’de, Almanya’dan ailesinin yanından kaçmış, özgürlüğüne düşkün, ahlaki açıdan zayıf ve bir o kadar da çarpık hayat yaşayan takma isim olarak Roxy ismini kullanan Rukiye adında bir kadın ile yaşamaktadır. Evleri, eşyaları eski ve temiz olmayan eve Leyla misafir olarak gelecektir. Leyla’nın misafirliğine Roxy’i yüksek sesle itiraz edecektir. Ama ruhu hep naif ve kalbi merhametle dolu olan Yusuf, Leyla’nın kalmasına en azından belli bir süre kalmasına Roxy’yi ikna edecektir. Evlerinde yemek namına sadece makarna bulunduğunu gören Leyla ailesinden kalma son bir mücevherinden birisini Yusuf’a vererek eve bir şeyler almasını ister. Roxy’nn Leyla’ya bakış açısı biraz değişmiştir. Roxy bir müzik grubu ile barlarda, gece klüplerinde iş bulabilirlerse müzisyenlik yapmaktadırlar. Bir gün iyi derecede müzik ve piyano eğitimi almış olan Leyla bir besteleri için Roxy ve arkadaşlarına yardım eder. Bu sayade işleri daha da yoluna girer.
İyice Leyla’ya ısınmış olan Roxy, Yusuf’u da alarak bir gün Leyla hakkında sağlık raporu veren doktora giderler. Neden Leyla’ya verdiği bu rapor sayesinde yaşlı kadının evinden olduğunu filan söylerler ama yapacak çokta fazla sonuç alamazlar. Leyla ise yalısını görmek için Cihangirde bulunan Yusuf ile Roxy’nin evinden çıkar yalının olduğu yere gelir. Yalının yanına geldiğinde yalının yeni sahibi Ömer Cevheroğlu’nun babası Ali Yekta Bey’le tanışır. Oldukça beyefendi olan Ali Yekta Bey, Leyla’yı eve davet eder ve onunla konuşmaya başlar. Leyla, evini gasp ettiklerini ve başına gelenleri anlatır. Ali Yekta Bey ise olayın böyle olduğunu bilmediğini ve oğlu Ömer ile muhakkak konuşacağını söyler.
Leyla Ali Yekta Bey’den gelecek cevabı bekler. Ve bu sırada Roxy’nin hamile olduğunu öğrenir. Ve Roxy’de ilk tanıdığı andan itibaren olan büyük değişiminde mimarıdır Leyla. Roxy ile Yusuf kızlarının adını da Leyla bırakmak isterler.
Ömer Cevheroğlu ile babası Leyla’nın iddalarından sonra görüşürler. Ömer, babacığım durum böyle değil kadının anlattıkları gerçek değil diye kendisini savunsa da eşi Necla’nın bu yalıyı çok istediğini söyler. Ali Yekta Bey ise telefon açarak durumu Leyla’ya bildirir. Yani Leyla için tüm yollar tükenmektedir.
Ali Yekta Bey ise Ömer ile Necla’nın yalısına taşınacaktır. Kendisine bir oda seçer ve ben bu odada kalmak istiyorum der. Bu duruma Necla çok sinirlenir ve eşi Ömer’in babası Ali Yekta Bey’den ve ailesinden uşak diye bahseder. Nereden geldiğini unutan Necla adeta bir kibir abidesidir. Ali Yekta Bey ise her gün oğlunun bir parça daha kendisinden koptuğunu düşünür. Onu göz bebeği gibi yetiştirdiğini, en iyi okullarda okuttuğunu ve nasıl böyle bir insan olduğunu düşünür durur. Bunları düşünürken de rahatsızlanır. Sonradan birazcık iyileşmeye başlayan Ali Yekta Bey, sessiz sedasız yalıya gider ve gelini ile oğlunun tartışmalarına tanık olur. Necla, Ali Yekta Bey için “ uşak ruhlu, bizim yanımızda ne işi var, ben o adamı yalımda istemiyorum” diye bağırır ve Ömer pek fazla karşılık veremez. Bu sırada babasından yadigar tabancası belinde olan Ali Yekta Bey söylenenlere dayanamaz ve gelinini başından vurur. Bundan sonrası Ali Yekta Bey için mapus Necla için ise mezarlıktır.
Yaşadığı lanet olayların bu yalı yüzünden olduğunu düşünen Ömer, yalıyı esas sahibi olan Leyla’ya tekrar teslim eder. Mahallelinin yardımıyla Leyla tekrardan yalıya döner. Bu sırada Roxy ile Yusuf evlenmiş çocukları da dünyaya gelmiştir. Ali Yekta Bey olayının perde arkasını Leyla’dan öğrenip te haber yapan Yusuf terfi almış ve iyi bir maaşa kavuşmuştur. Yalı bahçesinde Leyla bebeğin de katılacağı bir kutlama verilir. Yalnız kutlamada Leyla’nın hüzünlü olması herkesin dikkatindir. Sonraki günler gittikçe de hüznü artan Leyla bir gün kalp krizi geçirir ve komşuları tarafından bahçede ölü olarak bulunur. Leyla sanki öleceğini anlamış gibi Yusuf ve Roxy’nin kızı Leyla’ya bir mektup bırakır. Mektupta ise yalıyı ona bıraktığını yazmaktadır.
İnsanı sıkmayan, sade bir dil ile yazılmış, başından itibaren insanı bir hüzün sarmalına alan bu eserde şurası da fazla uzatılmış, burası da gereksizmiş diyebileceğim herhangi bir bölüme rastlamadım. Çerez tadında bir kitap gerçekten. Keyifli okumalar diliyorum
