Modern dünyanın halihazırda bir türlü giderilemeyen surunlarından biride ırkçılık.
İnsan oğlu uygarlık düzeyinde bu kadar ilerlemiş olmasına rağmen kapitalist
sistemin halklar arasında oluşturduğu kast sistemi yani sınıflaşma elbette bu
durumun dinamik leri den biri. Günümüzde orta doğu ülkelerinin içinde bulunduğu
hercümerc bu ülkede yaşayan insanların mevcut kaotik ortamdan kurtulma
çabaları sonucu ortaya çıkan kaçak göçmenlik sorunu. Gelişmiş batı ülkelerinde
2008 ekonomik krizinin etkilerinin devam etmesi neticesinde Avrupa Birliği
ülkelerinin karşı karşıya kaldığı işsizlik ve istihdam sorunu eklenince yıllar önce
geride bıraktığımızı zannettiğimiz ırkçılık ve İslamofobia sorunu tekrar gündeme
getirdi.
Son günlerde ABD de polis şiddetine maruz kalıp hayatını kaybeden Siyahi
Amerikalı George Foyd un başına gelen hazin olay neticesinde baş gösteren ırkçılık
karştı eylemler her yerde kendini demokrasi ve özgürlük ateşesi ilan eden ABD nin
aslında bu ne kadar geride kaldığını gözler önüne serdi. ABD de yaşanan bu
korkunç olay bir anda yıllarca ikinci sınıf insan muamelesi gören Afro Amerikalıların
değil tüm alt ve orta alt gelir düzeyine sahip insanların kapitalist sisteme karşı baş
kaldırı isteğini dahada ateşledi. Amerika dan başlayıp Avrupa ülkelerine sıçramakta
olan bu ırkçılık ve toplumsal ayrımcılık karşıtı eylemler bir anda tüm dünyayı saran
covid 19 salgının gündemdeki yerini zayıflattı.
Peki bu Amerikan ırkçılığının Amerikan tarihinde ve toplumsal hayatında yer eden
bir mesele olmasını sebebi nedir? Bu durumun derinliğini anlaya bilmek için ABD
tarihindeki en önemli olaylardan ikisi olan Kuzey-Güney iç savaşını ve 1929-1930
büyük ekonomik buhran dönemini iyi analiz etmek gerekir.
Öncelikle sizlere biraz Amerikan iç savaşından ve bu savaşın sebep ve sonuçların
bahsetmeliyim
19.yy ortalarında Amerika Birleşik Devletleri yasama ve yürütmede reformlar
yapabilmek için anayasa değişiklikleri yapmaya hazırlanıyordu. Bu dönemde
ABD’nin içinde bulunduğu ekonomik durum Kuzey Ve Güney eyaletlerinde farklılık
gösteriyordu
Kuzey eyaletleri bütün batıyı sarmakta olan sanayi devriminden nasibini almış
ülkenin kuzey bölgelerinde Lokomotif, Motor, Demir Çelik ve Ülkenin farklı
yerlerinden çıkarılan maden ve petrollerin işlendiği tesisler, rafineriler kuruluyordu.
Kuzey eyaletleri kıyı bölgeleri ve limanlarında büyük tersaneler inşa ediliyordu ve
ekonomik hareketlilik ülke yönetiminde söz sahibi olan şirket sahipleri tarafından
sağlanıyordu.
* Kuzey eyaletlerinde hareketlilik kazanan bu endüstriyel gelişmelerin devamı ise
ucuz ve pratik iş gücüne bağlıydı ülkenin her kesiminden insan bu iş gücünü
sağlamak için çalışmalıydı. 1860 yılında Abraham Linkoln nün köleliği kaldırma
vaadi ile başkan seçilmesinin ardından tepki olarak 11 Güney eyaleti Jefferson
Davis liderliğinde ABD den ayrılıp Amerika Konfedere Devletleri adıyla bağımsızlık
ilan ettiler. Bu ayrılmanın sebebi ise ekonomisi tarıma ve hayvancılığa dayanan
Güney eyaletlerinin iş gücünü Sayahi köleler ile karşılıyor olmasıdır.
* Bu bölünmenin ardından başlayan Kuzey Güney savaşı 1865 de Güney
eyaletlerinin mağlubiyeti ve Konfedere Devletlerin yıkılması le sonuçlandı. Abraham
Linkoln Ülkenin birliğini tekrar sağladı ve tüm Amerika’da kölelik yasaklandı. Ancak
bu zaferden beş gün sonra Abraham Linkoln bir Güneyli tarafından düzenlenen
suikast sonucu hayatını kaybetti.
* Her ne kadar kölelik kanunen kaldırılmış olsada Afro Amerikalılar ülkede köle ve
parya muamelesi görmeye devam ettiler. Martin Luther King, Rosa Parks, Malcom
X. gibi aktivistlerin gayretleri sonucu ancak 1965 yılında ırk ayrımını sistemleştiren
yasalar kaldırıldı. Fakat Amerika tarihinde kalıtsallaşmış bu toplumsal sorun gayrı
resmi olarak dahi halen günümüzde devam etmekte ve domino taşları gibi her
ekonomik ve toplumsal krizde karşımıza çıkmaktadır.
* Sürekli gelişim halinde olan insanlık medeniyetinin hangi evresinde bu sorunu
tamamen aşa bileceğini bende çok merak ediyorum.
Kaynaklar
Wikipedia Web
^ [1] İç Savaşın başlaması 12 Nisan 1861 (İngilizce), National Park Service (U.S.
Department of the Interior.)
^ [2] 13. yasa değişikliği(İngilizce), Library of Congress
^ [3] Abraham Lincoln suikastı, The Library of Congress
