Antik Dönem dinleri hakkında konuşacak olursak, aklımıza ilk gelen isimlerden biri Olimpos dağının ve tanrıların kralı olan Zeus olur. O, gökyüzü, yıldırım, şimşek, gök gürültüsü, hukuk, düzen ve adelet tanrısıydı. İlk Yunanlar daha sonra Romalılar (Jupiter adıyla) ve dünyanın çeşitli yerlerindeki insanlar tarafından kendisine tapınıldı. Tanrıların babası olarak Zeus, her tanrının bireysel görevini gerçekleştirmesini sağlar, kötülükleri cezalandırır, uzlaşmayı sağlar ve adeta tanrıların danıştıkları, her şeyi bilen, güçlü arkadaşları gibidir.
Zeus sık sık insan yaşantısına müdahale etmekten de hoşlanır. Ölümlüleri dikkatlice izler, kötülük yapanları, sözünde durmayanları, yalan söyleyenleri ağır bir şekilde cezalandırır; hayırseverleri, adaletlileri, faydalı işler yapanları ödüllendirirdi. Çoğunlukla çok sayıda ölümlü kadınla girdiği aşk ilişkileriyle konuşulmuş olsa da, Zeus yoksul koruyucusu olarak, yeryüzündeki varlıklı insanlardan onlardan daha az şanslı olan vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamalarını istemiştir. Zeus hakkında herkesin bilmesi gereken 25 bilgiyi bu listede derledik.
25-
Zeus, Titanlardan olan Kronos ve Rhea’nın oğullarından biri. Bir kehanet nedeniyle, diğer kardeşlerini babası Kronos doğar doğmaz yutarken, son çocuk olan Zeus’u, annesi Rhea babasından kaçırdı.
24-
Rhea annesi Gaia’nın da yardımıyla, Zeus’u İda Dağına kaçırdı. Babasının egemenliğini elinden alacak zaman gelene kadar burada gözden uzak büyümesini sağladı.
23-
Başka bir efsaneye göre, Zeus Amalthea adlı bir keçi tarafından yetiştirildi. Kronos bebek Zeus’un çığlıklarını duymaması için her gece bir grup asker dans ettiler bağırdılar, kendi kalkanlarına mızraklarını tokuşturup sesler çıkardılar.
22-
Yetişkinliğe erişen Zeus, babasını mağlup edip kardeşlerini Kronos’un midesinden çıkarttı.
21-
Babasına karşı isyanından sonra Zeus göklerin ve yerin hükümdarı oldu. Kardeşlerinden Poseidon denizlerin tanrısı, Hades ise yer altı tanrısı oldu. Zeus Olympos dağında yaşamaya başlayıp buradan dünyayı yönetti.
20-
Daha çok gök gürültüsü ve şimşeklerle ilişkilendirilse de önce yağmur tanrısıydı. Öyle ya da böyle hep hava ile ilişkiliydi.
19-
Efsanevi Yunan şair Homeros, zamanında cennet olduğuna inanılan Olympos dağı için: Yunanistan’ın en yüksek dağı olması nedeniyle buranın hava tanrısının evi için en mantıksal zirve olduğunu açıklıyor.
18-
Zeus, sanat eserlerinde fiziksel olarak: Genellikle siyah ya da gri sakallı, uzun kıvırcık saçlı, uzun boylu, kaslı ve güçlü görünümlü bir adam olarak tasvir edilmiştir.
17-
Karısı Hera aynı zamanda kız kardeşidir. Ancak Zeus hiçbir zaman karısına sadık bir eş olmamıştır. Yaygın olarak bilinen birçok erotik macerası vardır. Bu ilişkilerin sonucu olarak: Apollon, Artemis, Hermes, Persephone, Dionysos, Perseus, Minos, Mousalar ve büyük Herakles gibi birçok tanrıtanrıça ve yarı tanrılar dünyaya gelmiştir.
16-
Bir aldatmaca ile Zeus, tüm zamanların en ünlü efsanevi kahramanı Herakles’in babası olmuştur. Kendini Alkmene’nin kocası Amphitryon olarak gizleyip, Herakles’in annesiyle beraber olmuştur.
15-
Zeus’un Hera ile evlenmeden önce iki kez evlendiğini biliyoruz. Babasına karşı kazandığı zaferden sonra, Titanlardan Okeanos ve Tetis’in kızları, bilgelik tanrıçası Metis ile evlenmiştir. Metis ile evliliğinden sonra adalet tanrıçası Themis ile evlenmiştir. Ondan Moiralar(kader tanrıçaları), Horalar(doğadaki düzeni simgeleyen tanrıçalar) ve Astraea doğmuştur.
14-
İşler ve Günler kitabında Hesiodos Zeus için: Kaygısız, yüksek sesli gülmeyi seven bir tanrı olduğundan bahseder. Ayrıca, bilge, merhametli, adil ve ihtiyatlı olduğunu, kimsenin onun vereceği kararları tahmin edemeyeceğini, öngörülemeyen bir tanrı olduğunu söyler.
13-
Zeus’un öfkeli bir tanrı olduğu da biliniyor. Kolay sinirlenir ve sinirlendiği zamanlar çok yıkıcı olabiliyordu. Sinirlendiğinde şimşek ve yıldırımları etrafa savurup, şiddetli fırtınalara neden olarak dünyayı alt üst edebiliyordu.
12-
Belki de bu durum Zeus’un neden kuvvet ve şiddetle ilişkilendirildiğini açıklıyor.
11-
Zeus’un verdiği cezalar gerçekten şiddetli olabiliyor. Ondan egemenlik ateşini alıp insanlara veren Prometheus’u bir kayaya bağlatıp, her gün ciğerini kutsal hayvanı olan dev kartalına yedirtti.
10-
Kızı Athena, Zeus’un başından doğmuştur. Athena en sevdiği çocuğudur. Yıldırımlarını ve Aegis(kalkan)’i Athena ile paylaşmıştır.
9-
Zeus’a ithaf edilen Olympia Zeus Tapınağı, Atina’nın merkezinde devasa bir tapınaktır. Tapınağın yapımına M.Ö. 6. Yy’da Atinalı tiranlar döneminde başlanmış, M.s 2. Yy’da Roma İmparatoru Hadrian döneminde tapınak tamamlanmıştır. Yunanistan’ın en büyük tapınağı ve antik dünyanın en büyük kült heykellerinden birine ev sahipliği yapmıştır.
8-
Zeus’un boğa kılığına girip, Europa’yı kaçırdığı sahnenin tasvirleri iki yunan euro’sunda ve Birleşik Krallık vize kartlarında kullanılmıştır. Cambridge Üniversitesi profesörü Mary Beard, bu sahnenin kullanımının tecavüzü yüceltmek olduğunu söyleyip eleştirmiştir.
7-
Seleukos hükümdarı Antiochus IV Epiphanes, Judean tapınağına Olympios Zeus heykeli diktirmiştir. Helenlenmiş yahudiler bu heykele Ba’al Shamen yani ”cennetin efendisi” demişlerdir.
6-
Zeus Roma tanrısı Jupiter ile özdeşleştirilmiştir. Çeşitli tanrılarla da senkretik bir ilişki içerisindedir. Mısır tanrısı Ammon, Etrüsk tanrısı Tinia gibi.
5-
Genellikle kehanet merkezleri Apollon, Themis gibi tanrıçalar ya da kahramanlara ithaf ediliyorken, Zeus’a adanmış bir kaç kehanet merkezi de vardır. Buna ek olarak bazı yabancı kâhinler kendilerini, Heliopolis(Lübnan)’deki Ba’al’lar gibi, Yunan Zeus’una veya Latin Jupiteri’ne adamışlardır.
4-
Olympia, baş tanrı Zeus’un önemli bir merkezi oldu. Zeus’u onurlandırmak için dört yılda bir Olimpiyat oyunları yapıp ve her yıl da festivaller düzenlediler.
3-
Zeus, verilen sözün ne olursa olsun tutulması gerektiğine inanırdı. Yalan söyleyerek birilerini aldatan kişileri cezalandırırdı.
2-
Yanından ayırmadığı kutsal hayvanı altın kartaldır. Kartal da Zeus gibi güç, cesaret ve adalet sembolü olmuştur. Daha sonra Zeus kartalı, Roma lejyonlarında kullanılan önemli bir simge olmuştur.
1-
İslamiyet, Hristiyanlık, Yahudilik, Budizm diğer küresel dinlerden önce Zeus dünya çapında kabul görmüş ilk tanrıdır. Büyük İskender sayesinde, Zeus ve antik Yunan dini onun fethettiği yerlere gitti. Roma İmparatorluğunun yükselişi ile beraber Yunan dini benimsenmiştir. Böylece Zeus, dünyanın birçok farklı bölgesinde ibadet keyfini yaşayan ilk tanrı olmuştur.
