En basit haliyle tanımlayacak olursak topluma online bir şekilde katılma yeteneğine sahip kişilere dijital vatandaş diyebiliriz. Dijital vatandaşlar, dijital teknolojileri kullanılarak dijital platformlara katılırlar. Bu dijital platformlar üzerinden birçok insanla iletişim kurulabilir, dijital içerikler oluşturulabilir, birçok farklı teknolojik fikirlerin tasarımları yapılabilir. Kısaca dijital vatandaşlığa sahip olan kişiler bu dijital platformları her alanda aktif bir şekilde kullanabilme becerisine sahiptir. Dijital vatandaşlığı oluşturan 9 unsur vardır;
1-Dijital erişim: Dijital platformlara elektronik katılım sağlamak olarak tanımlayabiliriz.
2-Dijital Ticaret: Online platformlar üzerinden alışveriş yapmak olarak tanımlanabilir. (Her ne kadar avantajlı olsa da alıp satmanın sonu yok o yüzden abartmamakta fayda var :D)
3- Dijital İletişim: Teknolojik cihazlar üzerinden insanlarla etkili bir şekilde iletişim kurabilme becerisi diyebiliriz.
4-Dijital okuryazarlık: Aslında blogumun ana konusu ve aynı zamanda dersimin ismi olan dijital okuryazarlık: Dijital teknolojiyi, dijital platformları ne zaman ne şekilde kullanabileceğimizi bilme becerisidir.
5-Dijital Görgü Kuralları: Dijital platformları kullanırken insanlarla görgü kurallarına uygun bir şekilde iletişim kurabilme becerisi.
6-Dijital Hukuk: Dijital teknolojiyi ve platformları kullanırken uyulması gereken kurallar diyebiliriz. Kötü, yanıltıcı içerikler paylaşmak, başka insanların paylaştıkları bilgileri kullanırken referans göstermemek vb. konular zaman zaman büyük bir suç olabilir.
7-Dijital Hak ve Sorumluluklar: Dijital teknolojiyi ve dijital platformları kullan kişilere sağlanan ayrıcalıklar, hak ve özgürlükler denilebilir.
8-Dijital Sağlık: Dijital teknolojiyi ve platformları çok fazla kullanmanın getirdiği sağlık sorunlarını ya da herhangi bir sağlık problemimizi takip edebilmek için yine dijital platformların ve teknolojinin kullanılması olarak tanımlanabilir.
9-Dijital Güvenlik: Dijital platformlar üzerinden herhangi bir kişisel bilgilerimizin dijital ortamda korunması için alınan önlemler.
Dijital Ayak İzi: Dijital vatandaşların dijital platformlar üzerinden paylaştığı her bilgi, yorum, etiket, konuşmalar vb. durumlarda o platformlarda iz bırakması olarak tanımlayabiliriz. Yani, bu paylaşımlar bizim dijital platformda nasıl bir iz bıraktığımızı göstermiş olur. Dijital platformlar bu verileri toplar ve karşımıza isteklerimize, ihtiyaçlarımıza göre reklamlar, gönderiler çıkarmaya başlar.
Referanslar:
Dijital Okuryazarlık-6. Hafta Gizli Görev Videoları
https://www.guvenliweb.org.tr/blog-detay/dijital-ayak-izlerimiz-bizi-takip-ediyor
