DAHA İYİ HİKAYE YAZMAK
Hepimiz yazı yazmaya başlarken tereddütler yaşayabiliyoruz ya da başlamak için yeterli motivasyonları bulamadığımız olabiliyor. Motivasyon bulduktan sonra iş bitiyor mu? Hayır maalesef. Ne yazacağımızı bilmiyorsak gelen motivasyon da pek işe yaramıyor. Diyelim ki yazacağımız türü bulduk; örneğin hikaye türünde yazacak olalım. Sırada ne hakkında hikaye yazacağımız var. Biri, bir şey, bir yer veya bir konuda karar kıldıktan sonra geriye sadece yazıya başlamak kalıyor. Ancak bu sefer de yazacağımız hikayeyi, yazıyı nasıl yazacağımızı bilmemiz gerekiyor. Yani aslında yazmak, bir şeyler uydurmak yazmak basit bir işlem gibi görünse de alt yapısı olmadan olmayacak bir eylemdir. Dönüp dönüp kontrol etmeyi gerektiren, dikkat ve özen isteyen bir süreçtir. Özellikle olay örgüsü içerecek olan yazılarda durum böyledir.
Bizim de bu yazıda bahsedeceğimiz şeyler bir hikaye yazarken hatalardan nasıl kaçınılabileceği, daha iyi olmak için neler yapılabileceği, yazarken tıkanıklık çekilirse neler yapılabileceği gibi konular.
Bana göre olduğundan daha iyi hikayeler yazmanın yolu hayal gücünü ilerletmeden ve sürekli aktif tutmaktan geçer. Çünkü hikayeler denemeler, makaleler gibi değildir. Uçsuz bucaksız bir evrendir ve ipler yazarken bizim elimizdedir. Nerede ne zaman ne olacağı mantık çerçevesinde olmak zorunda değildir, kimin ne diyeceğine yalnızca biz karar verebiliriz. Olay örgüsüne uygun olduğu müddetçe hikayelerde karakterlerinize istediğimizi yaşatabiliriz. Tabi tüm bunlar hayal gücü olmadan çok zor yapılır. Bu sebeple hayal gücünü aktif tutmak, farklı hikayelere açık olmak, farklı fikirlere yer vermek, tekdüzelikten kaçınmak kısacası farklılıklara açık olmak gerekir.
“Yazmak bir yaşam biçimidir” Gustave Faloubert
Hikaye Yazarken Hatalardan Nasıl Kaçınırız?
- Yazdıklarımızı okumalıyız. Hikayeyi yazdık ve bitirdik diyelim. Defalarca usanmadan dönüp okumadan nerede ne hata yaptığımızı, neyi doğru neyi yanlış yazdığımızı kavrayamayız. Hikaye yazım sürecinde ilk yazdıklarımızı unutabilir olay örgüsünü kaçırabiliriz. Bunu kavramanın ve düzeltmenin yolu yazdıklarmızı okumaktan geçer.
- Acele etmeden yazmalıyız. Hikaye yetiştirlmesi gereken bir durumda bile aceleye getirilmeden yazılması gereken bir türdür. Yer, zaman, kişi derken çok şeye dikkat etmek gerekir, bunlardan biri diğeriyle uyumlu olmazsa hikaye kurallarına uygun olmayacağı gibi keyifli bir okuma da sunmaz.
- Kurgu hatalarına özen göstermeliyiz. Örneğin hikayemizin başında karakterin İzmir’de yaşadığını yazdık. İlerleyen bölümlerde karakter bir anda Taksim’de bir kafede oturdu. Oysa karakterin İzmir’den ayrıldığına dair bir bilgi vermemişti hikaye. Bu durum hem kafa karıştırıcı olur hem de bizi hikayeden uzaklaştırır ve hatta okumayı bırakmamıza sebep olabilir. Bu tarz kurgu problemlerine dikkat etmeliyiz.
Hikaye Yazareken Nasıl Daha İyi Olabiliriz?
Her şeyden önce yazmayı sevmek gerekir. Sevmek ve istemek en büyük motivasyondur. Yapmış olmak için ya da bir durumun ispatı için yazmak hikayenizin ritmini de düşürür. Severek yazılmayan bir hikaye severek de okunmaz maalesef. Daha iyi yazmak için disiplinli olmak gerekir. Yazmayı sevmek yetmez aynı zamanda vakit ayırmak gerekir. Hayatımızda yer edinmesi, gün içinde mutlaka belirlenen ölçüde yazmak gerekir. Bunun için kendimize günlük, haftalık, aylık planlar yapabilir böylece kendimizi disipline sokabiliriz. Tabi disiplinli olmayı hiç ara vermeden yazmakla karıştırmamalıyız. Bazen yazmayı bırakmak, birkaç adım geride durup neler yaptığımıza bakmak gerekir. Yazma isteğinde bir azalma olduğu anda bırakmak ve dinlenmek gerekir. Bu durum da bizi tembelliğe sürükleyebilir. Böyle bir anda da ufak alıştırmalarla yazmaya geri dönmeyi deneyebiliriz. Yazma sürecinde kendimize de özen göstermeliyiz ki yazmak için halimiz kalsın.
Kelimlerle aramız iyi değilse mutlaka sözlük okumamız gerekir. Bir duyguyu birden fazla kelime ile anlatabiliriz veya bir durumu her satırda aynı kelimeyi kullanarak anlatmak yerine aynı anlama gelen farklı kelimeleri kullanabiliriz. Bunu yapmanın yolu da kelime dağarcığımızı geliştirmekten geçer. Kelimleri kullanırken yazım yanlışlarına da dikkat etmek elzemdir. Bu yazıyı yazarken bile gözden kaçırdığım kelimler yanlışlar olabilir, bir de uzun uzun yazdığımız hikayeleri düşünelim, kontrol etmezek kim bilir kaç yanlış buluruz. Yazarken yaptığımız en büyük hatalardan biri de korkmak, Hata yapmaktan kormamak geekir. Hayatın her alanında olduğu gibi yazı yazarken de hata yapmaktan korkmamamız lazım. Her zaman doğru olanı görerek doğruya ulaşamayız; bazen de yanlış olanı deneyimleyip neyi istemediğimizi neyi yapmamamız gerektiğini görebiliriz.
Hikaye Yazareken Tıkanırsak Neler yapabiliriz?
Başta her şey güzel giderken bir anda yazmak istemediğimiz, yazamadığımız ve ya ne yazacağımızı bilemediğimiz anlarda tıkanırız. Çok normal olmakla birlikte toparlanmak için hiçbir şey yapmadan beklendiği durumda çok uzun zaman alabilir. Tıkanıklıık durumunda ya da tıkanıklıktan kaçınmak için ne yazacağımızdan emin olmadan yazmaya başlamamamız gerekir. Öylesine, sırf yazmak için yazılmış hikayeler bizi bir yere götürmez. Emin olmadan başlamak yerine var olan fikirleri listelemek, neler yazabileceğimizi önümüzde görmek düşünmek için fayda sağlar. Yazarken hikayemize odaklanmak gerekir, onun dünyasında yaşamak, varlığına ve gerçekliğine inanmak gerekir. Ancak bu odaklanmanın yanı sıra yolun ortasında tıkanıp kaldığımızda kafamızı kaldırıp diğer yazarları okumak, farklılıklara kapılar açmak gerekir. Diğerlerini dinlemek her zaman fikir vericidir. Hikayeyi yazarken ilk dinleyici de aslında kendimiz oluruz. Hikayeyi kendimize anlattıkça gerçekliğine inanırız, insan yüksek sesle tekrar ettikçe bazı şeyleri daha iyi anlar ve devam ederken neler yapacağını kendine göstermiş olur.
Hikaye yazmak uzun bir süreçtir ve herkesin kendine has bir tarzı vardır. Bu maddelerin hiçbiri size uymayabilir yada kendi kurallarınızla yola devam edebilirsinz. Bu yazımda yıllardır dikkat etmeye çalıştığım ancak bazı zamanlarda da başarılı olamadığım noktaları sizinle de paylaşmak istedim. Sizler de bu tarz problemler yaşıyorsanız, yazımda olumlu olumsuz gördüğünüz noktalar varsa veya farklı çözüm önerileriniz için yorum bırakabilirsiniz.
