Kağıt oyunları özellikle Z kuşağı öncesi kuşakların olmazsa olmaz eğlence araçlarından birisidir. Kahvelerde, eş-dost ziyaretlerinde yahut illegal bir eylem olan kumarhanelerde yer alan birçok oyun kağıtlar ile oynanmaktadır. Bilgisayar teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte o yöne doğru bir odak kayması oldu ve bu durumun beraberinde kağıt oyunlarına karşı ilgide azalmalar yaşandı. Ama bu kağıt oyunlarının etkisinin tamamen azaldığı manasına gelmemektedir. Kağıt oyunlarının en büyük özelliği sanal alem dışı bir eğlence deneyimi sunmasıdır. Mobil ve masaüstü teknolojiler ile kağıt oyunlarını internet üzerinden farklı lokasyonlarda bulunan kişiler ile oynamanız mümkündür. Ancak bu oyunların müdavimleri sanal ortamda beklenilen hazzın alınamadığını söylemektedirler.
Bu oyunların Z kuşağı öncesi dönem için önemli olduğunu söylemiş olsak dahi Z kuşağınında gayet eğlenerek oynadığı kağıt oyunları bulunmaktadır. Bu oyunların bazıları geçmişte tasarlanan oyunların farklı bir isimle ve birkaç küçük farklılıkla hazırlanmış halidir. Ama tamamen özgün olan kağıt oyunlarına rastlamak mümkündür.
Kağıt oyunlarının oynanabilmesi için gerekli olan en büyük şey ise İskambil kağıtlarıdır. Bu kağıtlar içerisinde toplam 52 kart bulunan destelerden oluşmaktadır. İskambil kağıtları, kağıtlar ile oynanan pek çok oyunun olmazsa olmazıdır. Az da olsa iskambil kağıdı gerekmeyen kağıt oyunları da mevcuttur.
Dünya’nın farklı coğrafyalarında farklı yöntemler ile meydana getirilmiş kağıt oyunları bulunmaktadır. Bu oyunların hepsinin kendine has sistemleri vardır.
Kağıt Oyunları Çeşitleri
Kağıt oyunları isimleri, ve oyunlarla ilgili bilgilendirmelerin olduğu liste şu şekildedir:
Batak
Oynanması için dört kişinin gerektiği ve ülkemizde oldukça yaygın olan bu oyunu çoğunlukla üniversite öğrencileri oynamaktadır. En zevkli iskambil oyunları listesinin olmazsa olmazlarından birisidir.
Oyunun amacı, oyun başlamadan önce kendi alabileceği el sayısını tahmin etmek ve en az o kadar el almaya çalışmaktır. Bir diğer oyun türünde ise sadece kozu belirleyen kişi belirttiği el kadar almaya çalışır. Diğer oyuncular ise batmamak için en az 1 el almalıdır.
Batak oyunu iskambil kartları ile oynanmaktadır. Her bir deste 51+1 şeklinde hazırlanmaktadır.
Briç
Dört kişi ile oynana briç oyunu oyun olarak adlandırılsa dahi aslına bakıldığında zihnin ve stratejik düşünmenin ön planda olduğu olimpik bir spordur. Briç 4 kişinin bir masaya oturması ile oynanır. Briç oynanacağı zaman oyuncular iki ayrı takıma bölünürler ve aynı takımın oyuncuları karşılıklı otururlar. Oyuncular coğrafi yönler ile adlandırılmaktadırlar. Bunlar sırasıyla North(Kuzey), South(Güney), East(Doğu), West(Batı) şeklindedir. N-S ve E-W ortak olmuşlardır ve artık iki takımdırlar.
Yalnızca kendi performansınız ile başarılı olmanız oldukça zordur. Bundan dolayı önemli olan kişisel değil takım performansıdır.
52’li iskambil destesi ile oynanan oyun başlarken her oyuncunun elinde 13 kağıt bulunmaktadır.
Poker
Poker, duygu kontrolü ve taktiğin ön planda olduğu bir iskambil oyunudur. Çok fazla farklı tarzda oynanan bir oyun olan pokerin en çok bilineni ise Texas Hold’em‘dir. Oyunun bütün diğer tarzlarında tek gaye en iyi beşli seriyi toplamak ve rakibin elindeki oyun parasını bitirmektir. Bu oyun parasına chip’te denmektedir.
Altmışaltı
Altmışaltı iskambil kartları ile oynanan bir oyundur. İki kişi oynanan bu oyun oldukça bir yapıya sahiptir. Tek şart mevcut oynanan eli kazanmaktır. Ve bu galibiyetler ile kazanan taraf belirlenmektedir. Türkiye’de oldukça geniş kitlelerce oynana bu oyunun çıkış noktası ise Avusturya’dır. İlk oynandığı 1718 yılında Mariagespiel adı ile oynanmıştır.
Ellibir
Ellibir, masaya atılan kartları takip etmenin oldukça önemli olduğu ve dolayısıyla hafızanın oldukça önemli olduğu bir oyundur. İskambil destesi ile oynanmaktadır. Oyundaki amaç ise bir baraj olarak kabul edilen 51’e ulaşmaktır. Bu durum oyuncunun elindeki kartların belli düzenlere göre dizilmesi ile oluşmaktadır. İlk seviyesi 51 olan barajlar 71,75,81 ve 101 olarak sıralanmaktadır. Amaç oyunun sonunda en az ceza puanına sahip olmaktır. Oyun puanlama şekli açısından okey taşları ile de oynanan yüzbir oyununa benzemektedir.
Yirmibir
Bir diğer adı Blackjack olan yirmibir oyunu oldukça geniş çevrelerce oynanan bir oyundur. İskambil kartları ile oynana bu oyunda amaç oynanan oyununun şekline göre toplam 21’i geçmeden kasadan en yüksek karı elde etmektir. Nadiren 21’i geçseniz dahi kazanma şansınız olabilmektedir.
18. yüzyıldan bu yana oynanmakta olan yirmibir oyununun günümüzde de etkisi devam etmektedir. Fransız kumarhaneleri bu oyuna halen ev sahipliği yapmaktadır. Vinght-et-un oyunu 21 oyununun yapısının oluşmasına büyük etki etmiştir.
Blöf
Blöf, mantığın ve psikolojik analiz yeteneklerinin ön planda olduğu iskambil kağıtları ile oynanan bir oyundur. Oyun bir deste kağıt ve en az üç ile oynanmaktadır. Oyuncuların sayısı altı ve fazlası ise bir ikinci desteye ihtiyaç duyulur. Blöf oyununda şansın etkisi diğer kağıt oyunlarına nazaran çok daha azdır. Önemli olan hisleriniz ve diğer oyuncular ile ilgili gerçekleştirmiş olduğunuz psikolojik analizlerinizdir. Amaç diğer oyunculara blöf atabilmek ve bir başkasının attığı blöfü görebilmektir.
Pis Yedili
Pis Yedili, şans ve beraberinde taktiksel faktörlerinde kazanmak için gerekli olduğu bu oyun iskambil kartları ile oynanmaktadır. Kuralları kişi sayısına, mekana ve ortama göre değişkenlik gösterdiğinden dolayı esnek bir yapısı vardır. Diğer kağıt oyunları gibi kesin ve değiştirilmez kuralları yoktur.
Pis yedili oyunu sistemi olarak Avrupa’da Uno adı verilen bir başka kart oyunu ile neredeyse birebir aynı özelliklere sahiptir.
Pişti
Pişti veya bilinen bir adıyla pişpirik olarak bilinen bu oyun kart sayma ve şansın ön planda olduğu bir oyundur. İskambil destesi ile oynanan bu oyun 2 veya 4 kişi ile de oynanabilmektedir. 52’lik deste ile oynanan bu oyun isteğe bağlı olarak tekli veya eşli olarak oynanmaktadır.
Ülkemizde bir asırı aşkın bir mazisi vardır. Öyle ki pişti sözcüğüne Ahmet Vefik Paşa’nın 1876 tarihli Lugat-i Osmani adlı eserinde rastlanmaktadır.
Uno
Amerika merkezli bir kağıt oyunu olan Uno, kendine ait oyun kartları ile oynanır. Oyun en az iki kişi ile oynanmaktadır. Oyundaki amaç ise eldeki kartları herkesten önce bitirmektir. Sıralama elindeki kartları öncelikli olarak bitirenlere göre belirlenir. Elindeki kartları ilk bitiren oyunun birincisi olmaktadır. Belirlenen kurallara ilk kişi kartlarını bitirdiğinde de oyun sonlandırılabilmektedir.
Oyun esnasında yerden alınan kartların özelliklerine göre oyuncular diğer oyuncuları cezalandırabilmektedir. Aynı şekilde oyuncular yapmış oldukları hamleler ile de diğer oyuncuları cezalardan kurtarabilmektedirler.
Uno oyununun ülkemizde yaygın olarak oynanan Pis Yedili oyunu ile birçok benzer yönü vardır.
Yüzbir
Yüzbir oyunu hem iskambil kağıtları ile hem de okey taşları ile oynanan bir oyundur. Kağıtlarla oynanıyorsa iki iskambil destesi ile ve genel olarakta eşli olarak oynanır. Okey taşları ile oynandığı takdirde ise tekli olarak oynanabilmektedir. Bu oyun toplam dört kişi ile oynanabilmektedir.
Oyun perli olarak yani oyun kurallarına göre belli dizileri oluşturarak oynanmaktadır. Elinizde bulunan perlerin toplam sayısı 101’i geçtiği takdirde elinizdeki taşları ortaya koyabilirsiniz. Her el bitiminde elde bulunan sayıları hesaplanır. Oyunun sonunda ise en az sayıda ceza yiyen oyunu kazanmış olur.
Kağıt Oyunları – Tek Kişilik
Kağıt oyunları arasında ne yazık ki, yek başına oynanan bir oyun bulunmaktadır. Ancak iskambil kağıtları ile kendi başınıza fal bakabilir ve zamanınızı böyle geçirebilirsiniz. Yalnız bu eylem oyunlar gibi her zaman eğlendirmeyebilir.
Evde Oynamalık Kağıt Oyunları
Yukarıda listelediğimiz oyunların tamamı ev ortamında rahatça oynanabilecek özelliklere sahiptirler. Oyunların oynanabilmesi için olması gereken tek şey kağıt oyunlarının temelini oluşturan oyun desteleridir.
Kağıt Oyunları İle Fal Bakmak
İskambil falı iskambil destesindeki kağıtlardan biri seçilerek bakılan keyifli bir kağıt falı bakma yöntemidir. İskambil kağıtlarının bazı isimleri vardır bunlar; kupa, sinek, papaz, kız, vale vs. Bu kağıtların her biri insanların hayatı ile ilgili çok önemli bilgileri sunmaktadır. İnsanlar uzun yıllardan beridir evlerinde veya falcılara giderek iskambil kağıtları ile fal bakmakta veya baktırmaktadır.
Bilgisayar Kağıt Oyunları
Yukarıda sıralanan oyunların birçoğu internet üzerinden bilgisayardan oynanabilmektedir. Ama fiziki olarak oynamak kadar zevk verir mi? Orası biraz muamma. Ama ben yine de bilgisayardan oynamayı yeğlerim derseniz aşağıya bıraktığım linkler üzerinden oynayabilirsiniz.
