Hayal kurmayı kim sevmez ki? İnsan ne kadar gerçekçiyim dese de ufak tefek de olsa hayalleri bulunur. Kimi kendini sahnede düşlemekten hoşlanırken kimi de iş hayatında zirveye tırmanmayı düşler. Kişilerin birbirinden farklı olması da hayallerin farklılaşmasına neden olur. Hayal kurulmasa bu kötü dünyayı çekmek bu kadar kolay olur muydu?
Kimi zaman imkansız olarak bakılan durumlar, olaylar zihinde canlandırılıp kişiyi ufak bir an da olsa mutlu eden hayaller; kimi zaman gerçeklerden kaçmak adına pozitif anlara odaklanmak için yapılır. Fakat her şeyin bir dozu olduğu gibi hayal kurmanın da bir ayarı olmalıdır. Eğer gerçeklikten uzaklaşılacak kadar hayallere gömülüyor ve hayal kurma bağımlılığınız varsa bunun bir hastalık olduğunu biliyor muydunuz?
İnsana acı çektirmeyen bir hastalık olur mu hiç? Evet, oluyor. Maladaptive Daydreaming işte tam da acı hissettirmeyen, bakıldığı zaman naif bir zihin hastalığı. Beynin kendine oluşturduğu bir koruma mekanizması olan hayal kurmak eyleminin kontrollü ilerlemesinde herhangi bir sorun yok elbette. Beynimiz egoyu korumakla görevlidir ve aslında olumsuz olayların oluşmaması adına hayal kurmak beynin bulduğu bir çıkış kapısıdır. Mutsuz bir dünyası olan küçük çocukların kaçtığı ilk yol olan hayal kurmak, aslında bilinçdışı gerçekleşir. Beyin, bu yöntemi zekice seçerek kişiyi dış dünyanın yarattığı buhrandan korur.
Peki Maladaptive Daydreaming Nedir?
“Uyumsuz” anlamına gelen Maladaptive, ve “Hayal Kurma” anlamına gelen Daydreaming bir araya gelerek “Uyumsuz Hayal Kurma” ismi verilen bu hastalığın adı tescilleniyor. Uyumsuz kelimesi, aşırılıkla bir bütün olarak kullanılır. Aşırı hayal kurma ve kişi düzenine uyumsuz hayaller kurmak olarak aktarılan bu hastalıkta kişi gerçeklikten kopar. Rutin işlerini aksatan kişinin insanlarla ilişkisi de hasar görür. Çünkü bu hastalığa sahip kişi kendi hayallerinde o insanlarla da iletişim halindedir. Evet, hayallerde illa da ütopik insanlar olması gerekmez. Çevrenizdeki insanların da yer aldığı hayaller kurmak oldukça doğaldır. Küçük çocukların hayali arkadaşları, kendi kendilerine oynadıkları hayali oyunlar yaratıcılığın gelişmesine katkıda bulunurken ilerleyen süreçte de bu durum devam edebilir. Ergenlik döneminden itibaren başlayan bu hastalık yetişkinlik, gençlik ve yaşlılık döneminde de devam edebilir.
Maladaptive Daydreaming hastalığını şizofreniden ve bipolardan ayıran en önemli nokta; kişinin gerçek dünyanın farkında olması ve hayallerinin hayal olarak var olduğunun bilincinde olmasıdır. Yaygın bir tanı olmayan Maladaptive Daydreaming, 2002 yılında Prof. Dr. Eli Somer tarafından İsrail Haife Üniversitesi’nde teşhis edilir ve maalesef sınırlı sayıda araştırmalarla varlığını korur.
Bende Maladaptive Daydreaming Olup Olmadığını Nasıl Anlarım?
Yapılan araştırmalar sonucunda her kişide farklı seyrettiği tespit edilen hastalığın belli başlı ortak özellikleri bulunuyor. İşte bu ortak noktalar:
- Gece hayal kurarak uyumak ve bundan ötürü uyumada zorluk çekme.
- Müzik dinlerken şarkıları hayallerine göre tercih etmek.
- Gerçek hayatta yaşanan olayların hayalleri tetiklemesi ve hayallerin gerçek dünyaya göre şekillenmesi.
- Hikaye benzeri hayaller içerisinde kendi kişiliği ile bulunma.
- Hayalleri gerçek dünyaya aktarma ve gerçekleştirilebilecek hayalleri ortam içerisinde sergileme. Bu durum neticesinde kişiler sürekli yalnız kalmak isteyebilir.
- Saatler hayal kurmak. Saatlerin nasıl geçtiğini fark etmeyen kişilerin günlük işlerinin aksadığı tespit edilir.
- Hayal kurma esnasında jest ve mimikler ile birlikte konuşmak veya fısıldamak.
- Hayal kurarken eğer hareket ediliyorsa bu hareketleri sürekli tekrar etmek.
Neden Uyumsuz Hayal Kurulur? Kimler Aşırı Hayal Kurma Durumunu Yaşar?
Pek çok kişi bu durumu yaşar fakat farkında olmayabilir. Albert Einstein ve Tesla başta olmak üzere pek çok bilim insanı bu durumu yaşamış; fakat kontrol etmişler ve yaratıcılıklarının gelişimine destek olacak biçimde yönlendirmişlerdir. Hayatında travmatik deneyimler yaşamış olanlar, anksiyete bozukluğu yaşayanlar, yaratıcılıklarını ve hayal güçlerini gerçek hayatta kullanamayanlar, yaşadığı hayattan memnun olmayanlar, bipolar bozukluk yaşayanlar ve obsesif kompulsif bozukluk sorunu yaşayanlarda bu durum gözükebilir. Maladaptive Daydreaming durumunun kontrolden çıkması sonucunda ise depresyon, dikkat eksikliği, içe kapanıklık görülebilir.
Yazar Patrick Rothfuss’un şu sözü hayal kurmanın nedenini oldukça iyi açıklar: “Zihin, bazen, öyle bir darbeyi işler ki onu kendi izolasyonunda gizler. Bazen, gerçeklik sadece acıdır ve bu acıdan kaçmak için, zihin, gerçekliği terk etmek zorunda kalır.”
Kişi gerçekte olmak istediği kişi olamadıysa, yaşamak istediği hayata kavuşamadıysa gerçek dünyadan sıyrılarak hayallerine saklanır. Gerçek dünyasından kaçarak yüzünü güldürecek anlara kavuşan kişiler sık sık yalnız kalmak ister ve bunun neticesinde iyice içlerine kapanır.
Maladaptive Daydreaming Hastalığının Tedavisi Var Mı?
Konunun uzmanı olan psikiyatristler ve psikologlarla bu durumu kontrol etmek mümkündür. Bu durumu yaşayan kişilerin bir arada buluştuğu “https://daydreamingdisorder.webs.com/” sitesi, küçük yaşlarından 50’li yaşlarına kadar bu hastalığı yaşayan bir kadın tarafından yardım amaçlı kurulmuştur. Konunun uzmanları ile birlikte ilerleyeceğiniz süreç Maladaptive Daydreaming hastalığını kontrol altına almanıza yardımcı olur.
