Ülkemizde kariyer kavramı; toplumun değer verdiği, statüsü yüksek, geliri fazla olan mesleklerle ilişkilendiriliyor. Doktor, avukat, mühendis gibi toplum tarafından kabul gören mesleklere sahip olanların kariyer sahibi olduğu düşünülürken; vasıf gerektirmeyen, mavi yakalı diye tabir ettiğimiz kesimin ise kariyer sahibi olmadığını düşünülüyor. Yaptığı işin niteliğine bakılmaksızın, bir avukatın kariyeri olduğu gibi beden işçisi mesleğinde çalışan bir kişinin de kariyeri mevcuttur. Kariyer kavramı, bir meslekte zaman ve çalışmayla elde edilen aşama, başarı ve uzmanlık olarak tanımlanmaktadır. Tanımdan direkt olarak mesleğin niteliğiyle alakalı olmadığını anlayabiliyoruz.
Kişilerin mutlu, huzurlu bir yaşama sahip olmaları için yeteneklerine uygun ve yapmaktan hoşlanacağı bir mesleği seçmeleri gerekir. Bunun için de öncelikli olarak doğru bir kariyer planı yapılması gerekiyor. Toplum tarafından değer addedilen, ailelerin yönlendirmeleriyle yapılan meslek seçimi kariyer yolunu oldukça meşakkatli ve hoş olmayan bir duruma götürebilir. Yetenek ve becerilerine uygun meslek seçimi, kişilerin mesleği tutkulu ve keyifli bir şekilde yapmalarını sağlayacaktır. Sevdiğiniz işi yaparsanız bir gün bile çalışmış sayılmazsınız diyor, Konfüçyüs.
Atatürk Medeni Bilgiler kitabında meslek nasıl intihap olunur ve yapılır kısmında şu açıklamalara yer veriyor: Çalışmak zorlamayla olacak bir şey değildir. Yeteneklerinize uygun ve gücünüzle orantılı bir meslek bulmalı ve seçmelisiniz. Gençlerin en önemli meselesi meslek seçimi olmalıdır. Herkes yeteneğine göre bir meslek ve mevkide görev yapmalıdır. Gençler dıştan görünen faydalarına kapılıp, mesleği seçerse, mesailerini boşa harcamış olur. Bunun sonucunda da başarısız olurlar, kariyerlerinde yükselemezler ve kendilerini başarısız görüp, mutsuz olurlar.1930 yılında yayınlanan bu kitapta meslek seçiminde kişilerin yeteneklerine ve becerilerine uygun severek yapacağı mesleği seçmesi vurgulanıyor. Burada en önemli noktalardan birisi; kişinin kendini çok iyi tanıması, yetenek ve becerilerinin farkında olmasıdır. Kendinizi tanımada muhtelif envanterler kullanabilirsiniz. Genellikle kurumların, girişimcilerin kullandığı Swot Analizini bireysel anlamda objektif olarak yapmanız size fayda sağlayacaktır. İlk olarak Harward Üniversitesi profesörleri tarafından uygulanan yöntem dört kısma ayrılmaktadır:
Güçlü Yönler: Diğerlerinden iyi yaptığını düşündüğün şeyler nelerdir, hangi alanlarda iyisin gibi soruların sorulduğu ve cevap arandığı kısımdır. (Duygusal zekası yüksek bir birey olmak)
Zayıf Yönler: Geliştirmen gereken alanlar var mı, diğerlerinin seni zayıf bulduğu noktalar neler? Kendine yeteri kadar güvenebiliyor musun, yoksa geliştirmen gereken durumlar var mı? (Mükemmeliyetçi bir yapıda olmak, topluluk karşısında kendini ifade etmekte zorlanmak.)
Fırsatlar: Güçlü yönlerin avantaja dönüştürülmeye çalıştığı kısım. (Teknoloji, değişim inovasyon becerisine sahip olan birisinin iş arama sürecinde avantajlı olması gibi )
Tehditler : Dış etkenlerin iş dünyasına ve kariyere yönelik olumsuz etkilerini örnek verebiliriz.(Pandemiyle birlikte işten ayrılma durumunun oluşması )
Çeşitli envanterler ve psikometrik ölçümlerle vasıflarımıza yeteri kadar hakim olduktan sonra, kariyer hedefinizi belirlemelisiniz. Kendi niteliklerinizle, kariyer hedefinizdeki mesleğin gerekliliklerinin uyumlu olmasına dikkat etmelisiniz. Spesifik, gerçekçi, ölçülebilir, ulaşılabilir ilgili ve zaman sınırlı hedef belirlemek kariyer sürecinde hedeflerin gerçekleşme durumlarını takip etme durumunu kolaylaştıracaktır. Yapılan çalışmalar, küçük yaşlardan itibaren hedefleri olan kişilerin hedefleri, vizyonları olmayan kişilere göre statü sahibi, ekonomik olarak iyi durumda ve daha mutlu kişiler olduklarını gösteriyor.
Kariyerinizde istemediğiniz durumlarla karşılaştığınızda karamsarlığa kapılmamalısınız. Elde edilen başarılar genellikle yoğun mücadeleler sonucu kazanılmıştır. Bin başarısız deneme sonucu ampulü icat eden Edison’un azmini hatırlayınız. Mezun olduktan sonra otuz firmaya iş başvurusunda bulunmasına rağmen işe alınmayan, beş kişiden dördünün polis olduğu başvurudan elenen, KFC’de çalışmak isteyen; fakat bunu başaramayan ama azmiyle dünyanın sayılı zenginlerinden olan Jack Ma’nin ilgi çekici kariyeri istenmeyen geribildirimler sonucunda pes etmememiz gerektiğini gösteriyor.
Ömür boyu sevdiği işi yapan, mutlu bireyler olmanız temennisiyle..
