Crowdsourcing Nedir? Kitle Kaynak Kullanımı Nedir?
Crowdsourcing, Türkçe adıyla kitle kaynak kullanımı, gerekli iş gücünü, hizmetleri, fikirleri veya içerikleri, şirket çalışanları veya farklı tedarikçilerden ziyade büyük bir grup insan, özellikle online freelancer toplulukları aracılığıyla sağlamak olarak tanımlanır.
Temelde, toplu bir şekilde alınabilecek aksiyonlar ile ölçeklenebilir sonuçlar ortaya çıkarmak için kişilere veya topluluklara ulaşma sürecidir. 2021 yılı itibariyle crowdsourcing (kitle kaynak) süreçlerinde, bir projeyi veya işi parçalara ayırmak ve bu küçük işleri tamamlayacak bir proje topluluğu oluşturmak sıklıkla tercih edilen bir yöntem haline gelmiştir.
Crowdsourcing, ilk kez 2006 yılında yazar Jeff Howe tarafından Wired Magazine’de bahsi geçmiş bir kelimedir. Bu yöntem, aslında bir şekilde yüzyıllardır var olmasına rağmen, e-ticaret, dijital pazarlama, sosyal medya ve akıllı telefon kültürünün ortaya çıkmasıyla birlikte çok daha popüler hale gelmiştir. İnternet, telefon gibi sürekli yaygınlaşmaya devam eden kişiler arası bağlantılar sayesinde, bireylerin bir projeye veya amaca; fikir, içerik, uzmanlık veya işgücü gibi alanlarda toplu ve senkronize bir şekilde katkıda bulunmaları artık her zamankinden çok daha kolay olmuştur.
Kitle kaynak kullanımı, çeşitli sektörlerde ve birbirinden farklı kapsamlarda gerçekleşebilir.
Crowdsourcing (Kitle Kaynak Kullanımı) Çeşitleri
Farklı kaynaklarda farklı kategorilendirmeler olsa da biz bu yazımızda crowdsourcing çalışmalarını dört ana başlıkta topladık. Eğer bir şirket yönetiyorsanız veya bir proje yöneticisiyseniz, aşağıdaki kullanım biçimlerini dikkatle inceleyin. Şirketiniz için uygun olan crowdsourcing çalışma şekliyle çok büyük çaptaki işleri binlerce online işçiye bölerek tamamlayabilir veya daha küçük projeleriniz için yalnızca tek bir kişi bulup bu kişi ile projenizi tamamlayabilirsiniz.
Crowdsourcing Kullanım Alanları ve Çeşitleri
1. Mikro Görevler
2. Makro Görevler
3. Crowdcontests — Kitle Yarışmaları
4. Kitlesel Fonlama
1. Mikro görevler
Mikro görev, kapsamlı bir projeyi, büyük bir crowdsourcing grubuna dağıtılabilen, çok sayıda küçük ve hızlı mikro görevlere bölme uygulamasıdır. Bu tür crowdsourcing projeleri, bir projenin bağımsız olarak gerçekleştirilebilecek tekil parçalarından oluşur.
Crowdsourcing (kitle kaynak) kullanımı, internette birçok örnekte bulunan Ar-Ge, tişört ve logo tasarımı yarışmalarından çok daha fazlasıdır ve çeşitli büyüklüklerdeki şirketler tarafından çeşitli amaçlarla tercih edilebilir. Mikro görevler insan zekasını, makine öğrenmesi, veri sınıflandırma vb. gibi karmaşık alanlarda ve projelerde kullanmanızı sağlar.
Örneğin, 5000 görüntüye başlık ve ALT etiketi eklemeniz gerektiğini düşünün. Bu görsellerin etiketlenmesi SEO çalışmalarınız için çok faydalı olsa da onları gerçekten sizin veya şirket çalışanlarınızın yapması şirketiniz için ciddi bir emek ve zaman maliyeti yaratacaktır. Bunun gibi bir mikro görevi, resimlerinize ALT etiketleri ve başlıklar eklemek gibi küçük işleri yapabilecek geniş bir kitleye ulaşarak yaptırabilir ve her bir mikro görev başına ödeme yapabilirsiniz. Bu sayede şirketinizin çalışanları veya siz, kendi işinize odaklanarak çalışmalarınızı sürdürebilirsiniz.
Peki mikro görevlerin farklı ne gibi örnekleri var?
Mikro görev dediğimiz görevler aslında şirketlerin ihtiyacına göre şekillense de aşağıdaki örnekler, bu görevlerin büyük bir kısmını kapsar.
· Bir metnin daha küçük parçalara (cümlelere veya paragraflara) bölünmesi ve parça bazlı olarak kullanıcıların tarafından çeviriler yapılması,
· Bir veya onlarca sesin, videonun ufak parçalara bölünerek kullanıcılar tarafından yazıya aktarılması,
· Psikolojik veya sosyolojik araştırmalar için küçük anketlerin kullanıcılar tarafından yanıtlanması,
· Fotoğraf veya resimlerde hangi öğe ve unsurların bulunduğunu açıklayan etiketlemeler yapılması,
· İçerik üreticilerinin (Youtube, Twitter) paylaşım konularına göre araştırılması ve kategorilendirilmesi
· İçerik üretimi, blog ve ürün açıklamaları metinleri yazılması
· Kartvizitleri, ses kayıtları veya diğer belgelerin yazıya geçirilmesi
· Fotoğrafların veya verilerin etiketlenmesi ve metinsel olmayan verilerin işlenmesi
· Araştırma yapılarak kategori bazında şirket, kişi bilgilerinin bulunup listelenmesi
gibi mikro görevler birçok şirket tarafından tercih edilir. Yukarıda gördüğünüz üzere bu görevler tekil bazda küçük ama proje bazında hacimli görevlere iyi örnekler olabilir.
Bir mikro görev crowdsourcing projesini en basit haliyle aşağıdaki gibi ilerletebilirsiniz.
1. Büyük işler küçük birimlere ayrılı ve görev tanımlayın.
2. Birimlerin yapılabileceği bir crowdsourcing şirketi ile anlaşın.
3. Kitle kaynağının görevleri yapmasına izin verin.
4. Ve kriterleri sağlamış, tamamlanmış her bir mikro görev için ödemenizi tamamlayın.
2. Makro görevler
Makro görev, yetenekli bir toplulukta bir görev paylaşarak bu topluluk içinden elinizdeki işi yapabilecek becerilere sahip bir kişi bulmaktır. Makro görevler, aslında freelance çalışma modeliyle neredeyse aynıdır. Makro görevi yapan kişiler, görev süresince, işi talep eden şirketin veya kişinin ekstra bir desteği olmadan bağımsız olarak görevi gerçekleştirebilir. Projeyi, tamamlama kriterleri ile açıklamak basittir. Net ve keskin bir proje teslim tarihi vardır. Ayrıca proje, talepte bulunan şirketin sahip olmadığı özel beceriler gerektirebilir.
Ne amaçlarla tercih edilir?
· Genel iş ve operasyon çalışmaları,
· Web tasarımı, grafik tasarım veya yetkinlik gerektirebilen diğer tasarım çeşitleri,
· İçerik yazma ve düzenleme konusunda profesyonel yardım,
· Yazılım geliştirme,
Gibi hizmetlerin alınması için tercih edilir. Şirketler için işe alım süreçlerine girmeden kalifiye kişilerle çalışma fırsatı sağlar.
Freelancerların olduğu siteler üzerinden bu projelerinizi ilerletebilirsiniz.
3. Crowdcontests — Kitle Yarışmaları
Kitle yarışmaları, belki de en basit kitle kaynak kullanım şeklidir. Yeni bir ürün, hizmet veya marka geliştirmek için gerekli içerikleri veya yöntemleri bulmanın en iyi yolu, müşteri kitlenizden fikir almaktır. Genellikle, hizmetlerinizi veya ürünlerinizi satın alan kişiler bu kişiler olduğundan, fikir üretme süreçlerinizde onların rol almaları gayet mantıklı olacaktır. Kitle yarışmaları, insanların, yeni ürün ambalajı tasarlama veya yeni bir logo bulma odaklı yarışmanıza katılmasını ve şirketiniz için kitlenize uygun fikirler üretmesini sağlar. Kitle yarışmalarıyla projenizi daha hızlı ve daha ucuz bir şekilde tamamlayabilir ve bu sürede çok daha çeşitli ve vizyoner fikirlere erişim sağlayabilirsiniz.
Bu yarışmalar;
· İnovasyon — yeni ürünler veya hizmetler yaratmak
· Fikir bulma ve toplama
· Vaka çalışmaları üzerine çözüm üretme
gibi farklı alanlarda kullanılabilir.
Örnek: Lay’s — Do Us A Flavor Kampanyası
Cips üreticisi Lay’s, on ay süren “Do Us A Flavour” kampanyası, kitle yarışmaları için harika bir örnek olabilir. Tüketicileri, kendi cips aromasını yaratmaya teşvik etti ve insanlar favori aromalarına oy verdi.
Kazanan “Peynirli Sarımsaklı Ekmek”, piyasaya sürülmesinden sonraki 3 ayda % 8’lik bir satış artışı yarattı ve şirkete kayda değer bir kar sağladı.
4. Kitle Fonlaması
Kitle fonlaması, büyük bir grup insandan küçük miktarlarda para toplama yöntemidir. Bir girişimci, banka kredileri gibi görece daha geleneksel yöntemleri kullanmak veya melek yatırımcılardan yatırım almak yerine, toplu bir yatırım ve para kaynağı oluşturmak için fazla sayıda potansiyel müşteri ve bireysel yatırımcıdan nispeten küçük miktarlarda yatırım veya kaynak talep eder.
Kitle fonlamasını dört odakta toplayabiliriz.
Bağış: Bağışa dayalı kitle fonlaması, insanların karşılığında hiçbir şey almadan bir kampanya, şirket veya kişiye para vermesidir. Şirketinize yeni ekipman satın almak için bir kitle fonlaması kampanyası oluşturduğunuzu varsayalım. Size para veren kişiler bunu işinizin büyümesi için destekten dolayı yaparlar, başka hiçbir şey yapmazlar.
Borç: Borç temelli bağışlar, bir kitle fonlaması türü olan eşler arası (P2P) kredilendirmedir. Borca dayalı bağışlarda, destekçilerin taahhüt ettiği para bir kredidir ve belirli bir tarihe kadar faizle geri ödenmesi gerekir.
Ödül: Bu, bağışçıların bağışları karşılığında bir şey aldıkları kitle fonlaması tipidir. Ödüller, çoğunlukla daha bağışın büyüklüğüne göre değişir ve bu sayede daha yüksek bağışları teşvik eder. Katılımcıların bir kampanyaya ne kadar para verdiklerine bağlı olarak, genellikle indirimli bir fiyata bir tişört, ürün veya hizmet alabilirler.
Paya Dayalı: Birçok kitle fonlaması kampanyası, destekçilerin destekledikleri şirketten pay almalarına izin vermezken, paya dayalı kitle fonlamasıyla şirketler, yatırım yapanlara bu yatırım karşılığında şirketlerinden pay verirler. Kısaca, katılımcıların ne kadar parayla katkıda bulunduklarına bağlı olarak işletmeden pay aldıkları bir yatırım türüdür.
Örnek: Oculus — Kickstarter Kitle Fonlaması
Örneğin; son derece popüler VR başlığı Oculus, Facebook tarafından 2014 yılında 2 milyar dolara satın alındı. Ancak ondan önce şirket, Oculus Rift başlığını geliştirmek için Kickstarter’da 250.000 dolar toplamayı hedefleyerek faaliyete geçti. Kampanya dört saat içinde hedefine ulaştı ve kampanya sonunda tam 2,4 milyon dolar topladı.
Hem bir özet olması hem de yukarıdaki uzun anlatımlarla ilgili daha iyi fikir edinebilmeniz için crowdsourcing ile yapılabilecek bazı olası proje örneklerini sizler için listeledik.
Mikro Görevler: Veri etiketleme, kısa metinler ve bloglar yazma, içerik üretimi, potansiyel müşteri oluşturma veya lead toplama, fotoğraf etiketleme, veri sınıflandırması, arama motoru optimizasyonu, sentiment analizi, gizli müşteri çalışmaları, çeviriler vb. tüm görevleri bu kategoride değerlendirebiliriz.
Makro Görevler: Uygulama geliştirme, metin yazarlığı, kimi tasarımsal ve yazılımsal düzenlemeler gibi projeleri bu kategoride değerlendirebiliriz.
Crowdcontest (Kitle Yarışmaları): Grafik tasarım, ürün tasarımı ve inovasyonları, yeni bir ürün fikri üretme ve fotoğraf yarışmaları gibi projeleri bu kategoride değerlendirebiliriz.
Kitlesel Fonlama: Bir şirket, ürün veya STK’nın proje bazlı fon toplama çalışmalarını bu kategoride değerlendirebiliriz.
Bütün bu örneklere ve işlere baktığımızda, her gün bir şeyler yapmak için crowdsourcing (kitle kaynak) gücünü kullanan yeni ürünler ve hizmetlerin sayısı artarken geleneksel çalışma stillerinin bu yöntemler karşısında kırılganlaştığını görüyoruz.
Dünyanın git gide daha da insan-odaklı olmaya başladığı günümüzde, her bir ürün veya hizmet için insan fikri ve dokunuşu artık bir gereklilik. İnternet kullanımının yaygınlaşması, insanları tıpkı karıncalar gibi kolektif ve senkronize bir şekilde çalışabilir hale getiriyor. Çalışmada ve üretmede kitle kaynak kullanımı ve kitle fonlaması gibi yöntemlerin kullanımı, hali hazırdaki iş modellerine ve şirketlerin çalışma yöntemlerine kıyasla çok daha sağlam adımlarla ilerleyecek gibi görünüyor.
https://www.kolektus.com
Merak ettikleriniz mi var? Bizimle iletişime geçin. | hello@kolektus.com
