‘Bir kimseye dostluğumuzu sağken göstermeyi öğrenelim, ölünce değil.’ diye önerdi.
İnsanlar, beyinleri bunu algılamaya yetecek kadar evrimleştiğinden beri duygularını anlamlandırmaya çalışmışlardır.
Psikolog Robert Plutchick, “duygu” teriminin 90’dan fazla farklı tanımı olduğunu söylüyor.
Duygularımız temel olarak 3 şeyi kapsar; fizyolojik davranış (mesela beynimizde bir kimyasal tepki), ifade edici davranış (örneğin yüz ifadesi) ve bilinç (bir şeyler olduğunu biliyoruz, duygularımızın farkındayız). Hepimiz günlük olarak, primer duygular veya temel duygular ile ikincil veya daha karmaşık duyguları deneyimleriz. Duygu kuramları arasında en kapsamlısı, Plutchik duygu çemberi ile ifade edilir. https://www.wengood.com/tr/kisisel-gelisim/kendini-kesfetmek/art-temel-duygu-turleri
Duyguların Karışımı Olan Duygular
Plutchik, bu yaprakların arasında kalan duyguları da, o iki yaprağın birleşimi olarak kategorize etmiştir. Bu birleşimlere ikilikler adı verilmiştir. Örneğin; sevinç ve güven bir araya gelerek aşkı oluşturur. Buna göre insan duygularını şu şekilde ifade edebiliriz:
İnsani Duygular
- Optimizm = Beklenti + Sevinç
- Umut = Beklenti + Güven
- Telaşlılık = Beklenti + Korku
- Aşk = Sevinç + Güven
- Suçluluk = Sevinç + Korku
- Haz = Sevinç + Sürpriz
- Teslimiyet = Güven + Korku
- Merak = Güven + Sürpriz
- İçlilik = Güven + Üzüntü
- Hayranlık = Korku + Sürpriz
- Umutsuzluk = Korku + Üzüntü
- Utanç = Korku + Tiksinme
Hatta bu çarkıfeleğin daha da karmaşık versiyonlarını da geliştirmiştir.
Duygular insanidir, duygular evrenseldir. Tanıdığımız bir kişi sayesinde sevinç duyabiliriz. Ona bir şekilde, yeterince güvenebiliriz. Ve doğal olarak aşık olabiliriz. Bu duygu karşımızdaki insanı aşağılayacak, küçümseyecek veya üzecek bir duygu değildir. Ve kimse, siz ondan hoşlanıyorsunuz diye üzülmez. Elbette ki duyguları karşılıklı olmayabilir. Bunu öğrenmek sizin önünüzdeki engeli kaldırmış olur. Ama bunu sormadan öğrenemezsiniz. Günlerimizin değeri bilinmeli. Zaman çok hızlı geçiyor. Bir bakmışsınız 17, bir bakmışsınız 20, bir bakmışsınız 30. Gençliğimizi iyi değerlendirmeliyiz. Günlerimiz dolu geçmeli.
”Bir kimseye dostluğumuzu sağken göstermeyi öğrenelim, ölünce değil.’ diye önerdi.’
Muhteşem Gatsby
F. Scott Fitzgerald
