Coronavirüs Hakkında Merak Edilenler

• Coronavirüs nedir?

Coronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir. Daha önce rastlanan birkaç coronavirüsün soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli hastalıklara kadar neden olduğu bilinmektedir. En son keşfedilen coronavirüs, COVID-19 hastalığına neden olur. Bu yeni virüs ve hastalık, salgının Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde başlamasından önce bilinmiyordu.

• Covid-19  hastalığının belirtileri nelerdir?

COVID-19’un en yaygın semptomları ateş, yorgunluk ve kuru öksürüktür. Bazı hastalarda burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı veya ishal olabilir. Bu semptomlar genellikle hafiftir ve yavaş yavaş başlar. Bazı insanlar enfekte olduğu halde herhangi bir semptom geliştirmeyebilirler. Çoğu insan (yaklaşık %80) özel tedaviye ihtiyaç duymadan hastalıktan iyileşir. COVID-19 alan her 6 kişiden yaklaşık 1’i ağır hastalanmakta ve nefes almakta güçlük çekmektedir. Yaşlı insanlar ve yüksek tansiyon, kalp problemleri veya diyabet gibi altta yatan tıbbi sorunları olanların ciddi hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir. Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk çeken insanlar tıbbi yardım almalıdır.

• Coronavirüsler nasıl bulaşır?

Hastalık, kişiden kişiye, COVID-19’lu bir kişi öksürdüğünde veya nefes verdiğinde ortama yayılan küçük damlacıklardan veya ağızdan yayılabilir. Bu damlacıklar kişinin etrafındaki nesnelere ve yüzeylere düşer. Diğer insanlar bu nesnelere veya yüzeylere temas ettikten sonra gözlerine, burnuna veya ağzına dokunduğunda viruse yakalanırlar. İnsanlar ayrıca, COVID-19’lu damlacıkları öksüren veya nefes veren bir kişiden damlacıklar halinde nefes alırlarsa COVID-19 hastalığına yakalanabilirler. Bu yüzden hasta olan bir kişiden 1 metreden daha uzak mesafede durmak önemlidir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar, COVID-19’a neden olan virüsün, esas olarak hava vasıtasından çok temas yoluyla bulaştığını göstermektedir.

• COVID-19, şikayeti olmayan kişilerden bulaşabilir mi?

Hiç semptomu olmayan bir kişiden COVID-19’u yakalama riski çok düşüktür. Bununla birlikte, COVID-19 olan birçok insan sadece hafif semptomlar yaşar. Bu özellikle hastalığın erken evrelerinde geçerlidir. Bu nedenle, COVID-19’u örneğin hafif bir öksürüğü olan ve hasta hissetmeyen birinden yakalamak mümkündür.Grip ya da soğuk algınlığından farkı nasıl anlaşılır?2019-nCoV enfeksiyonunda, grip veya soğuk algınlığında olduğu gibi genellikle ateş, öksürük ve burun akıntısı gibi solunum şikayetleri görülür. Birçok yakınma benzer olsa da, bu hastalıklar farklı virüslerden kaynaklanır. Benzerlikleri nedeniyle, hastalığı sadece şikayetlere dayanarak tanımlamak zor olabilir. Bu yüzden birinin 2019-nCoV olup olmadığını doğrulamak için laboratuvar testleri gereklidir.

• COVID-19, şikayeti olmayan kişilerden bulaşabilir mi?

Hiç semptomu olmayan bir kişiden COVID-19’u yakalama riski çok düşüktür. Bununla birlikte, COVID-19 olan birçok insan sadece hafif semptomlar yaşar. Bu özellikle hastalığın erken evrelerinde geçerlidir. Bu nedenle, COVID-19’u örneğin hafif bir öksürüğü olan ve hasta hissetmeyen birinden yakalamak mümkündür.Grip ya da soğuk algınlığından farkı nasıl anlaşılır?2019-nCoV enfeksiyonunda, grip veya soğuk algınlığında olduğu gibi genellikle ateş, öksürük ve burun akıntısı gibi solunum şikayetleri görülür. Birçok yakınma benzer olsa da, bu hastalıklar farklı virüslerden kaynaklanır. Benzerlikleri nedeniyle, hastalığı sadece şikayetlere dayanarak tanımlamak zor olabilir. Bu yüzden birinin 2019-nCoV olup olmadığını doğrulamak için laboratuvar testleri gereklidir.

Hastalıktan korunmak ve yayılmasını önlemek için yapılması gerekenler nelerdir?Dünya Sağlık Örgütü’nün enfeksiyonun yayılmasını önlemek için standart önerileri arasında düzenli el yıkama, öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnu tek kullanımlık bir mendil ya da dirsek içi ile kapatmak, ellerin göz, burun ve ağıza temasından kaçınmak yer alır.. Öksürme ve hapşırma gibi solunum yolu rahatsızlığı belirtileri gösteren kişiler ile yakın temastan kaçınmak  gerekir.  Ateş, öksürük ve nefes darlığı olan kişiler erken tıbbi  yardım almalı ve önceki seyahat geçmişi sağlık uzmanıyla paylaşılmalıdır. Yerel sağlık kurumunun talimatları izlenmelidir. COVID-19’un yaygın olarak yayıldığı şehirler veya yerel bölgelerden haberdar olunmalıdır. Mümkünse bu yerlere seyahat etmekten kaçınılmalıdır.

Hastalığın tedavisi var mıdır?

Yeni tip Coronavirüs enfeksiyonu için aşı veya spesifik tedavi mevcut değildir, antibiyotiklerin hastalığın önlenmesinde ya da tedavisinde yeri yoktur. Tedavi hastanın şikayetlerine yönelik olan destek tedavisidir.

Hastalıktan korunmak için maske takılmalı mıdır?

Tıbbi maske takmak, bazı solunum yolu hastalıklarının yayılmasını sınırlamaya yardımcı olabilir. Bununla birlikte, tek başına maske kullanmak enfeksiyondan korunmayı garantilemez. El hijyeni dahil olmak üzere diğer önleme tedbirleri ile birleştirilmeli ve şüpheli ya da kesin tanı almış kişiler ile en az 1 metre mesafe olmalıdır. Maskelerin yalnızca solunum semptomu (öksürme veya hapşırma) olan kişilerin veya COVID-19 enfeksiyonundan şüphelenilen birine bakım veren kişilerin takması gerekir.

Hastalığın kuluçka süresi ne kadardır?

Kuluçka dönemi, virüsü yakalama ile hastalığın belirtilerini göstermeye başlama arasındaki zaman anlamına gelir. COVID-19 için kuluçka döneminin çoğu tahmini 1-14 gün arasında, en yaygın olarak 5 gündür.

COVID-19  evcil hayvanlardan bulaşır mı?

Yeni tip coronavirüsün hayvan kaynağı henüz tanımlanmadı. Ancak bu, herhangi bir hayvandan veya evcil hayvanlardan 2019-nCoV bulaşabileceği anlamına gelmez. Kediler ve köpekler gibi evcil hayvanların 2019-nCoV ile enfekte olduğuna veya virüsün bu hayvanlar arasında yayıldığına dair  hiçbir kanıt yoktur.

COVID-19 hastalığına neden olan virüs, cansız yüzeylerde ne kadar süre yaşayabilir?

COVID-19’a neden olan virüsün yüzeylerde ne kadar süre hayatta kaldığı kesin değildir, ancak diğer coronavirüsler gibi davranmaktadır. Çalışmalar, coronavirüslerin yüzeylerde birkaç saat veya birkaç güne kadar devam edebileceğini göstermektedir. Bu, farklı koşullar altında değişebilir (örn. Yüzey tipi, ortam sıcaklığı veya nemi).

Hastalık kargo paketleri ile bulaşır mı?

Diğer coronavirüslerle olan deneyimlerden, bu tür virüslerin zarf veya paket gibi nesnelerde uzun süre hayatta kalamadığı tespit edilmiştir.

Yeni tip Coronavirüse karşı yapılmaması gereken şeyler var mı?

Aşağıdaki önlemler COVID-2019’a karşı etkili değildir ve zararlı olabilir:- Sigara içmek- Birden fazla maske takmak- Antibiyotik almak Ateş, öksürük ve nefes alma zorluğunuz varsa, daha şiddetli bir enfeksiyon geliştirme riskini azaltmak için erken tıbbi yardım alınmalı ve son seyahat geçmişi sağlık uzmanıyla paylaşılmalıdır.