Bu yazıda, özellikle Amerika’da ve Avrupa ülkelerinde uzun yıllardır ciddi bir akım olan Black Friday kavramının ne olduğunu konuşacağız. Son yıllarda ülkemizde de Black Friday akımının kendini gösterdiğini ve bu çılgınlığın ülkemizde de baş gösterdiğini görmek mümkün. Ülkemizde daha çok online alışverişte kendini gösterse de, dünyada insanlar mağazaların önünde 24 saat önceden uzun kuyruklar oluşturmaya başlıyorlar. Sebebi ise çılgın bir indirim!
Peki her yıl milyonlarca alışveriş bağımlısının mağazalara koşup deli gibi alışveriş yapmasına sebep olan Black Friday, yani Kara Cuma nasıl ortaya çıktı?
Black Friday, Yani Kara Cuma’nın Doğuşu
Kara Cuma, Hristiyanların Şükran Günü olarak kutladıkları günün hemen ertesi sabahında gerçekleşen bir etkinlik. Ünlü markalardan, sokak satıcılarına ve butiklere kadar neredeyse tüm satıcılar bu tarihte ürünlerinde çok ciddi indirimler uyguluyor. Öyle ki bazen bu indirim %80 oranında varabiliyor. İndirimin yanı sıra pek çok kampanya var ve birçok hediye ürün de sizlerin oluyor. Black Friday, ifadesi ilk defa 1961 yılında Amerika’da bulunan bir yerel gazete tarafından kullanıldı. Amerika’da yer alan bazı mağazaların belirli bir güne ortak indirim günü olarak duyurmasının ardından çok ciddi bir alışveriş çılgınlığı yaşandı. Yaşanan bu yoğunluğun ardından söz konusu indirimin olduğu güne Kara Cuma ismi verildi. Ve bu ortak indirim kampanyası adeta bir gelenek haline getirildi.
Black Friday’in Normal Bir İndirimden Ne Farkı Var
Kara Cuma kampanyasının olduğu mağazalar sabaha karşı 4 ila 5 arasında kapılarını açıp müşterileri kabul etmeye başlarlar. Yani bugün gerçekleşen her eylem normal bir alışveriş gününden farklı bir atmosferde olduğunuzu size hissettirmek amacıyla gerçekleşir. Alışveriş daha gün aydınlanmadan başladığı için söz konusu güne Kara Cuma ismi verilmiş olduğunu savunanlar da var. Diğer teori ise bugünlerde mağazaların tamamen yağmalanması, insanların indirimli ürünü kapmak için gözlerinin dönmesi sebebiyle birbirlerini ezmeleri ve kazayla bile olsa yaralayıp öldürmeleri sebebiyle bu güne Kara sıfatının verildiğidir. İnsanlar kara cuma indirimin olduğu gün işlerini ve okullarını bırakıp alışverişe koşuyorlar. Amerika’da son birkaç yıldır 100 milyondan fazla kişinin alışveriş yapmak amacıyla mağazaları ziyaret ettiği belirlenmiş. Yaklaşık üç veya dört gün süren bu alışveriş çılgınlığında 2019 yılında Amerika bünyesinde 50 milyar $’dan fazla para harcanacağı öngörülüyor. İnsanlar normal bir günde alacağı ürünlerin on hatta belki yirmi katını satın alıyorlar.
Hükümetler İçin Müthiş Bir Fırsat
Normal bir günde belkide sizin 10 TL’ye aldığınız kazak hükümet için çok bir anlamı ifade etmeyebilir. Ama Kara Cuma gününde milyonlarca insanın aynı anda 10 TL’ye kazak alması hükümet için müthiş bir sıcak para akışı kaynağıdır. Mağazalar ürünleri çok uygun fiyatlara satarlar. Çünkü zaten sürümden kazanacakları para normal bir günde yaptıkları satıştan elde edecekleri kardan çok daha fazladır. İnsanlar normalde yapacakları bir alışverişin belki de on katını yaparlar ve bunu toplu olarak yaparlar. Bu toplu alışverişi de ülke çapında milyonlarca insan aynı anda yapar. Bu da hem işletmelerin üzerinden, hem de ürünlerin üzerinden hükümete çok ciddi bir vergi ödeneceği anlamına gelir. Bu sebeple bu birkaç günlük çılgınlık daima desteklenir.
Peki Türkiye’de Black Friday Nasıl Bir Konumda?
Türkiye’de de insan var diğer ülkelerde olduğu gibi bir şeyi indirimle alma söz konusu olduğunda elbette buna yoğun bir ilgi gösteriyorlar. Ama biz de Black Friday kavramı henüz diğer ülkelerde olduğu kadar yaygın değil. Dediğimiz gibi daha çok online alışverişte kendini gösteriyor. Aynı zamanda bu kavramın Kara Cuma olarak tercüme edilmesi de Türkiye’de bir kesimi sinirlendiriyor. Müslüman vatandaşların ağırlıklı olduğu bu ülkede, İslamiyet dininin kutsal günü kabul edilen Cuma gününe Kara sıfatı addedilmesini öfkeyle karşılayıp alışveriş yapmayı reddeden bir kesim de var. Oysa konunun inançla bir alakası yok. Black Friday, tamamen ekonomik hedefler üzerine kurulu bir para kazanma stratejisi. Hem müşteri kazanıyor hem de firmalar kâr elde ediyor.
