Dijital okuryazar olmak, çeşitli dijital medyaları kullanarak arama ve geliştirme, eleştirel düşünme ve analiz etme, bilgi oluşturma ve iletme becerisine sahip olmaktır. Bir Dijital Okuryazar olarak bizler neler yapmalıyız?
1. Çeşitli kaynaklar kullanarak istediğimiz ve ihtiyacımız olan bilgileri, uygun platformlarda aramak ve bulmak.
2. Eleştirel düşünme ve analiz etme… dijital okuryazar bir birey eleştirel düşünme ve analiz etme becerilerine sahip olmalıdır. Bulduğu kaynakların eleştirel olarak değerlendirebilmeli, ana fikrini çıkarabilmeli, bilgiyi etik kurallar çerçevesinde kullanabilmeli ve elde ettiği bilgileri uygun formata dönüştürebilmelidir.
3. Üretkenlik ve güçlü iletişim becerileri, edindiğimiz bilgileri kullanarak yeni fikirler üretebilmeli, bilgileri verimli bir şekilde değerlendirmeli, düzenleme ve paylaşma için farklı kaynakları kullanabilmeliyiz.
4. En önemlisi diğer okuryazarlık becerilerine de sahip olmalıyız. Gelin diğer okuryazarlık çeşitlerini de birlikte öğrenelim.
1. Bilgi Okuryazarlığı: Bilgi okuryazarlığı, bilgiye ne zaman ihtiyaç duyulduğunu fark etme, gerekli bilgileri bulma, problem çözme, değerlendirme ve çözme yeteneğidir. Önümüze gelen bilgi, olduğu gibi karşımıza çıkar, süzgeçten geçirilmemiştir bizim süzgeçten geçirmemiz, yani edinilen bilgi doğru mu, özgün mü, geçerli ve güvenilir mi sorularına yanıt vermemiz gerekir. Bilgi yazarı olan bir birey bilgiye karar verir, ihtiyaç duyduğu bilgiyi hangi kaynaklarda araması gerektiğini bilir, bilgiyi analiz ederek doğru ve güvenilir olduğuna karar verir.
2. Veri Okuryazarlığı: verilere erişebilme, değerlendirebilme, değiştirebilme, sunabilme, bilgi okuryazarlığının temel bileşenidir. Veri okuryazarı olan bir birey belirli bir amaç için hangi verilerin kullanılmasının uygun olduğunu bilir, grafikler ve çizelgeler gibi veri görselleştirmelerini yorumlar, veri analizi ile elde edilen bilgiler hakkında eleştirel düşünür, veri analizi ve yöntemlerini ve bunların ne zaman ve nerede kullanılacağını anlar. Verilerin yanlış sunulduğunu ve yanıltıcı şekilde kullanıldığın tanır, veri okur yazarlığından yoksun kişilere verilerle ilgili bilgiler sunar.
3. Bilgisayar Okuryazarlığı: bilgisayarların ve yazılımların nasıl kullanılacağına dair bir anlayıştır. Örneğin a noktasından b noktasına gitmek için araba kullanan bir kişi nasıl sürüleceğini bilmeli, araç bakımı ve trafik kuralları hakkında bilgi sahibi olmalıdır fakat araba hakkında derinlemesine bilgiye sahip olmasına gerek yoktur. Bilgisayar okuryazarlığının temel bir tanımı, bilgisayarın temel unsurları ve aralarındaki ilişki hakkında farkındalık da içerir, bilgisayar okuryazarı, farkında birey arama motorlarını etkili bir şekilde kullanır, arama stratejilerini kullanır, MS Word gibi kelime işlemci programları bilir ve kullanır, MS Excel gibi elektronik tablo programlarını bilir ve kullanır.
4. Medya Okuryazarlığı: doğru bilgiye erişme, bilgiyi doğru kullanmak için. Medya ana haber kaynağımız, sosyal medya da artık eski anlayışımıza yakın olan medya anlayışımızın yerini almıştır. Çeşitli formlarda bilgiye erişme analiz etme değerlendirme ve iletme becerisini içeren bir dizi iletişim yetkinliğidir. Medya okuryazarı bir kişi hem basılı hem de elektronik medyayı çözebilir değerlendirebilir analiz edebilir ve medya üretebilir.
5. Görsel Okuryazarlık: terimi ilk olarak 1969’da uluslar arası görsel okuryazarlık derneğinin kurucusu tarafından icat edilmiştir. Temel tanımı, görsel imgeler okuma, yazma ve yaratma yeteneğidir. Bir araştırmacı görsel okur yazarlığı 3 boyutta tanımlamıştır birincisi, resmi veya grafik görüntülerde okuma yorumlama ve anlama yeteneği, iki, her türden bilgiyi, bilgilerin iletilmesinde yardımcı olan grafik, resim ve formlara dönüştürme yeteneğidir, üçüncü, insanların karşılaşmış oldukları doğal veya inşa edilmiş nesneleri veya sembolleri ayırt etmek ve yorumlamasına izin veren bir yetkinlik grubu. Görsel okur yazar bir birey ihtiyaç duyulan görsel materyallerin kapsamını belirler, gerekli görüntüleri ve görsel medyayı etkili ve verimli bir şekilde bulur.
6. Teknoloji Okuryazarlığı: bir bireyin tamamen dijital bir ortamda bilgiyi değerlendirme, edinme ve iletmesi için kullanılan bir terimdir. Teknoloji okuryazarı bireyler akademik ve akademik olmayan çevrelerde iletişim kurmak, sorun gidermek ve problem çözmek için bilgisayar, akıllı telefon, akıllı tablet gibi çeşitli dijital cihazları ve internet, sosyal medya ve bulut bilişim gibi ara yüzleri kullanabilirler. Teknoloji okuryazarı olan bir bireyin eleştirel düşünme ve teknolojiyi kullanarak iletişim kurma konusunda bilgili olduğu için dijital okuryazarlıkla benzerdir.
Reference: http://alperegitim.com.tr/egitimler/dijital-okur-yazarlik-p26.html
