Liderlik doğuştan mı gelir?
Yirminci Yüzyılın başlarına kadar inanç bu yöndeydi. Bunun temel sebebi o zamana kadar ülkelerin imparatorlar tarafından yönetilmesiydi. Liderlik, babadan oğula geçen bir süreçti. Daha sonra konuyla ilgili yüzlerce çalışma yapıldı. Fakat bu yazının konusu Jim Collins’in yaptığı liderlik çalışması olacak.
Collins çalışmasında 1400’ün üzerinde şirketi inceleyip 11 adet mükemmel, kusursuz şirketi belirlemiş. Bu şirketlerin vizyon ve misyonlarına ilaveten 5. Seviye liderlikle yönetildiklerini fark etmiş. Şimdi sırasıyla bu aşamalara bakalım;
Birinci Seviye Lider
İşini çok iyi yapan, uzman. İş yapış şekli örnek gösterilen çalışan. Yeteneği, bilgisi ve becerisi ile şirketine katkı sunan bir yönetici. Burada liderin bireysel yeteneklerine vurgu yapılır.
İkinci Seviye Lider
Ekipteki diğer üyeler ile çok iyi derecede uyumlu çalışırken hedeflere giden yolda bireysel yetenekleriyle sürece ciddi katkılar sağlayan lider. Burada liderin ekiple uyumuna vurgu yapılır.
Üçüncü Seviye Lider
Organizasyon yeteneği gelişmiş, insanları ve kaynakları etkin kullanan ve yönlendiren Lider. Burada liderin organizasyon ve kaynak kullanımına vurgu yapılır.
Dördüncü Seviye Lider
Şirket vizyonunu -özellikle zorlayıcı hedefleri- benimsemiş, prensipli, kararlı ve beklenenden çok daha yüksek sonuçlara ulaşma azmi olan ve çalışanlarını da bu sürece dahil eden Lider. Burada liderin azmi ve diğer çalışanları da sürece dahil etmesine vurgu yapılır.
Beşinci Seviye Lider
Kurumda kalıcı bir kültür yaratan, yıkılmaz bir irade gösteren ve mesleki anlamda mükemmeli yakalayan lider. Alçakgönüllü ve mütevazı olmasının yanı sıra azimli ve değerler yaratma kabiliyeti olan yönetici. Burada yönettiği kuruma kalıcı bir kültür ve değerleri miras bıraktığına vurgu yapılır.
Beşinci seviye liderler gerçekten çok azdır. Şöyle düşünün; öyle bir kurumsal kültür ve değerler sistemi yaratırlar ki kendileri kurumdan ayrıldıktan sonra bile sistem on yıllar boyu mükemmel bir şekilde işlemeye devam eder.
Hani bazı yöneticiler vardır o gidince kurum alt üst olur. Yönetim, o yöneticiyi oradan kıpırdatamaz. Giderse sıkıntıların yaşanacağını bilirler. İşte o yöneticiler en fazla 4. Seviye liderlerdir. Büyük başarılara imza atarlar, çarpıcı rakamlar çıkartırlar. İzleyenleri ondan İlham alırlar. Vazgeçilmezlerdir. Hep göz önünde olurlar. Müthiş bir egoları vardır. Fakat 5. Seviye liderler tam aksine bir kurum kültürü, bir sistem yaratırken oldukça mütevazi olurlar. Başarıyı tüm ekibe mal ederler. En küçük hatanın bile sorumluluğunu tek başlarına üstlenirler. Sakin, soğukkanlı ve kararlı tutumlarına rağmen hedeflerin çok üstündeki sonuçların dışında sonuç kabul etmezler.
Yerlerine geçecek kişiyi mükemmel bir şekilde yetiştirirler. Temelini attıkları yapının sağlam ellerde olduğundan emin olurlar.
Kurum için yarattıkları değerler, kurumu geleceğe taşırken bu değerler her çalışan için bir rehber olmaya çok uzun zaman devam eder.
Ülkemizde de mükemmel yönetilen kurumların çoğalması dileğiyle.
