İstanbul Sözleşmesi Nedir? Üniversite öğrencisi Pınar Gültekin’in canice katledilmesinin ardından İstanbul Sözleşmesi tekrardan gündeme geldi. Peki her kadın cinayetinde gündeme gelen bu sözleşme neler getiriyor?
Muğla’da okuyan öğrenci Pınar Gültekin eski sevgilisi tarafından vahşice katledildi. Katil Cemal Metin Avcı, tutuklandıktan sonra suçunu itiraf etti. Kendisinin tekrardan barışma talebini reddetmesi üzerine Pınar Gültekin’i öldürdüğünü söyledi. Tartışmalarının ardından çıkan kavgada elleriyle boğup öldürdüğünü ve ardından cesedini varilde yakıp üzerine beton döktüğünü söyledi. Sürekli olarak böyle cinayetlerle yüzleşen toplumumuz adeta bu durumlara alışmakla imtihan ediliyor. Bu yaşanan vahşetlerin önüne geçmek adına İstanbul Sözleşmesi’nin devreye girmesini isteyenlerin sayısı ise azımsanmayacak ölçüde.
İstanbul Sözleşmesi Nedir?
Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, genel olarak İstanbul Sözleşmesi olarak bilinmektedir. Sözleşme adından da anlaşılacağı üzere kadın haklarını korumak, kadına şiddet ve aile içi şiddet konularının temel standartlarını ve imzacı ülkelerin yapması gerekenleri belirleyen bir özelliğe sahiptir. 11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul’da imzaya açılması hasebiyle İstanbul Sözleşmesi diye bilinmektedir.
İstanbul Sözleşmesi Ne Zaman Yürürlüğe Girdi?
2011 yılında temelleri atılarak imzaya açılan İstanbul Sözleşmesi, 2014 yılında yürürlüğe girmiştir. Türkiye 12 Mart 2012 tarihinde ilk imzacı ülke olmuştur.
Temmuz 2020 itibarıyla Avrupa Birliği ve 46 ülke tarafından imzalanmıştır. Bu imzacı ülkelerin ise 32’sinde onaylanmıştır.
Sözleşmenin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
İmzacı devletlerin tam listesi.
Grevio Komitesi
Sözleşmeye dahil olan ülkelerin imzaları ile beraber vermiş oldukları taahütleri bağımsız uzmanlardan oluşan GREVIO Komitesi takip etmektedir. İmzacı ülkeler hakkında raporlamalar yapan Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddete Karşı Eylem Uzmanlar Grubu ( GREVİO) ilk değerlendirmelerine 2016 yılında başlamıştır. Komitenin başkanlığını 2015-2019 yılları arasında Profesör Feride Acar yürütmüştür.
İstanbul Sözleşmesinin Önemi Nedir?
İstanbul Sözleşmesi, kadına karşı şiddet ile mücadele bakımından hazırlanmış ve bağlayıcı nitelikte olan ilk uluslararası düzenlemedir. Kadın ve erkek arasındaki eşitliği sağlama amacı gütmektedir. Avrupa ülkeleri hukuki olarak bu sözleşmeye bağlıdırlar. Devletlerin üzerine düşen ise kadına şiddeti, aile içi şiddeti engellemek, mağdurları korumak ve suçluların kovuşturulmasını ve cezalandırılmasını sağlayacak politikalar geliştirmektir.
Sözleşmenin imzacı devletlere yüklediği yükümlülükler şunlardır:
Mali kaynak ayırmak, sözleşme yapısına eş hareket edecek resmi bir birimi hayata geçirmek ve sözleşme kapsama alanı ile akalı olarak sahadan veri toplamak bu verileri incelemek ve yayınlamak.
İstanbul Sözleşmesi Kapsamına Giren Suçlar
– Ev içi şiddet (fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik)
– Taciz amacı güden davranışlar; takip etmek, sanal tehdit..
– Tecavüz de dahil olmak üzere, cinsel şiddet uygulamak.
– Cinsel tacizde bulunmak
– Zorla evlendirmek, erken yaşta evlendirmekte buna dahildir.
– Kadınların sünnet edilmesi
– Kürtaj yapmaya ve kısırlaştırmaya zorlama.
Mağdur olan kimse failin eşi, hayat arkadaşı yada ailenin bir ferdi ise, aile içinde işlenen suçların özellikle travma yaratıcı etkisini vurgulamak üzere bu kişinin cezası daha da ağırlaştırılabilir.
