Ahmetcan Kasımi(Exmetjan Qasim)Doğum tarihi: 15 Nisan 1914, Gulca, Doğu Türkistan Ölüm tarihi ve yeri: 27 Ağustos 1949, Sovyetler Birliği 15 Nisan 1914 Çin işgalindeki Doğu Türkistanın Gulca şehrinde doğdu.. Küçük yaştayken babasız kalıp çok zorluklar çekti. 1920 yılların başlarında Yedisu Yarkent şehrine göçtü. Yarkent’te ilk ve orta okulu okudu. 1930’lu yılların başında Taşkent’te gitti. Burada amcası Ömer Kasimi’nin yardımlarıyla yüksek okulu bitirdi.
O genç yaştan başlayarak Batı Türkistan’daki Uygur inkılapçı aydınlar olan Abdullah Rozi Bakiyev, İsmail Tahirov, Sopi Zarvat, Burhan Kazimov’ların Doğu Türkistan da Uygur Milli Devletini kurma fikirlerinin tesirinde kaldı. Özellikle amcası Ömer Kasimi Uygurların 1930 yıllarındaki vatanperver aydınların dan biri olup, bağımsızlık ideolojisinin ileri gelenlerinden biriydi.
Ahmet Can Kasimi, geç yaşlarından beri Uygur Milli azatlık ve müstakillik gayesiyle terbiyelendi. Ahmet Can Kasimi, sonradan Doğu Türkistan inkılabının rehberi ve yetenekli siyasetçi özelliği ile tanınıp 20. asırda halk tarafından bir dahi olduğu itiraf edilmiştir.
Doğu Türkistan cumhuriyeti Stalin ve Mao yani Moskova ve Pekin işbirliğiyle bu devlet daha beş yaşındayken boğulmuştu. Cumhurbaşkanı Ahmetcan Kasimî başta olmak üzere Cumhuriyetin diğer önemli liderleri , “Pekin’de açılacak, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu temsil eden kurultaya katılmak üzere havalandığı sırada uçak kazasına uğradılar” denilen süs ile öldürülmüştü. Bu kara haber, Şarkî Türkistan Cumhuriyeti halkına, sonradan Çin komünistleri tarafından, Doğu Türkistan ( Uygur Özerk Bölgesi)’nin kukla başkanı olarak tayın edilecek olan Çin işbirlikçisi hain Seyfeddin Azizî aracılığıyla, Mao’nun şu taziye sözleri eşliğinde duyurulmuştur : “Kurultaya katılmak üzere havalandığı sırada uçak kazasına uğrayan bu kurbanların ruhu devrim tarihimizde ebedî yaşayacaktır” .
Cinayeti cinayet ile kapatmak, kanı kan ile yıkamak, komünistlere özgü en ürkütücü bir hiledir. Bir Ahmetcan Kasimî’nin öldürülebilmesi için, bin İshakbek’in öldürülmesi, Stalin ve Mao için hiçe bedeldir. Komünist liderler, eğer amaçlarına uygun olacaksa, anaları ile zina etmekten çekinmezler. Komünistleri geçici de olsa, bir devir galip yapan amillerin başında, onların bu insanlık dışı acımasız hileleri, onların bu utanmaz tutumları gelmektedir. İşte, Şarkî Türkistan Cumhuriyeti bu hilelerin, bu tutumların kurbanı oldu.
