Bir insanın hayatı boyunca yalan söylememesinin mümkün olmadığını düşünüyorum. Bence yalan söylemek düzgün bir hayat yaşayabilmek için en önemli ihtiyaçlardan biri. Yalan söyleme kavramı her zaman insana çok itici gözükür. Oysa bazı yalanlar kendi menfaatimiz için değil karşımızdaki insanı korumak veya onun mutluluğunu muhafaza etmek için söylenmiş yalanlardır. Böyle durumlarda şayet yalanı yakalasak bile karşımızdaki insana olumlu yaklaşmalıyız ve elimizden geldiğince yapıcı olmalıyız. Dürüst olalım, biz de çoğu zaman yapmak istediğimiz şeyler hakkında veya hislerimiz hakkında yalan söylüyoruz. Yazının başında da söylediğim gibi yalan söylemeden yaşamak bence pek de mümkün değil. Patolojik yalan söyleme durumundakiler ise bunu tüm hayatına yaymış diyebiliriz.
Fakat evet elbette bu yalan söyleme alışkanlığını tüm hayata yayan ve neredeyse dürüst olup olmadığını ayırt edemeyeceğiniz kadar çok yalan söyleyen insanlarda elbette bir problem var. Bugün yazınızda patolojik yalancılık konusundan bahsedeceğiz.
Patolojik Yalancılık / Pseudologia Fantastica Nedir?
Patolojik yalancılık mevzusu tıp camiasının üzerinde çokça tartıştığı bir konudur. Çünkü temelde aslında bu durumun bir belirti mi yoksa hastalığın, yani problemin, kendisi mi olduğunu çözememektedirler. Patolojik yalan söyleme durumu sıradan yalan söyleme durumlarına göre pek çok açıdan farklılık gösterir. Sıradan yalanlar belirli bir amaçla söylenirler ve bu amaç herkes tarafından görebilecek kadar aşikardır. Bir cezayı engelleme veya bir ödülü elde etmek amacıyla söylenmişlerdir. Yani sıradan bir yalanın söylenirken neyi hedeflediği ne açık ve net bir şekilde görebilirsiniz. Yalan söylemek kişi için altında kendince haklı hikayesi olan ve bu iki ay üzerine inşa edilen bir aksiyondur.
Oysa patolojik yalanlar neredeyse çoğu zaman bir mantıklı hikaye bile sahip değillerdir. Patolojik yalancılık hali amacı ve motivasyonu belirlenemeyen bir yalan söyleme halidir. Bu duruma gelmek için tüm hayat boyu kişi kendini hazırlamış da olabilir. Patolojik yalanlar söylenirken altlarında uzun bir anlatıları vardır. Bu anlatı da tamamen yalandır. Ama işin enteresan tarafı yalan söyleyecek olan kişinin bir motivasyona sahip olmamasına rağmen, sırf yalan söylemek istediği için bu kadar kapsamlı bir hikaye oluşturabilmesi ve bu hikayeyi diğer insanlara takılmadan sunabilmesidir.
Kendi Söylediğine Kendi İnanır
Enteresan durumlardan bir tanesi de budur. Sıradan bir yalancı çoğu zaman yalan söylediğinin farkındadır ve söylediği yalana elbette inanmaz. Söylediği her yalanı aklında tutmaya çalışır ve tutamadığı zamanlarda da zaten yakalanır ve yalan söyleyerek hayatının hatasını yapmış olduğunu anlar. Bu adeta bir döngüdür. Sıradan yalanlar söyleyen birini söylediği yalanlarla yüzleştirdiğinizde, çok büyük bir ihtimalle bir süre sonra yalan söylediğini kabul edecek ve mahcubiyetini gidermek ve hatasını telafi etmek için elinden geleni yapmaya çalışacaktır. Oysa patolojik olarak yalan söyleyenler bu durumdan tamamen farklı bir durumun içinde bulurlar kendilerini. Patolojik yalancılar kendi söyledikleri yalanlara inanma eğilimindedirler. Çünkü o yalanı söylemek için o kadar derin bir hikaye oluşturmuşlardır ki bir süre sonra bu hikaye, her ne kadar içten içe yalan olduğunu bilseler de, onların gerçeği haline gelmiştir.
Patolojik yalancılık halini psikolojik bir rahatsızlık olarak kabul edenler olduğu gibi aynı zamanda bunun bir rahatsızlık değil bir rahatsızlığın belirtileri olduğunu iddia edenler de vardır. Bu sebeple bu rahatsızlığın tedavisi üzerinde fazla durulmamış ve nasıl tedavi edileceği ile ilgili kapsamlı araştırmalar yapılmamıştır. Patolojik yalancılar, yalan söylemek ve söyledikleri yalanlara inanmak dışında hiçbir belirti göstermeyebilir. Fakat bazı zamanlar patolojik yalancılık halini hırsızlık veya dolandırıcılık gibi suç eğilimleri de takip edebilir. İşte tıp dünyasını teşhis anlamında arada bırakan da bu durumdur.
