Bugün sadece kişinin sigaraya olan yaklaşımları üzerinden çözümlemeler yapmak istiyorum.
Merceklerimizi daraltma yöntemiyle ilerleyeceğiz, kabadan inceye doğru gideceğiz.
Sigara üzerinden kişilik çözümlemesi yapılır mı? Yapılırsa ne kadar doğru olur? Önce bunun cevabını verelim.
Ben yaşamın komplike olduğuna, kaotik özellikler taşıdığına, tamamen deterministik ilerlemediğine inanmakla birlikte; klasik yaşamda tıpkı Newton fiziğinin geçerliliğine inandığım gibi istisnalar hariç deterministik ilerleyişe inanan biriyim.
Yöntem:
Analojik yöntemin tüm kusurlarına rağmen pratik yaşamda işe yarar bir yöntem olduğuna inandığımdan bu yönteme başvuracağım.
Genel kural:
Sigara bir nesnedir. Kişinin nesnelere olan yaklaşımı ile öznelere yaklaşımı ezici çoğunlukta benzerdir. Bu yüzden kişinin sigaraya olan yaklaşımı kişilere yani öznelere olan yaklaşımı hakkında fikir sahibi olmamızı sağlar.
Çözümlemeler:
1. Sigarayı içip içmemesi:
Sigaranın özsel özellikleri belirlidir. Ekonomik ve sağlık açısından zararlı bir nesne olduğu bilinen bir gerçektir. Ayrıca bağımlılık yapan bir madde olduğu, toplum nezdinde tasvip edilmeyen bir davranış olduğu, rahatsızlık verdiği, stresi azalttığı, stres döneminde çok tüketildiği, tüketilmesi toplumsal normlara başkaldırı özelliği taşıdığı, erkeksilik içerdiği de bilinen diğer özellikleridir.
2.Kişinin sigara içme veya içmeme nedeni çok önemlidir. Örnek verecek olursak, sigara içmeme nedeni ekonomik sebepler ise o kişinin cimri olduğu bir çocuğun bile yapabileceği bir çıkarımdır. Daha komplike bir çıkarımda bulunacak olursak mesela, Bir kadının sigara içmesi, sigaranın penise benzemesi dolayısıyla toplum önünde ben ağzıma penis alabiliyorum, cesur biriyim, Kurulu toplumsal normlarınıza başkaldırıyorum çıkarımı da yapılabilir.
3.Kişinin hangi sigarayı içtiği de mühimdir. Sigaranın türleri vardır: tütün, tekel ve kaçak şeklinde. Bunlar da kendi içinde türlere ayrılır. Sert tütün, yumuşak tütün, yabancı tütün, yerli tütün… Tekel sigaralar da; ince, uzun, kalın, pahalı, ucuz, markalı veya markasız sigaralar… Kaçak sigaralar da keza aynı şekildedir. Kişinin tütün içmesi mesela, sağlığa önem verdiğinin işareti olabileceği gibi, ekonomik kaygıların da belirtisi olabilir. Veya marjinal görünme kaygısı, muhafazakarlık belirtisi, kültürel kaygılar, hazırcı anlayışa bir başkaldırının da belirtisi olabilir. Kişinin tekel sigara içmesinin altında çok fazla sebep yatıyor olabilir. Parliament içmek veya son zamanlarda bazı mesleklerin sigarası haline gelmiş Marlboro touch blue içmek prestij kaygısı içerebileceği gibi naif bir kişilik belirtisi de olabilir.
4.Sigara içme sıklığı önemli bir detaydır. Kişinin nesneler ile ne şekilde ilişkiye girdiğinin emarelerini taşıyabileceği gibi psikolojik sorunların belirtilerini de içerebilir. Mesela çok sigara içenler üzerinden gidelim, genel bir kaç çıkarım yapalım. Çok sigara içmek çoğu zaman; depresif kişiliğin, ölme isencinin, cinsel bozuklukların, kendine saygısızlığın, duyarsızlığın, bencilliğin… belirtileridir.
5.Kişinin sigara içme şekli kişinin estetik ve sanatsal kişiliği hakkında ciddi emareler taşır. Sigarayı içmek, nesne ile temasın başladığı andır. Örneğin kişi sigarayı içmeden önce hazırlık yapıyor mudur? Sigarayı estetize hale getiriyor mu? Yoksa direkt sigarayı ağzına alıp içiyor mu? Abartmak istemiyorum ama kişinin sigarayı içiş şekli ile sevişme şekli birbirine çok benzerdir. Sigarayı hazırlamak, sigarayı tutma şekli, içme şekli, çekiş gücü, dumanı salma şekli vs… Her biri o kadar önemli detaylar ki kişinin yataktaki veya mesleğini icra şekli hakkında inanılmaz doneler içermektedir.
6.Sigara içtikten sonraki davranışlar da önemlidir. Kişi dumanı içine çektikten sonra tatmin olur. Yaşamımız devamlı istek ve isteklerin tatmini veya tatminsizliği şeklinde ilerler. Yani bu hayatta her an, kesintisiz bir biçimde devamlı bir şeyler ister, istencimizi tatmin eder veya tatmin edemez şekilde yaşamımızı sürdürürüz. Sigarayı ciğerlere ulaştırdıktan sonra tatmin oluruz. Tatmin olduktan sonra dumana karşı sergilenen tavır kişinin yaşamında tatmin olduktan sonra tatmin olunan şeye uygulayacağı tavra çok benzerdir. Mesela dumanı sert ya da hızlı bir şekilde üfürenler genelde çabuk sıkılan, sık değişim isteyen, tatmin olduktan sonra nesneleri veya özneleri yaşamından kovan, onlar için önemsizleşen kişiliklere örnektir.
7.Son olarak kişinin sigarayı değiştirme sıklığına değinelim. Sigarayı sık değiştirenler bağ kurma hususunda problem yaşayan kişiliğe örnek gösterilebilir. Politik olarak da tırşıkçi orta sınıf çıkarımı yapılabilir.
Görüldüğü üzere basit bir nesneye yaklaşım üzerinden kişinin psikolojik, sosyolojik ve politik durumu hakkında kolayca fikir sahibi olunabilir.
Uyarı:
Her olay şartları, zamanı ve mekanı özelinde değerlendirmeye alınmalıdır. Genel-geçer kuralların işe yaramadığı sui generis durumlar gözden kaçırılmamalıdır.
Vesselam…
