Her ebeveynin ortak hedefleri kendine güvenen çocuklar yetiştirmektir. Çocukların sağlıklı büyümeleri için özgüven sahibi olmaları en önemli özelliklerden biridir. Fakat günümüzde pek çok aile çocuklarının utangaç olmalarından dolayı sorun yaşamaktadırlar.
Özgüven, bütün ebeveynlerin çocuklarının doğumundan itibaren titizlikle ilgilendikleri bir konudur. Çocuklarının özgüvenini oluşturmak, korumak ve artmasını sağlamak çocuklarının yetişmesinde ilk başlarda gelir. Çünkü bu sayede çocuklar hem öğrenmekte hem de sosyal ilişkiler kurmada yetenekli olurlar.
Özgüven Sahibi Olan Çocuklar
- Okul, öğretmen ve arkadaş gibi konularda olumludurlar.
- Hem derslerinde hem de sosyal hayatta kendini yeterli bulurlar.
- Başarmada güven duyarlar, çözüm üretmekte atik olurlar.
Özgüven Problemleri Yaşayan Çocuklar
- İçe kapanık ve kaygılıdırlar
- Depresyona yatkındırlar
- Sürekli kendilerini eleştirirler, olumsuz düşüncelere yönelirler.
- Bir işi başarmak ve sorun çözmek konusunda çekimserlerdir.
- Sosyal başarıları yoktur, arkadaş baskısı altında kalırlar.
Özgüven problemleri yaşayan çocuklar okul, öğrenme ve arkadaşlık konusunda güvensizlik duyarlar. Yeni şeyler deneyimlemek istemezler. Kendileri hakkında karamsar davranırlar ve olumsuz davranışlarla dikkat çekmeye çalışırlar. Kimsenin onu sevmediğini düşünürler. Sözlü ve fiziksel olarak kaba davranabilirler.
Sağlıklı Özgüven Nedir ve Nasıl Aşılanır?
Sağlıklı bir benlik algısı, sağlıklı bir özgüvendir. Yani çocukların kendilerini oldukları gibi kabul etmeleri ve kendilerini ne üstün ne de aşağıda görmeleri, kendileri ile barışık olmaları, kendilerini değerli hissetmeleridir. Çocuklar dünyaya geldiklerinden itibaren anne ve çocuk arasında kurulan o kuvvetli ilişki ve bağ ile birlikte çocukların benlik algıları kurulmaya başlar. Daha ilk anda kurulan sağlıklı, olumlu bir ilişki ile sağlıklı bir benlik algısının temelleri atılmış olur.
Bebeklik dönemi de bu benlik algısının ve özgüvenin olumlu gelişmesi için de çok önemlidir. Sevgi gören, dokunulan, zamanında ihtiyaçları karşılanan ve iletişim kurulan bebeklerin kendilik değeri olumlu bir şekilde gelişir ve olum benlik algısı kazanmaya başlar. Bu sağlıklı özgüven temeli ise çocukların yakın çevresi olan annesi, babası, akrabaları, okulu ve arkadaşlarıyla kurduğu sağlıklı iletişimle gelişebilir. Sevgi gördüğünü, değerli olduğunu hisseden çocuklar kendi varlıklarına saygı duyarlar, kendini olumlu, yeterli ve olumsuz, yetersiz yönleriyle kabul ederler. Yani kendilerini tanırlar ve bilirler. Kendi varlıklarına saygı duyan çocuklar da bütün varlıklara saygı duyarlar ve tüm varlıkları önemserler.
Özgüvenli Çocuklar Yetiştirmenin Yolları
1. Öncelikle çocukların kendilerini kendi başlarına ifade etmelerine izin verin. Çocukları dinleyin, fikri önemli olmasa da fikrini söylemesine müsaade edin. “Sen bu konu hakkında ne düşünüyorsun” diye soru sorun. Düşünceleri ve fikirleri değer gören ve soru sorulan çocuklar zamanla anne ve babalarını daha çok dinlemeyi ve duymayı öğrenir ve fikirlerini önemser.
2. Çocuklardan yaşlarının ve kapasitelerinin üstünde ya da altında beklentiler içine girmeyin. Aşırı kollayıcı ve koruyucu tutum sergileyip 8 yaşındaki çocuklara iştahsız olduklarını söyleyip yemek yedirmeye kalkmayın. Yemek yedirme eylemini çocukların kol kasları geliştiği andan itibaren onlara bırakın. Aynı şekilde 3 yaşındaki çocukların yemek yerken üstlerine dökmemelerini beklemekte onlar için baskı oluşturacak düzeyde bir mükemmeliyetçiliktir.
3. Çocuklara sorumluluklar verin. 4 yaşından itibaren bir çocuk kendi kıyafetini seçecek ve giyecek sorumluluğu alabilecek gelişimi göstermiştir. Görev verdiğinizde ona yardımcı olmalı ve nasıl yapacağını ona anlatmalısınız. Onu mutlaka takdir edin, eleştirmeyin. Böylelikle bu davranışı yapmayı sevecek ve davranışlarını alışkanlık haline getirebilecektir. Çocuklar sorumluluk aldıkça başarı duygusunu tadacak ve daha fazla sorumluluk almak için hevesli olacaktır.
4. Çocuklarınızı kardeşi de dâhil kimseyle kıyaslamayın. Çocuklar kıyaslandıkça özgüven kaybederler ve yaptıkları işe karşı heveslerini kaybederler. Çocukların tek rakipleri kendileri olmalıdır.
