Sınır Tanımayan Gazeteciler’in (RSF) her sene yayımladığı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nin 2019 verilerine göre Türkiye, basın özgürlüğünde 180 ülke arasında 157’nci sırada yer aldı. Ayrıca, Türkiye dünyada en fazla profesyonel gazetecinin hapiste olduğu ülke. Listenin başında ise Norveç yer alıyor. Norveç ile Türkiye’yi demokrasi ve basın özgürlüğü açısından kıyaslamak dahi mümkün gibi görünmüyor çünkü aralarında dağlar kadar fark olduğu çok açık. Türkiye’de otoriter iktidarın da etkisiyle doğruları yazmak, gazetecilik yapmak bir hayli zor olmasına rağmen bu meslek alanına eleman yetiştiren iletişim fakülteleri de mantar gibi çoğalıyor. Peki; gerçekten Türkiye’de herkes gazeteci olabilir mi? Bunun cevabı tabii ki Hayır. Tabiatı gereği zaten zor olan gazetecilik, Türkiye’nin şartlarında daha da yapılması güç bir meslek haline geliyor. Bu sebeple Türkiye’de gazeteci olmak için mutlaka sahip olmanız gereken 6 özelliği sıraladım.
1. Cesur olmak
Türkiye’de yazdığınız haber ne kadar gerçek ve çarpıcı olursa olsun buna bedel olarak başınıza pek çok şey gelebilir. Üstelik genel yayın yönetmeninizin sizi koruma ihtimali de çok düşüktür. Bir sabah işe geldiğinizde kovulduğunuzu güvenlikten öğrenebilirsiniz. Hapis cezalarıyla sonuçlanabilecek ciddi davalarla boğuşmanız gerekebilir. Hatta yargılama sürecinde cezanız belli olmadan bile hapiste yıllarca kalabilirsiniz. Tabii bunlar “iyi” ihtimaller. Uğur Mumcu Türkiye’de gerçek bir gazeteci olmanın bedelini en ağır şekilde ödemiş isimlerin başında geliyor. Kısacası Türkiye’de gerçek bir gazeteci olmak cesaret işidir.
2. Güçlü bir etik anlayışına sahip olmak
Maalesef ki Türkiye’de en çömez gazeteci bile sansürle karşı karşıya kalıyor. Medya patronu ya da haberini yaptığınız “itibarlı” kişi sizi bir şekilde işinizle tehdit edip haberi yayınlamanıza engel olabiliyor. Meslektaşlarınız da sizin önünüze geçmek için elinden geleni yapabiliyor. Bu noktada gazetecilik etik anlayışını çok iyi bilip hareket etmek bir hayli zor olabiliyor. Çünkü korkup yanlış olanı yapmak sadece küçük bir ana bakıyor. Bu noktada güçlü bir ahlak anlayışı sizi “kurtarabilir”.
3. Esnek çalışma saatlerinde çalışabilmek
Türkiye, coğrafi ve siyasi özellikleri nedeniyle pek çok olayın hızla geliştiği bir ülke. Diğer ülkelerdeki gibi durağan bir gündemi olmadığı için gazetecinin klasik bir mesai saati bulunmuyor. İster muhabir ister editör olun bir olay meydana geldiğinde ister istemez işinizi yarım bırakamıyorsunuz.
4. Mobbing ve aşırı strese dayanıklı olmak
Türkiye’deki yoğun gündem ve olumsuz olayların verdiği stresin yanı sıra, medya patronu, genel yayın yönetmeni ve iktidarın gazeteciye uyguladığı baskı kişiyi psikolojik olarak çok kötü bir şekilde etkiliyor. Eğer gazeteci olmak istiyorsanız bu strese göğüs germek zorunda olduğunuzu bilmelisiniz.
5. Hızlı ve aktif olabilmek
Çoğu medya kuruluşu, bütçe gereği az elemanla çalışıyor. Bu nedenle bir gazeteci, birden fazla kişinin yaptığı işi tek başına yapmak zorunda kalıyor. Ayrıca, bu kadar gündemi yoğun bir ülkede sürekli hızlı bir şekilde işinizi yapmanız gerekiyor. Bu nedenle, hızlı ve aktif bir yapıda olmanız gerekli.
6. Gazetecilik tutkusuna sahip olmak
Türkiye’de gazeteci olmak için en temel olarak sahip olmanız gereken özellik gazetecilik tutkusuna sahip olmaktır. Bütün olumsuzluklara, başınıza geleceklere ve strese rağmen haber kokusunu aldığınızda onu yayınlamak için heyecanlanıyorsanız gazeteciliğe tutkuyla bağlısınız demektir.
