BİR DAMLA SU MİLYARLARCA YAŞINDA

Çarpışan kıtaların yarattığı enerjiyi  hissetmek, öldürücü dinazolarla yüzleşmek, garip yaşam formlarıyla dolu okyanusa dalmak, küresel buz devirlerinin keskin soğuğunu hissetmek, kozmik füze saldırılarının öfkesini yaşamak için zamanda dünyanın doğumuna gidelim. Dünyamızın hikayesi 5 milyar yıl önce başlıyor.

Dünyamız Ev Dediğimiz Gezegene Benzemeye Başladı: Bu kadar muazzam bir şeyin toz ve kayadan oluşması inanılmaz görünüyor. Milyonlarca yıl boyunca yer çekimi kayaları birleştiriyor. Kaynayan sıvı top. Karbondioksit, nitrojen ve su buharı. 4 milyar yıl önce dünyaya saldıran meteorların üzerinde su kristalleri var. 20 milyon yıldan fazla dünyayı bombaladıkları için su birikintileri oluşuyor. Gelecekte bir içecek içtiğimizde bu suyu yutabiliriz. Çekirdek eriyik halde kalıyor. Yüzeyi soğuyor ve kabuğu oluşturuyor. Gezegenin doğumundan 700 milyon yıl sonra hayat veren su yüzeyi kaplıyor. Okyanustan patlayan volkanlar soğudukça adalar oluşuyor. Bu adalar birleşecek kıtaları oluşturacak. Nihayet bebek dünyanın suyu ve karası var.

Gezegenin Oluşmasında Bir Dönüm Noktası: Atmosfer çok zehirli ve sıcak. Meteorlar okyanusun tabanına karbon, ilkel proteinler ve amino asitleri taşıyorlar. Deniz suyu kabuktaki çatlaklardan aşağı sızdı. Sıcaklığı arttı mineral ve gaz topladı. Göktaşlarındaki bütün kimyasal ve minerallerde eklenince su kimyasal çorba haline geldi. Bir şekilde bu kimyasallar bir araya gelip hayat yarattılar. Şimdi su mikroskobik organizmlarla dolu. Mikroskobik yaşam milyonlarca yıl sürüyor.

Artık Dünyamızın Oksijeni Var: 3.5 milyar yıl önce suda oluşan bakterileriler (stramatolit) oksijeni üretiyor, oksijen sudaki demiri paslandırıyor. Ve pas demir zengini kayalar oluşturmak için okyanus tabanına çöküyor. Dalgaların üzerinde oksijen, atmosferi değiştiriyor. Bir sonraki nefesimizi bu milyar yıl öncesi bakteriler sayesinde alıyoruz. Ve 2 milyar yıl boyunca oksijen seviyesi artmaya devam ediyor. Gezegenin dönüşü yavaşladıkça günler uzamaya başlıyor.

Önce Ateş Topuydu Sonra Donmuş Buzdan Bir Top: Milyonlarca yıl geçiyor. Bu zamanda Dünyamız Mars’a benziyor. 650 milyon yıl önce gezegeni ele geçiren en uzun ve soğuk ve buz devri başlıyor. Bütün gezegen üç kilometre kalınlığında buz tabakasının altında gömülü. Çekirdek hala güneşin yüzeyinden daha sıcak.

Okyanusta Yaşam Başlıyor: 15 milyon yıl sonra patlayan volkanlar buzu eritmeye başlıyor. Buzdaki oksijen mor ötesi ışınlarla reaksiyona giriyor, Hidrojen Peroksit’i oluşturuyor. Buzlanmaya dayanan ilkel bakteriler oksijenle dolu okyanusta evrim geçirdi. Her yerde bitkiler ve çok hücreli organizma (Vivaksiya) var. Artan oksijen büyümelerine ve kemikli iskeletler geliştirmesini sağlıyor. Mikroskobik canlılar dev canlılara dönüyor. Dalgaların altında binlerce bitki ve hayvan türü var.

Ozon Tabakası Oluşuyor: Karada henüz yaşam yok. Oksijen güneş radyasyonuyla temasında ozona donüşüyor. Bu gaz gezegenin etrafında bir battaniye oluşturuyor. Ozon tabakası ölümcül radyasyonu emiyor. 120 milyon yılı aşkın sürede ozon tabakası kalınlaşıyor. İlk kara bitkileri yosunlu yumrular yaşamaya başlıyor ve oksijen üretiyorlar.

Dinazorlardan 20 Milyon Yıl Öncesi Et Ve Ot Oburlar Hayatta: Embriyonik tohumla bitki yaşamı patlatıyor. Mütevazi tohum gezegene hayat saçıyor. Yanan kaya ve tozdan hayat fışkıran yeşil bir gezegene dönüşüyor. Bu devasa bitkileri gelecekte yakıt olarak kullanacağız. Devasa büyüklükte ki et ve ot oburlar hayatta. Fakat oda ne? Yer gittikçe ısınıyor. Eriyip kayaları yutuyor yaşam neredeyse bitiyor. 250 milyon yıl önce başladığımız yere geri döndük karada ve denizde yaşam olmayan bir gezegene.

Yaşamın Tamamen Yok Olmasından Bu Yana 50 Milyon Yıl Geçti: Şimdi yaşam tekrar başlıyor. Dinazorlar dönemi başlıyor. Denizde ve karada yaşam canlanıyor. Ölen balıklar ve planktonlar okyanus tabanına çöküyor ve gelecekte petrol olacaklar. Arabalarımızdaki her bir litre yakıt gezegendeki her plastik, duvarlarımızdaki boya, ayağımızın altındaki halı, yıkandığımız sabun bile hepsi bu yolla meydana geldi. Asteroidin çarpmasıyla dinazorlar dönemi bitiyor. 65 milyon yıl önce, 165 milyon yıllık saltanatları yok oldu. Bazı sürüngenler yer altına kaçtı va hayatta kaldılar.

Tekrar Buz Devri Başlıyor: 40 bin yıl önce dünyanın yörüngesinde karbondioksit seviyesinde ve sularda olan doğal bileşenler dünyayanın ısısını düşürüyor. Dünya ve onun sakinleri buz devrine giriyor. Dinazorlar ve buz devri hepimizin bildiği süreç.

Dünyamızın hikayesi halen yazılmaya devam ediyor. Gezegenimizi bu kadar özel yapan şey inanılmaz hikayesi. Görüyoruz ki yaşadığımız gezen aktif, canlı, değişiyor, yaşıyor. Bir gezegenin oluşmasının ne kadar uzun zaman aldığını keşfediyoruz. Su bize ulaşmak için bir meteorun içinde milyonlarca kilometre yolculuk yapıyor. Her yudum, her gölet, okyanustaki her damla milyarlarca yıl yaşında. Günümüzde köprü, gemi ve gökdelen yapmak için kullandığımız demir, milyon yıl öncesi okyanus tabanına çöktü.

Sokakta tekme attığımız taşın bile milyarlarca yıllık hikayesi var. Bir öykü biterken bir başkası başlıyor. Dünyamızın öyküsü içinde insanın öyküsü başlıyor. Bütün evren insana hizmet ederken, insanlık bencil arzularını doyurma çabasıyla dünyayı çöpe dönüştürüyor. Kendi varlığımızı herşeyin ve herkesin üstünde tutarak kayığımıza açtığımız deliği nasıl tamir edeceğiz. Evrenin bir parçası olan bizler, doğanın kendinden bize verdiği kodu çözene kadar bir damla suda boğulacağız. Doğanın kendine verdiği kodu çözen hayvanlar, bitkiler gibi doğamızı anlayıp içsel kodumuzu çözdüğümüzde merdiveni tırmanmaya başlayacağız.

Hlhll
İNSANLIK BİRBİRİNE BAĞLI VE BAĞIMLIDIR
Subscribe
Bildir
0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Önceki
NE ALAKASI VAR
Sonraki
DOKUNDUĞUM HER ŞEY ALTINA DÖNÜŞSEYDİ

DOKUNDUĞUM HER ŞEY ALTINA DÖNÜŞSEYDİ

İlginizi Çekebilir

kooplog'dan en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerez (cookie) kullanıyoruz.