Hafıza, bir insanın deneyimlediği veya çeşitli yerlerden öğrendiği bilgileri hatırlanabilir kılabilme ve akılda tutabilme yeteneğidir. Diğer bir deyişle bellek. Hafızanın bilgi ve olayları geri çağırmada yaşadığı güçlükleri ise unutkanlık olarak adlandırıyoruz.
Hafıza 2 temel bellek ile işler : kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek. Bilgiyi kullanmadığınız takdirde kısa süreli bellekteki bilgi silinir ama o bilgiyi uzun vadede kullanacaksanız uzun süreli belleğe aktarılır. Bu durumu şöyle özetleyebiliriz : kısa süreli bellek ihtiyaç duyduğumuz şeyleri kısa sürede hatırlamamızı sağlar, eğer tekrar kullanılacak bilgi var ise uzun süreli belleğe kaydedilir.
Yaşadığımız, gördüğümüz şeyler beynimizde bir kutunun içinde duruyor gibi saklanır ve ihtiyaç duyulduğunda bilincimize çıkar.
Peki neden bazen unutuyoruz? Birden çok sebebi var:
- Bunama, depresyon, nörolojik/psikolojik hastalıklar
- İçsel ve dışsal nedenler (yoğunluk, kaygı, stres..)
- Uyaranlar
(Burada ara not olarak ders çalışırken yapılan en büyük yanlışlardan birinden söz etmeliyim. Bir ders çalışıyorsanız ve uzun saatlerde olsa onu anlamıyorsanız veya boşluklar var ise bu o şeyi kısa süreli hafızada tuttuğunuzun bir göstergesidir. Burada önemli olan bilginin kısa süreli hafızadan uzun süreli hafızaya geçerken uyaranın olmamasıdır. Bu bir müzik olabilir, dışarıdan gelen bir arabanın sesi olabilir, televizyona bakmanız da olabilir. İzole ortamlarda beynin odaklanması artacağı için dersleriniz daha verimli olacaktır. Ayrıca evdeki sesler çok ise bu konuda sözsüz, klasik müzikler öneriliyor. Beynin diğer sesleri bastırıp bir ritme odaklanması daha doğru bulunuyor.)
- Dikkat problemleri
- Birden çok şey ile meşgul olmak
(Burada da bir ara notum var. Beynimiz sayısal dersler ile sözel dersleri aynı anda yapamıyor. Diyelim ki Türkçe’den bir konu çalışıyorsunuz. O sırada kardeşiniz geliyor ve sizden toplama yapmanızı istiyor. Yapmayın. Çünkü çalıştığınız her şey yok olacak hafızanızdan. O problemi çözmek için her şeyi silecek hafızanız.)
