Heyacanla beklenen 2023 Formula 1 sezonuna doğru geri saydığımız bugünlerde, takımlar da bir yandan yeni sezonda kullanacakları araçları tanıtmaya başladılar. 2023 aracı RB19’un örtüsünü 3 Şubat’ta, New York’ta düzenlenen etkinlikte kaldıran Red Bull, aynı zamanda sadece kendi taraftarlarını değil, bütün Formula 1 tutkunlarını heyecanlandıran bir haberi paylaşmış oldu: “Ford Formula 1’e 2026’da geri dönüyor!”
Uzun süredir Formula 1 denilince ilk akla gelen takımlardan olmasa da tamı tamına 10 şampiyonluk yaşamış bir motor sporları efsanesi Ford. Ve son olarak 2004 yılında, Jordan-Ford çatısı altında motor tedarikçisi olarak Formula 1’de boy göstermiş olsalar da hâlâ Ferrari ve Renault’nun ardından sporun en başarılı üçüncü motor üreticisi. Renault ekibinin, önce fabrika takımı çatısı altında Alonso ile gelen 2 şampiyonluğu, sonrasında da Red Bull Renault ortaklığıyla Vettel ile yaşadığı 4 şampiyonluğu son 20 yılda kazandığını göz önünde bulundurursak; Ford Formula 1’i bıraktığında, Ferrari’nin ardından Formula 1’in en başarılı ikinci motor tedarikçisiydi.
Ford Formula 1 Tarihi
Dönüp Ford Formula 1 tarihine baktığımızda kimlere zafere giden yolu açmadı ki: Lotus Ford, Matra Ford, Tyrrell Ford, Mclaren Ford, Brabham Ford, Williams Ford, Benetton Ford… Ve şampiyonluk yaşayamasalar da adından söz ettiren nice başka takımlar: Stewart Ford, Jordan Ford…
Schumacher’e ilk şampiyonluğunu yaşatan da Hunt’a tek şampiyonluğunu kazandıran da Ford motorlu araçlardı.
Ford motoru ile şampiyonluğa koşan efsane pilotları anımsamak istersek:
- Graham Hill (Lotus Ford ile 1968’de)
- Jackie Stewart (Matra Ford ile 1969’da, Tyrrell Ford ile 1971 ve 1973’te)
- Jochen Rindt (Lotus Ford ile 1970’de)
- Emerson Fittipaldi (Lotus Ford ile 1972’de, McLaren Ford ile 1974’te)
- James Hunt (McLaren Ford ile 1976’da)
- Mario Andretti (Lotus Ford ile 1978’de)
- Alan Jones (Williams Ford ile 1980’de)
- Nelson Piquet (Brabham Ford ile 1981’de)
- Keke Rosberg (Williams Ford ile 1982’de)
- Michael Schumacher (Benetton Ford ile 1994’te)
Son dünya şampiyonu olan Max Verstappen’in babası Jos Verstappen de Formula 1’e motor tedarikçisi o zamanlar Ford olan Benetton takımında başlamış, ve uzun yıllar Ford motorlu araçlarla yarışmıştı.
Ford ve Red Bull İş Birliği
2009 yılında, Honda’nın fabrika takımını Brawn GP’ye satarak Formula 1’den çekilmesiyle spordaki motor üreticilerinin sayısı bir eksilmişti. Fakat Japon üretici, Formula 1’den fazla uzak kalamamış, 2015 yılında McLaren ortaklığıyla spora geri dönüş yapmıştı. Bünyesine Fernando Alonso’yu katarak pilot kadrosunu da güçlendiren McLaren Honda ortaklığı, Ayrton Senna ve Alain Prost’lu efsane yıllardaki başarıyı yeniden tekrarlamayı umut etmişti. Fakat işler hiç de umdukları gibi gitmedi. Hatta öyle ki bir ara Alonso her yarışta Honda motoruyla dalga geçiyor ve aracının motorunun F1’in bir alt kategorisi olan GP2 araçlarının motorlarından bile kötü olduğunu iddia ediyordu. Bu başarısız birlikteliği 2019’da sonlandıran Japon üretici, o zamanlar Fransız tedarikçisi Renault ile sık sık sorunlar yaşayan Red Bull takımıyla bir iş birliğine imza attı.
Red Bull ve Honda’nın iş birliği, McLaren ve Honda’nın başarısız birlikteliğinden çok daha farklı yönde gelişti. Honda motoru 2021 yılında Verstappen’e şampiyonluğu getirse de Japon ekibi spordan bir kere daha ayrılacağını açıkladı. Bu durum Red Bull’u yeni arayışlara itti. Bir yandan kendi güç ünitesi şirketini kuran Avusturyalı takım, diğer yandan da Honda ile olan birlikteliğini 2025 yılına kadar devam ettirme kararı aldı.
2026 yılından itibaren değişecek olan motor ve güç ünitesi kuralları, özellikle elektrikli araçların ve elektrik motorlarının Formula 1’de kullanılan içten yanmalı motorların yerini yavaş yavaş alacağını işaret ediyor. F1’deki rekabette uzun vadeli düşünen ve özellikle son 2 yılda tekrar gelen başarılarla iştahı iyice kabaran Red Bull, belki de en zayıf karnı olan güç ünitesi tedariği sorununu da Ford iş birliğiyle çözmeyi hedefliyor.
Ford Formula 1’e Neden Geri Döndü?
Bir önceki başlıkta Red Bull – Ford iş birliğini Red Bull cephesinden ele aldık. Şimdi biraz da Ford’u Formula 1’e tekrar dönmeye iten sebepleri irdeleyelim.
2026’da Değişecek Olan Formula 1 Kuralları
Kural değişim yılları F1’de hep fırsat yıllarıdır. Özellikle büyük takımların art arda gelen başarılarını küçük geliştirmelerle arayı kapatmaya çalışarak önlemek çok zordur. Fakat büyük kural değişiklikleri, spora yeni giriş yapan ya da atılım yapmak isteyen takımlar için yüksek potansiyel barındırır. Görünen o ki Ford da Red Bull’un 2026 aracında kullanılacak olan güç ünitesinin üretimi için şimdiden kolları sıvıyor.
Elektrik Devrimi ve Sürdürülebilir Teknolojiler
Amerikan üretici, geçtiğimiz sene yıllık 2 milyon tane elektrikli araç üretme ve operasyonel kârlılığının en az ’unu elektrikli araçlardan elde etme hedefini açıklamıştı. Binek araç teknolojisinin âdeta AR-GE merkezi olan Formula 1’de bulunmak ve buradan elde edeceği bilgi birikimini yol araçlarında kullanmak her otomobil üreticisi için olduğu gibi Ford için de büyük önem arz ediyor. (“Binek Araçlarda Kullanılan Formula 1 Teknolojileri” yazımıza da göz atabilirsiniz.)
Yeni kurallarla beraber Formula 1, yalnızca elektrik dönüşümünü değil, içten yanmalı motorlarda da kullanılabilecek 100% sürdürülebilir ve geri dönüştürülebilir malzemelerden üretilmiş yakıt geliştirmeyi hedefliyor. Ayrıca Formula 1 takımları en büyük maliyet kalemlerinden biri olan güç ünitesi üretimini de daha ucuza indirmenin yollarını arıyor.
ABD’de Formula 1’e Olan İlginin Artması
Amerikan Liberty Media tarafından satın alınmasından beri Formula 1, tıpkı NBA, NFL, Nascar ve birçok Amerikan spor dalında olduğu gibi her geçen gün artarak bir şova dönüşüyor. Netflix’in yakında yeni sezonunu yayınlayacağı F1 belgeseli ve Hollywood’un çekmiş olduğu motor sporları hakkındaki filmler derken, Formula 1’e dünyanın her yerinden olan ilgi katlanarak artıyor. Buna bir de bu sene ABD’de düzenlenecek olan 3 yarış eklenince (Miami – Teksas – Las Vegas), Amerikan şirketi olan Ford’un spora geri dönüş zamanı geldi de geçiyor bile.
Rekabete Karşı Güçlü Ortaklık
Geçtiğimiz yıl Audi’nin 2026 itibariyle Formula 1’e giriş yapacağını açıklaması, ve birçok başka otomobil üreticisinin de F1’e olan iştahının giderek artması Ford’u elini çabuk tutması yönünde hırslandırmış olmalı. Buna bir de gerçekten başarıyı ve kazanma duygusunu bilen Red Bull gibi güçlü bir ekibi rakiplere kaptırmadan sahnedeki yerini alma arzusu eklenince, Ford’un Formula 1’e geri dönmek isteği daha da netlik kazanıyor.
Ford’un Formula 1’e dönüş haberini okuyan birçok Formula 1 severin aklına başrollerini Matt Demon ve Christian Bale’in paylaştığı 2019 yapımı “Ford v Ferrari” gelmiş olmalı. Filmdekine benzer bir rekabet görecek miyiz bilinmez ama, böyle bir ihtimalin düşüncesi bile bizleri heyecanlandırmaya yetiyor. Ne yazık ki bu rekabeti yeniden izleyebilmek için en az 3 sene daha beklememiz gerekiyor.
