İster dijital dünyanın vatandaşı olalım ister gerçek bir dünyanın insanı olalım nerede varlığımızı sürdürüyorsak orada uymamız gereken kurallar vardır. Tek başımıza yaşamadığımız için belli başlı etik kurallar belirlenmiştir. Peki Etik nedir?
Etik, en basit tanımıyla doğru davranışlarda bulunmak diyebiliriz. Dijital Etik dediğimizde ise teknoloji kullanıcılarından beklenen davranış standartlarıdır. Teknoloji odaklı bir toplumda yaşadığımız için, dijital toplulukta uygun davranışlar sergilememiz beklenir. Tüm Dijital Teknoloji kullanıcıları başkalarından haberdar olmalı ve başkalarını nasıl etkileyebileceğini anlamalıdır. Etik Türkçe ismiyle “Netiket” olarak adlandırılmaktadır.
Dijital Etik Kuralları
Kural 1: Karşıdakinin insan olduğunu hatırlayın. E-posta, anlık mesaj veya başka bir yöntemle elektronik olarak iletişim kurarken gönder butonuna basmadan önce kendinize şu soruyu sorun “başkası yazmış olsaydı bu benim için sorun olur muydu?” Unutmayın yazdığınız kelimelerin hepsi gerçek kişiler tarafından okunuyor.
Kural 2: Gerçek hayattaki davranış biçiminizi onlineda ’da sürdürün. Birine bir cümle yazarken, bu cümleyi gerçek hayatta kişinin karşısına geçip yüzüne söyleyemeyecekseniz online olarak yazmayın. İsim takmak, küfretmek, kasıtlı olarak saldırgan düşünceler ifade etmekten kaçının. Ayrıca ne söylediğiniz değil; nasıl söylediğiniz de çok önemli. Büyük harf kullanımı “bağırma” olarak bilinir. Küçük harfler ise “özgüven eksikliği” olarak adlandırılır. En sonunda ise “teşekkür ederim” demeyi unutmamamız gerekir.
Kural 3: Sanal dünyada nerede olduğunuzu bilin: Sanal ortamlarda aynı dili kullanmak doğru olmayacaktır. Bir arkadaşınıza yazdıklarınız, iş arkadaşınız ya da patronunuzla yaptığınız iletişim için uygun olmayacaktır. İletişim kurduğumuz kişiye ve kuruma göre yazdıklarımız şekillenmelidir.
Kural 4: Başkalarının zamanına ve bant genişliğine saygı gösterin: Yazılı iletişiminizi gereksiz metinler, grafikler, ekler olmadan anlamlı hale getirin. İnsanların zamanlarını ve bantlarını çalmayın.
Kural 5: İnternette kendinizi iyi gösterin: Sanal dünya ile ilgili en iyi şeylerden biri fiziksel görünümüz, sesiniz veya giydiğiniz kıyafetlerle yargılanıyor olmamanızdır. İnsanlar sizi yazınızın kalitesine göre değerlendirir. Bu nedenle her zaman yazım ve dil bilgisi hatalarınızı kontrol edin. Ne hakkında konuştuğunuzu bilin ve açıkça belirtin. En önemlisi de hoş ve kibar olun.
Kural 6: Uzman bilgilerini paylaşın: İnternetin sağladığı pek çok avantajdan bir tanesi de bilginin paylaşılması ve erişilebilir olmasıdır. İnternetin kuruluş amacına uygun olarak bildiklerinizi paylaşın. Bir konuda uzmansanız konunuzla ilgili kaynakları ve referansları yayınlayın. Paylaşmak etkiletişimi arttırır.
Kural 7: Alev savaşlarını kontrol altında tutmaya yardımcı olun: İnsanların hiçbir duyguyu düşünmeden güçlü bir şekilde fikirlerini ifade ettiklerinde yaptıkları şeylere denir. Öfkeli paylaşımlar yapmak buna örnek gösterilebilir. Alevleri beslemeyin, tartışmayı daha üretken bir yöne doğru yönlendirin.
Kural 8: Başkalarının mahremiyetine saygı gösterin: Sanal dünyada dikkatle kullanılması gereken bazı özel veya kişisel bilgiler bırakabilirsiniz. Bu bilgi başka birilerinin ya da yanlış kişilerin eline geçerse başkalarının mahremiyetini çiğnemiş olursunuz. Başkalarının mahremiyetine mutlaka saygı gösterin.
Kural 9: Gücünüzü kötüye kullanmayın: Yüz yüze durumlarda olduğu gibi siber dünyada da diğerlerinden daha fazla güce sahip insanlar olacaktır. Teknolojide daha fazla uzmanlığa sahip, deneyime sahip insanlar başkalarının bildiğinden daha fazlasını bilmek sizlere kimseden yararlanma hakkı vermez.
Kural 10: Başkalarının hatalarını affedin: Herkes sanal dünyada “Netiket” kurallarını bilmiyor olabilir. Böyle bir durum olduğunda aynı şeyi siz yapmış olsaydınız birinin yapacağını da umarak nezaketli ve bağışlayıcı olun. Bu hataya yanıt vermeye mecbur hissediyorsanız kendinizi, bunu halka açık yapmak yerine kişiye dm üzerinden mesaj gönderin.
Reference: https://www.bilgipedia.com.tr/etik-ve-dijital-film/
