TAKİFEMİ(CLUTTERİNG=HIZLI= DAĞINIK KONUŞMA RAHATSIZLIĞI)

Fotoğraf sahibi: cottonbro studio (@cottonbro studio on Pexels)

Hızlı konuşma  düzensiz ritim ve zayıf sözdizimi veya dilbilgisi ile karakterize edilen ve konuşmanın anlaşılmasını zorlaştıran bir konuşma ve iletişim bozukluğudur. Nörolojik bir rahatsızlıktır. Türkiye’de cluttering(dağınık) veya takifemi diye bilinir. Fakat gerçek ismi taşifemi veya taşifrazidir. Taşifemi Türkçe’ye çevrilirken ş harfi k harfi diye geçmiş ve zamanla takifemi diye bilinmiştir. 
Takifemi akıcılık bozukluğu olarak da tanımlanan bir konuşma ve iletişim bozukluğudur .
Şu şekilde tanımlanır:
Konuşma anormal derecede hızlı, düzensiz veya her ikisi olarak algılanan bir hız ile karakterize edilen bir akıcılık bozukluğudur (ancak ölçülen hece hızları normal sınırları aşmayabilir). Bu hız anormallikleri ayrıca aşağıdaki semptomların bir veya daha fazlasında kendini gösterir:
(a) çoğunluğu kekemeliği olan kişilerde tipik olmayan aşırı sayıda akıcısızlık ; 
(b) sözdizimsel ve anlamsal kısıtlamalara uymayan duraklamaların sık sık yerleştirilmesi ve prozodik kalıpların kullanılması ; ve 
(c) özellikle çok heceli sözcüklerde, sesler arasında uygunsuz (genellikle aşırı) eş artikülasyon dereceleri .
Belirti ve bulgular
Dağınık yani hızlı konuşma, normal konuşmacılar tarafından sergilenir ve genellikle yanlış bir şekilde kekemelik olarak adlandırılır. 
Her iki iletişim bozukluğu da normal konuşma akışını bozar, ancak birbirlerinden farklıdırlar. Kekeme bir kişinin tutarlı bir düşünce kalıbı vardır, ancak bu düşüncelerini sesli olarak ifade etmekte zorlanabilir; buna karşılık, bir takifeminin düşüncelerini kelimelere dökmekte hiçbir sorunu yoktur, ancak bu düşünceler konuşma sırasında düzensiz hale gelir. Hızlı konuşma rahatsızlığında genel olarak aşağıdaki belirtiler görülür:
-Konuşmada fiziksel mücadele çok az veya hiç yoktur. 
-Kafa karıştırıcı, dağınık dil veya konuşma becerileri.
-Akıcılığı ve hız sorunları hakkında sınırlı farkındalık.
-Konuşmaya “yavaşlamanız” veya “dikkatinizi vermeniz” istendiğinde (veya kaydedilirken) geçici iyileşme.
-Kekeleyen veya dağınık olan birkaç kan akrabası.
-Dağınıklık semptomlarından kaynaklanan sosyal veya mesleki problemler.
-Zekanın azalmasıyla ilgili olmayan öğrenme güçlüğü.
-Özensiz el yazısı.
-Dikkat dağınıklığı, hiperaktivite veya sınırlı bir dikkat süresi.
-İşitsel algısal zorluklar.
Teşhis
Tedavi görmeden önce, takifemi olduğundan şüphelenilen birine doğru teşhis konulması önemlidir. Teşhisi koymak için bir dil ve konuşma terapistine danışmanız önerilir. Değerlendirme süreci, konuşma bozukluğunun olup olmadığını belirlemeyi ve diğer iletişim sorunlarından veya konuşma güçlüğüne neden olabilecek diğer teşhislerden ayırt etmeyi içerir. Konuşma bozukluğu teşhisine ek olan bu diğer problemler/teşhisler, sınıf öğretmenleri, özel eğitimciler veya psikologlar gibi diğer profesyonellerin katkılarını veya raporlarını da gerektirebilir. Değerlendirme, akıcılık sorununun yanı sıra birlikte var olan konuşma, dil, öğrenme veya sosyal sorunları da içermelidir. Takifemi olduğundan şüphelenilen kişi okuldaysa, kapsamlı bir akademik başarı testi yaptırmak iyi bir fikir olabilir (örn. matematik, yazma ve okuma) ve hatta bir zeka testi. Teşhis, dağınıklığın olup olmadığını ve ayrıca kekemelik, dil bozukluğu veya öğrenme güçlüğü gibi başka hangi sorunların mevcut olduğunu belirtmelidir. Kekeleyen bir kişi aynı zamanda kekemelik de yapıyorsa, bazen kekemelik kendi kendine veya konuşma terapisiyle azalana kadar kekemeliğin fark edilmeyeceğini not etmek önemlidir.
Tedavi
Takifemi insanlar için terapi, genellikle iletişim bozulmalarını en çok neyin etkilediğini ele alır. Normalde, terapinin ilk hedeflerinden biri konuşma hızını azaltmaktır, ancak bu, hızlı konuşan kişi için kolay olmayabilir. Dağınıklığı olanların duraklatmayı, dağınıklığı olmayan konuşmacılara göre daha az kullanması yaygın bir durumdur. Bu nedenle, sistemlerinin kaldırabilecekleriyle uyumlu daha yavaş bir hız elde etmenin bir yolu, doğal yerlere duraklamalar eklemektir. Çoğu zaman, dağınıklığa kasıtlı olarak ara vermesi öğretilmelidir. Kişi nerede duracağını bilemiyorsa, gerçekten söylediği bazı anlaşılmaz cümleleri (bir kayıttan) önce kelimeler arasında boşluk bırakmadan sonra normal aralıkla yazmak yararlı olabilir. Aradaki farkı görmek, genellikle uygun duraklama konumlarını bulmayı öğrenmeye yardımcı olabilir.  
Bazıları için duraklamalar ekleyerek konuşma hızını yavaşlatmak konuşma netliğini artırmak için yeterlidir. Diğerleri için, duraklamalar arasında hala net olmayan konuşmalar bulunmaktadır. 
Konuşma hızının yavaşlatılması, dağınıklığın semptomlarının çoğuna yardımcı olabilir ve birkaç farklı yolla başarılabilir, ancak dil ve konuşma terapistlerinin danışanlarını sürekli olarak “yavaşlamaları” için dırdır etmemeleri çok önemlidir, çünkü bu işe yaramadığı gibi tedavinin gecikmesine yol açar. Ek olarak, duygusal uyarılma veya stres arttığında konuşma hızının da arttığını hatırlamak önemlidir. 
Tedavi sürecinde hayal gücü ve dikkatli gözlem kullanılabilir. Örneğin, konuşamayan bir yetişkinden, gerçekten konuşmadan önce yavaş ve net bir şekilde konuştuğunu hayal etmesi istenebilir. Ek olarak, konuşmalarında iletişimin bozulmaya başladığı yerlerde, konuşmasını bozan kelimeleri göstermek için video ve ses kayıtları kullanılabilir. 
Dağınıklığı olan bazı kişiler, hikayeleri mantıklı ve sıralı bir şekilde anlatmayı öğrenmek için yardıma ihtiyaç duyacaktır. Anlatılara basit, kısa cümlelerle nasıl başlanacağını öğrenerek ve yavaş yavaş daha uzun, daha karmaşık cümleler kurarak buna yardımcı olunabilir. 
Bir konuşma terapistinin, konuşma bozukluğu olan bir çocuğa yardım ederken kullanabileceği tekniklerden bazıları şunlardır: 
Sesli Okuma Alıştırması – Kısa bir pasajdaki her bir kelimenin tonlama ve telaffuz alıştırması yapmak, konuşma kalıplarına dikkat çekmenin ve konuşmayı daha kolay anlaşılır kılmak için sözcükleri ve heceleri ayırma alıştırmasının harika bir yoludur. 
-Duraklama ve Nefes Alma – Dağınık konuşmayla mücadele eden birçok insan ne kadar uzun olursa olsun, düşüncelerini veya cümlelerini tek bir nefeste tamamlamaya çalışır. Konuşma terapisti, uygun molalar ve duraklamalarla nasıl konuşulacağı konusunda kişiye koçluk yapacaktır. 
-İç Sesinizi Kullanmak – Genellikle birisi kolayca anlaşılmadığında, daha yüksek sesle veya daha hızlı konuşur, ancak bu, konuşmanın netliğine yardımcı olmaz. Birey, ses tellerindeki baskıyı azaltan ve dolayısıyla uygun artikülasyon için yer açan “iç sesi” ile konuşmayı öğrenmesi için teşvik edilecektir. 
-Konuşma Hızınızı Anlamak – Konuşma hızınızı anlamak ve farkında olmak önemlidir. Bu, sizin için normal konuşma hızının ne olduğunu ve neyin çok hızlı olabileceğini belirlemenize yardımcı olacaktır. 
-Abartılı Konuşma ve Vurgulu Heceler – Abartılı konuşma pratiği yapmak, bireyin bir kelimedeki her sesi telaffuz ederek konuşmanın uygun hızına kendini zorlamasını sağlar. Abartılı konuşma pratiği yapmak için zaman harcamak, aynı konsepti günlük yaşamınıza uygulamanıza yardımcı olur.
Dağınık konuşma ile mücadele eden herkesin bu yöntemlerin hepsini uygulaması gerekmediğini not etmek çok önemlidir. Konuşamayan biriyle konuşmanın netliğini artırmanın anahtarı, tutarlı uygulamadır. Normal konuşmacılar her zaman 0 akıcı olmadıklarından, mükemmel akıcılığa ulaşmaya çalışmanın gerçekçi olmayan bir hedef olduğunu unutmamak da önemlidir.
Tarihçe
Battaros hızlı ve düzensiz bir şekilde konuşan efsanevi bir Libya kralıydı. Onun gibi konuşan diğerlerinin battarismus diye tanındığı belirtilmektedir. Bu, dağınık konuşma bozukluğunun en eski kaydıdır. 
1960’larda dağınıklık , Yunanca “hızlı konuşma” için türetilen bir kelime olan taşifemi olarak adlandırılıyordu. Bu kelime artık dağınıklığı tanımlamak için kullanılmamaktadır çünkü hızlı konuşma, dağınıklığın gerekli bir unsuru değildir.
Deso Weiss, dağınıklığı “merkezi dil dengesizliğinin” dışa dönük tezahürü olarak tanımlamıştır.

Rıdvan Kaya
İlahiyat, elektrik, ziraat mühendisliği, ağız ve diş sağlığı okudum.
Subscribe
Bildir
0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Önceki
İBLİS MELEK Mİ? İBLİS KIYAS YAPTIRIR! İBLİS VE KUR’AN

İBLİS MELEK Mİ? İBLİS KIYAS YAPTIRIR! İBLİS VE KUR’AN

Sonraki
DİYABET (ŞEKER HASTALIĞI)

İlginizi Çekebilir

kooplog'dan en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerez (cookie) kullanıyoruz.