Dijital kaynakları anlamamız için öncelikle dijital araçlar ile arasındaki farklı anlamamız gerektiğine inanıyorum. Dijital araçlar, içerik ürettiğimiz yerlerdir. Dijital kaynaklar ise; bize sunulan içeriklerin dijital halde sunulmuş şekilleridir. Uzun süredir basılı olan kaynakların dijitale dönüştürülmesi de dijital kaynaklara örnek gösterilir. Dijital kaynakların da birçok faydaları vardır. Bunlardan bir tanesi ise; eğer etkileşimli bir kaynaksa size geri bildirim sağlamasıdır.
Peki bu dijital kaynaklar nelerdir?
1.Veri tabanları: Verilerin belirli bir alanda depolanmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda metin, video, grafik gibi multimedya araçlarını aradığımız dosyalar olarak düşünebiliriz. Birçok veri tabanı ücretlidir.
2. Kitaplar: İnternetin sunduğu olanaklardan biri de e-kitap pazarı. E-kitaplar: Bilgisayarların veya diğer elektronik cihazların düz panel ekranında okunabilen metinden oluşan dijital biçimde sunulan bir kitap yayınıdır. Birçok firma artık basılı kitap sunmak yerine e-kitap sunmayı tercih ediyor, bu yüzden de e-kitap kullanımı tercih ediliyor. Bunların arasında en meşhur olanı Amazon Kindle’dir.
3. Dergiler: Bir sürü magazin artık e- dergi olarak sunuluyor. Konu alanlarına göre bir sürü dergiler var. Bu dergilere telefon uygulamasında da ulaşılabiliyor.
4. Gazeteler: Bütün haber kanalların artık kendi ücretsiz haber siteleri var ve ulaşımları da bir o kadar kolay.
5. Tezler: Lisansüstü düzeyde yapılan çalışmaların yayınlandığı bir yerdir. Birçok tez tarama merkezi vardır ve bu tezleri indirip ücretsiz bir şekilde ulaşabiliriz. Türkiye’de de YÖK’ün tez tarama merkezi var ve ücretsiz olarak sunuluyor. En kapsamlı tezlere buradan erişebilirsiniz.
6. Konferans Metinleri: Bir diğer adı Bildirilerdir. Makale ve tezlere benzer ancak biraz daha dar kapsamlı bir veri tabanıdır.
7. Araştırma Raporları: Konferans dışında sunulan raporlardır.
Dijital kaynakları öğrendiğimize göre; şimdi de dijital kaynak oluşturmak için nelere dikkat etmeliyiz buna bakalım.
Ar-Ge nedir?
Araştırma ve geliştirme demektir. Eğer oluşturulan dijital kaynakta x sitesinden bir video, z sitesinden bir yazı ve y sitesinden bir görsel alıp kendi sitenize eklediğinizde bu etik bir örnek oluşturmuyor. Eğer ki bir görsel, yazı, video veya metin kullanılmak isteniyorsa şu şekilde kullanılmalıdır: “metni herkes istediği gibi kullanabilir” demişse rahatlıkla kullanabiliriz. Ancak eser sahibi kullanamazsınız demişse, eseri kendi kaynağımıza eklediğimizde kaynak gösterip referans vermemiz gerekmektedir. Ne kadar fazla kaynak kullanırsak, kaynaklarımıza uygun atıflar yaparsak bu bizim işimizi düzgün yaptığımız anlamına gelmektedir.
Erişilebilir dijital kaynaklardan bahsetmek gerekir ise;
Grafik, resim ve fotoğraflar için kullanabileceğiniz ücretli ve ücretsiz birçok kaynak sunan web siteleri vardır. Bu sitelerden telifsiz görsel kullanılabilir.
Örnek web sitesi; Freepik, flickr, pixabay, shutterstock, istock, unsplash, pexels, adobe stock vs. kaynaklar kullanılabilir.
Bir diğer içerik ise videolardır. MP4 formatında sunulmaktadır. Nature, The RSA, Gresham College, MIT World, TED Ideas ve Khan Academy kullanılmaktadır.
Ses dosyaları da dijital kaynaklar olarak adlandırılır. Bu kaynaklara Incompetech, İTunes-U, Spotify örnek gösterilebilir.
Reference: https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/bir-tikla-kutuphaneler-ekraninizda-1536459
