Fermi Paradox – Fermi Paradoksu Nedir?
Temelde evrende Kardeşyev Ölçeği’ne göre Tip 0-1-2-3 gelişmişlik seviyesindeki canlı bulamamamızı konu alır. Kardeşyev Ölçeği’nin ifade ettiği Tip 4 ve Tıp 5’e mensup yaşam formlarının tespit edilebilirliği birden fazla bilim insanına göre mümkün olmadığı için temelde Tip 0-1-2-3 biçimindeki canlı arayışına sahibiz diyebiliriz. Canlı arayışı nasıl oluyor, onu da anlatırım bir gün. Önce Uzay’a karşı bizi aşırı meraklı hale getiren ve en ufak atmosfer olayında ülkemizde her yeri inim inim inleten uzaylılarla uzay konusuna giriş yapmak istedim.
Clarke Kanunları’nın 3.’sünü insanların beynine kazımak istiyorum. Yeterince geliştirilmiş teknolojiler hem onu geliştirilmesine fayda sağlayan topluma hem de onlardan bilimsel ve kültürel açıdan daha fakir toplum için büyüden farksızdır. Bunu neden araya ekledim? Bilime ilgi göstermezsek muhtemel sonumuz günümüz dünyasındaki büyücülere para saçanlar gibi bilimsel açıdan zengin toplumun bizimle iletişime geçen fertlerine belki de onlar için önemi saçma denilecek kadar düşük olan bir eylem için para saçmak olur ve konumuzla bunun çokça alakası var.
Fermi Paradoksu temelde uzaylıları ve bizim evrendeki yaşamımızı ve teknolojiyi içine alır. Genel olarak on milyar galaksi var denilebilir. On milyar galaksinin her biri içinde on milyar kadar yıldız var denildiğinde bizim elimize 10 milyar× 10 milyar muhtemel yaşam barındıran galaksi çıkar. Bu 10 milyar^2 yıldız sisteminin yaklaşık onda birinde yaşam çizgisi üzerinde gezegen olması durumunda bile trilyon^trilyon kadar yaşam gelişmeye elverişli gezegen bulunur. Buradaki sayılar yaklaşık ve hesaplanan asıl ihtimaller göre çok düşüktür. Bu kadar yüksek bir ihtimal içinde neden uzaylılar yok ya da neden iletişim kuramıyoruz, sorusu Fermi Paradoksu’nu oluşturuyor. Biz ise bu olayı iki parça hâlinde inceliyoruz.
•Uzaylılar yoksa…
•Uzaylılar varsa…
Bu iki ana başlık bile gerçekten ufuk açıcıdır. Okuyanın biraz beynini yakar bazı hususlarda ancak gelişim zorlukları aşarak olur.
• Uzaylılar yoksa…
Bu başlık için yazılabilecek şeyler tamamen Great Filter/s dediğimiz Evrim Engeli ile az ya da çok bir gedik ilişkisi içinde olduğu için önce The Great Filter olarak ifade edilen bu kavramı açıklayalım.
Great Filter mot a mot (nasıl yazıldığını bilmiyorum, TDK içinde de bulamadım. Bulan/bilen beni aydınlatsın.) çeviride harika filtre demektir. Peki bu harika filtre bize neyi anlatıyor ve işlevi ne?
Neden evrimsel engel dedim? Öncelikle canlı yaşamının kendi kendini yok etmesi de evrimin gelişmesinin zorluğu da dahil olan bir kavramdır Great Filter. Kesin tanımlaması yoktur. Bilen varsa aydınlatsın lütfen. Kısaca var olmanın getirdiği özelliklerin kitlesel dezavantajlarıdır denilebilir.
Peki biz Great Filter/s’a göre hangi konumda olabiliriz?
Üç olasılık var temelde.
• Filtreye henüz girmedik ve bu yüzden yaşıyoruz. Filtre önümüzde duruyor.
• Filtre aslında çok katmanlı veya birden fazla alt filtreye sahip ve biz henüz bizi öldürecek filtreye ya da alt filtreye rastlamadık.
• Filtre gerimizde kaldı. Yani bütün yaşam formları arasında yalnızca biz filtreyi aşabildik. Bu ihtimallerin hepsi eşit derecede korkutucu.
Bu durumda gidebileceğimiz yollar yalnız Great Filter üzerine daha fazla kafa yormak olacağı için diğer seçeneğe geçiyorum.
• Uzaylılar varsa…
Bu durumda da elimizde birkaç seçenek var.
• Gelişmemiş (Tip 0) durumdalar ve biz bu yüzden bulamıyoruz. Evren gayet geniş ve genişliyor da sürekli olarak. Bu da işimizi zorlaştırıyor.
• Bizden haberdarlar ancak iletişim kuramıyoruz. Bunun birden fazla nedeni olabilir. İletişimsel uyumsuzluklar gibi.
• Bizden çok daha üstünler ve bizi umursamıyorlar. (Tip 4 – 5)
• Bizden çok daha üstünler ancak herhangi bir hayvan bizim için neyse onlar için de biz bundan ötesi değiliz. (Tip 4 – 5)
Bunun dışında birkaç seçenek daha var ancak psikolojik olarak öğrenmenin olumsuz etkileyeceği insanlar olduğu için anlatmıyorum. Araştırarak ya da düşünerek ya da mesaj atarak bulabilirsiniz.
