Selam sevgili okurlar! Bu hafta çevremizde açıkça gördüğümüz ama bir sendrom olduğunu belki bilmediğimiz bir durumun, sendrom halini ve bilinmeyenlerini anlatmak, sizlerle paylaşmak istiyorum. Sendrom ne demek ve bu sendrom neymiş, hayatımızda var olan ama isim olarak bilmediğimiz bu durum nedir? Diye soracak, merak edecek olursanız da gelin açıklayayım ve merakımızı giderelim. Öncelikle kısaca sizlere sendromun ne demek olduğunu açıklayacak olursam özel bir bozukluğu gösteren ve bir arada görülen, tanıyı kolaylaştıran belirtilerin ve bulguların tümü olmakta, yani sıkıntı anlamına gelebileceğini söylediğimiz bir tanımdır. Günümüzde de oldukça kullanılan bir kelime olup sıkça duyduğumuz, çağımızda çeşitli psikolojik, sosyal, fizyolojik etmenlerden dolayı bizlerin de sendrom yaşayan bireyler haline geldiğimizi söyleyebiliriz ve bu bahsedeceğim sendromu okuduğunuzda bende de olabilir diye sizi düşündüreceği fikrindeyim. 🙂 Peki bahsedeceğin sendrom neymiş derseniz bu da Kirpi sendromu.
Kirpi sendromu, ünlü filozof Arthur Schopenhauer’in kirpi ikilemi olarak da bahsettiği, ayrıca Freud’un da yayınladığı bir eserinde kullandığı bu kavram günümüzde bilmemiz ve yaşantımızda önemli olup uygulamamız gerektiğini düşündüğüm bir sendrom, ikilem diyebilirim. Öğrendiğimde etkilendiğim ve kendimi, ilişkilerimi fazlasıyla düşünerek sorguladığım kararlarımı etkileyen bir sendrom olması açısından bende farklı bir yer edinmiş olup sizlerin de bilmenizi ve belki kendinizi sorgulama ve insanlarla olan iletişiminizde belli kararlar alabilmenizde etkili olabilir diye düşünüyorum. Bizleri, bireyleri birbirine bağlayan önemli şey iletişimdir. İnsanın temel fonksiyonu olan konuşma ve anlama, anlaşılmamızı, kendimizi anlatmamızı, başkalarının da bizleri anlamasını, hayatımızı anlamlandırıp anlaştığımızı düşündüğümüz insanlarla beraber yaşamamızı sağlar. Bu yollarla kurduğumuz iletişim ve ilişkiler sayesinde ortak amaçlarımızı ve ihtiyaçlarımızı giderip kendi içsel aynı zamanda dışsal dünyamızın boşluklarını doldururuz.
Başkalarını anlamayı aynı zamanda başkalarının bizi anlamasını isteriz ve aile, arkadaş, akraba, flört gibi çoğu ilişkiden bunları bekleriz. Bize iyi gelen insanları kaybetmek istemez derin ilişkiler duygular geliştirmek isteriz. Bazen çok samimi ilişkiler kurup hayatımızın bir parçası haline getiririz ancak her zaman olması gerektiği gibi gitmeyebilir, bağımlı hale gelip olumsuz olarak etkilenebiliriz ve gereken mesafe ve çizgiyi korumakta zorlanabiliriz. İşte bu sendrom bunu anlatmakta ve metafor olarak da görebileceğimiz kirpilerden örnek vermektedir. Bu yüzden de oldukça etkileyici ve iz bırakıcıdır bence. Kirpiler ısınabilmek için birbirlerine sokulurlar ama dikenleri birbirlerine batar. Birbirlerinden ayrıldıklarında ise soğuktan rahatsız olurlar, hareket ederek ısınabilecekleri en uygun mesafeyi bulmaya çalışırlar. Bu hikayedeki gibi insanlarla fazla samimiyet kurduğumuzda belli bir süre sonra kirpilerdeki gibi oklarımızın (bıkkınlık duyma, saygı yitimi, sevgisizlik) batması bizi ısıtmayacağı gibi soğutabilir, uzak durmak istesek yalnızlaşıp donabiliriz. İnsanları ne kadar seversek sevelim farkında olmadan kırabilir, kırılabilir, içli dışlı olup birbirimizin kişisel alanlarına müdahale edebilir çatışmalar yaşayabiliriz ve bu durum daha acı verici olabilir, psikolojik yıkımlar yaşayabiliriz.
Bu noktalarda kendimize, benliğimize Freud’un hayatta kalabilmek için ne kadar yakınlık gerekli? Sorusunu sormalı gerekli mesafeyi düşünce ve duygularımıza göre ayarlamalı karşılıklı olarak ilişkiyi doğru bir şekilde yürütmeliyiz diye düşünüyorum. Doğru bir şekilde derken peki bizim için doğru olan nasıl olmalıdır? İstediğimiz gibi davranmak, istediğimizi söylemek midir? bunları da düşünmek gerekir. Doğru olanın bireylere göre farklı ve göreceli bir kavram olması nedeniyle de kendi doğrularımızı bulmamız gerekli olmakta ve bu doğrularımızı da sorgulamaya sevk etmektedir. Bizim için önemli olan ve üzerine düşünmemiz gereken şey ise kendimize ne kadar tahammül edebiliyoruz? Bu sorular üzerinde düşündüğümüzde doğru ilişki ve iletişim kurmanın yolunun insanın kendini anlamasından, bilmesinden, kendini ve karşısındakini ön yargıları olmadan zıt karakterlere sahip olsalar bile kabul etmesinden, farkındalık sahibi olup belli olgunluklara ulaşmasından geçtiğini düşünüyorum.
Günümüz dünyasında bunları yapmakta ve düşünmekte zorlandığımızı, yalnız kalma korkusu yaşadığımızı bu nedenlerden dolayı bazı şeyleri yapmayı, hatta oturup düşünmeyi bile ihmal ettiğimiz fikrindeyim. Bunların cevabını bulabilirsek kendimizi sorgulamayı ötelemezsek, kendi benliğimizi, neyi isteyip neyi istemediğimizi, nelere katlanabileceğimi keşfedersek belki insanlarla da bilinçli bir şekilde mesafemizi ayarlayarak benliğimizi de başka insanları da yıkıma uğratmadan yaşarız. Kendimizi gerçekleştirmede, topluma uyum sağlamada, ruh sağlığımızı korumada ve ilişkilerimizde önemli adımlar atmış oluruz. Şunu unutmayalım ki bir insana onu çok sevdiğimiz, saydığımız, bize iyi geldiğini düşünüyor olsak da ve hayatımızın bir parçası olduğuna inanarak yapışıp kalıyorsak bu daha yıkıcı bir hal alır herkesi yorabilir. Bu yüzden her zaman gerekli olan sınır ve ölçüyü korumalı, yapıcı, zararsız ve bizi mutlu kılacak şekilde yaşamalıyız.
İnsanların daha akıllı ve düşünen varlıklar olduğunu hepimizin bildiği bu hayatta bazen bu sendromda bir örnek olsa da kirpiler ya da diğer hayvanlar kadar olamayıp sınırlarımız olsun, yaşam şeklimiz olsun, uygulanan şiddet ya da başka yönlerden olsun onlardan örnek alacak çok şeyimiz var diye de farklı bakış açıları sunabilen bir sendrom olduğu fikrindeyim. Kirpiler kadar sınırlarımızı koruyabildiğimiz hem kendimizi hem de çevremizi, dikenlerimizle acıtmadan yaşamak umuduyla…
MERVE CAN
